رفقای راه توده- با درود. اخیرا سفری داشتم به مسکو. شهری که در سالهای مهاجرت در جمهوری بلاروس نیز چند بار آن را دیده بودم. نظام اتحاد شوروی دیگر نیست، اما مسکو همچنان استوار است. نکاتی را از این سفر و مشاهداتم می نویسم که متفاوت است با آنچه در سالهای اتحاد شوروی دیده بودم.

1-آنچه برایم جالب بود استفاده مردم از تکنولوژی در زندگی روزانه آنها بود. تقریبا از بزرگ و کوچک از جی پی اس استفاده می کردند. ترافیک هنوز به سنگینی ترافیک شهرهای اروپائی نیست با اینکه جمعیت مسکو نزدیک به 18 میلیون است. مردم هنوز عادت به استفاده از اتوبوس و مترو و تراموا دارند. مترو مسکو همچنان مثل یک افعی در زیر زمین مسکو درحرکت است و مردم را جابجا می کند و در ایستگاه های زیبا و تاریخی آن که هر کدام یک موزه اند پیاده می کند. اکثر مردم همچنان شیک پوش اند. خیابان ها بر خلاف گذشته، تا نیمه شب پر از مردم است. انگار مسکو شبها خواب ندارد. زندگی در تمام 24 ساعت در مسکو جریان دارد. مصرف سیگار در مقایسه با گذشته خیلی بیشتر شده است.

من در روزهائی به مسکو رسیدم که مناسبات سیاسی و اقتصادی روسیه و ترکیه خراب شده و کالاهای ساخت ترکیه تحریم شده بود. واقعا مردم وارد مغازه هائی نمی شدند که کالای ساخت ترکیه می فروختند. این همبستگی و حس ملی در روس ها همچنان باقی است. اکثریت مردم پوتین را دوست دارند. ارزش روبل درمقایسه با یورو پائین است و قیمت ها بیشتر از توان مردم برای خرید. من با هر کس در این مورد صحبت کردم، از گرانی انتقاد کرد اما سیاست های پوتین را قابل دفاع میدانست. خیلی ها هنوز معتقدند دوران اتحاد شوروی بهتر بوده.

من که حالا به ایران هم سفر می کنم و زندگی مردم را از نزدیک دیده ام، مجبور بودم به مردمی که برایشان از ایران تعریف می کردم توضیح بدهم که ایران با افغانستان متفاوت است. اشتیاق مردم برای آگاهی از ایران خیلی زیاد است و این شاید دلیل انگیزه سفر به ایران باشد. بهرحال، هنوز خیلی ها فکر می کنند ایران مثل افغانستان است.

2- آثار و نشانه های دوران شوروی در همه جا به چشم می خورد. زیر ساخت ها همانهایی هست که از شوروی باقی مانده. البته در زمان یلتسین به این زیر ساخت ها لطمه وارد آمده و حتی تخریب شده اند اما همین زیر ساخت ها هم در دوران دوم ریاست جمهوری پوتین در حال باز سازی است. کالخوزها وسالخوزها هنوز وجود دارند و باز سازی شده اند. شنیدم که شش کالخوز بزرگ در اطراف مسکو هست که با تلاش حزب کمونیست احیا شده است.

3- فرهنگ غربی به مسکو هم رسوخ کرده و رفتار جوانان مثل جوانان غربی و شاید مردم همه جای دنیا شده است. از صحنه های خنده دار این سفر دیدن ایرانی هائی بود که مذهبی و یا نیمه مذهبی اند و با گرفتن ویزای دولتی به مسکو سفر کرده اند. توی مترو تنها چشم هائی که به شکل زننده ای به زنها خیره می شد چشم های همین ایرانی ها بود و الا من ندیدم مردها وجوانهای روس چشمچرانی کنند.

4- امکانات ورزشی مسکو بسرعت در حال گسترش است. هر شب در شبکه های تلوزیونی بحث های سیاسی و اجتماعی داغ جریان دارد. خوشبختانه من هنوز زبان روسی را فراموش نکرده و می توانستم این بحث ها را بفهمم. تا آنجا که متوجه شدم دنبال کننده این بحث ها بیشتر افراد میان سال هستند.

دمکراسی رسانه ای کاملا در روسیه احساس می شود. میزگردهای سیاسی و اجتماعی طرفداران زیادی دارد. دراین میزگردها از همه احزاب شرکت می کنند و بحث ها در استودیوهای بزرگ و با شرکت تعداد زیادی تماشاچی و ناظر انجام می شود و اغلب همین تماشاچی ها و ناظران هم در بحث شرکت می کنند.

5- در مترو دو بار باگدای حامله ای که شمکش را بالا زده بود برخورد کردم، ولی غیر از این دو مورد تکدی گری در مسکو ندیدم. فروشگاه های بزرگی راه اندازی شده اند اما رونق در آنها در حد متوسط است.

6- هنوز تابلوها یک زبانه اند و اکثر توریست ها در خیابانها سرگردانند که خواسته خود را چگونه بیان کنند و سئوال خود را چطوری بپرسند. البته شنیده ام که نسل جوان مقداری انگلیسی یاد گرفته و با مهربانی به سئوالات توریست ها پاسخ میداد.

7- تعداد زیادی دانشجوی ایرانی در مسکو تحصیل می کنند. خیلی از آنها سعی می کنند با مترجم خصوصی شدن برای تجار ایرانی چند دلاری کاسب شوند. اکثر آنها برای تحصیلات تکمیلی به مسکو آمده اند ولی عده ای هم به علت علاقه خاصشان به رشته هوا فضا برای تحصیل به مسکو آمده اند. با چند نفرشان صحبت کردم. مدعی بودند که دانشگاه مسکو از بقیه دانشگاههای دنیا در رشته هوا فضا برتر است.

8- برخلاف تبلیغاتی که در اروپا از تلویزیون ها شنیده و دیده بودم، مسکو را شهر امنی دیدم. نمی گویم جیب بری و یا کلاهبرداری نیست، اما مگر در کشورهای اروپائی نیست؟ مردم می گفتند که تا چند سال پیش مافیا بر مسکو حکومت می کرد اما الان اینطور نیست.

به کانال تلگرام راه توده بپیوندید:

https://telegram.me/rahetudeh

        پیج فیسبوک راه توده