"احسان طبری"
مراسم یکصد سالگی
فیلسوف مارکسیست ایران

یکصد سالگی احسان طبری، فیلسوف و نظریه پرداز مارکیست و عضو ارشد رهبری حزب توده ایران در طبقه همکف خانه یکی از یاران زنده یاد طبری در منطقه فرحزاد تهران برپا شد. در این مراسم علاوه بر علی عموئی عضو ارشد رهبری وقت حزب توده ایران، دهها تن از همفکران و هم اندیشان طبری و شماری از شخصیت های سیاسی، علمی و دانشگاهی کشور حضور داشتند.
احسان طبری در سال 1295 در شهر ساری بدنیا آمد؛ پس از پایان دوره ی دبیرستان وارد دانشگاه تهران شد و در رشته حقوق فارغ‌ التحصیل شد. در جوانی با دکتر ارانی، دانشمند برجسته مارکسیست ایران آشنا شد و با فلسفه مارکسیسم پیوندی بست که تا پایان عمر از آن دفاع کرد. در سال ۱٣۱۶ بدستور رضا شاه به‌ همراه ۵۲ تن دیگر از بقایای حزب کمونیست ایران زندان شد. پس از شهریور ۱٣۲۰ و سقوط رضاشاه و پایان دوران استبداد خوفناک او از زندان رهایی یافت و همراه با شماری از زندانیان سیاسی مارکسیست معروف به گروه 53 نفر پیشگام تأسیس حزب توده ی ایران شد. در درجریان ترور ناکام شاه در ۱۵ بهمن ۱٣۲۷ و غیرقانونی و منحله اعلام شدن حزب توده ی ایران به بهانه همین ترور به همراه شماری از رهبران حزب ناچار به ترک ایران شد. دادگاه غیابی شاه، او را محکوم به اعدام کرد. دوران مهاجرت وی مدتی در اتحاد شوروی و سپس دوران بلند مدت آن در شهر لایپزیک واقع در آلمان دمکراتیک گذشت. در آنجا به مقام «نامزد علوم فلسفی» رسید و سپس درجه دکترای «دکتر هابیل» در فلسفه (که بلندمرتبه‌ترین مقام علمی در کشورهای سوسیالیستی بود) را دریافت کرد و در دانشگاه معروف برلین "هومبلت" تدریس فلسفه را آغاز کرد. نام او هنوز و همچنان در لیست استادان برجسته این دانشگاه (حتی پس از سقوط نظام دمکراتیک در بخش شرقی آلمان و تشکیل آلمان واحد) ثبت و در بخش فلسفه این دانشگاه زینت بخش تابلوی ویژه استادان برجسته است.
بعد از انقلاب ۱٣۵۷ به همراه دیگر اعضای رهبری وقت حزب توده ایران به میهن بازگشت و فعالیت سیاسی خود را با سمت عضو هیات سیاسی و دبیر کمیته مرکزی آغاز کرد و بصورت همزمان به تدوین نوشته های خویش و انتشار آنها مشغول شد.
در اردیبهشت ۱٣۶۲ و در یورش دوم به حزب توده ایران دستگیر و زندانی شد و زیر فشار سنگین برای تقیه ای مشابه آنچه که "گالیله" کرد شد. او که با تاریخ اسلام و جنبش های اجتماعی و مذهبی ایران آشنائی دقیق و بیش از بسیاری از روحانیون حاکم داشت، در تقیه هائی که برای متوقف ساختن فشارهای روانی و جسمی که به او وارد می آمد، نشانه هائی باقی گذاشت تا خوانندگان بدانند بر او چه گذشته و آنچه می گوید نه باور او، بلکه سرگذشت مذهب در ایران است.
طبری در زندان جمهوری اسلامی زیر فشارهای زندانبانان دچار سکته شد و در اردیبهشت ۱٣۶٨ در یکی از خانه های امنیتی جمهوری اسلامی زندگی را وداع گفت. در سالهای اخیر برخی آثار او، مانند "برخی بررسی پیرامون جنبش های اجتماعی ایران" اجازه تجدید چاپ یافت که با استقبال اهل اندیشه و نسل پس از انقلاب قرار گرفت. اشعار او نیز چه بصورت نوارهای صوتی و چه بصورت جزوه های کم حجم در همین دوران در ایران اجازه چاپ و انتشار یافته است. در مراسم یکصدمین سالروز طبری در فرحزاد تهران شمه ای از این نکات توسط سخنرانان بازگو و روی نوشته های تاریخی وی برای بازشناسی تاریخ ایران و جنبش های اجتماعی آن تاکید شد.
 

 تلگرام راه توده :

        پیج فیسبوک راه توده