راه توده                                                                                                                                                          بازگشت

 

 

 صادرات

نعمت زاده محور!

  

نعمت زاده وزیر صنعت و معدن و تجارت و از وزرای پرحاشیه کابینه دولت روحانی است. ایشان تقریبا با همه وزرا و دیگر مدیران دولت مشکل دارد. آقای نعمت زاده از جمله اخیرا در سخنانی که خبرگزاری فارس آن را منتشر کرده گفته است:

"کشورهای پیشرفته همگی نگاه صادرات محور دارند. یک بار در کره جنوبی یک راننده به من گفت که ما مثل شما پول‌دار نیستیم بلکه باید کار کنیم و صادرکنیم اما در اینجا حتی وقتی بادمجان هم که گران می‌شود می‌گویند به خاطر صادرات گران شده است."

وی در ادامه با انتقاد از سازمان محیط زیست بیان داشت: "یکی از معادن مهم  آهن و مس در منطقه بهرام گور واقع است که محیط زیست به علت عبور 4 گورخر به روی آن دست گذاشته و اجازه کار در آنجا را به ما نمی‌دهد."

برخلاف گفته آقای نعمت زاده هیچ کشور پیشرفته ای نگاه صادرات محور نداشته است. همه کشورهایی که پیشرفت کردند، در مرحله ای که پیشرفت کردند، نگاهاشان در درجه اول به رفع نیازهای داخلی مردم و ایجاد یک چرخه تولیدی در داخل بود. هیچ کشور پیشرفته ای با صادرات آهن و مس پیشرفت نکرده است، بلکه اگر آهن و مس داشته صدور آن را ممنوع کرده و آن را در خدمت چرخه تولید داخلی قرار داده است و مابقی نیاز داخلی را هم از کشورهایی مانند ما که حاضرند مس و آهن خود را صادر کنند وارد کرده است. این چرخه تولیدی است که باید کالاهایی را تولید کند افزون بر نیاز داخلی که بتواند صادر شود. دربرابر این صادرات، دیگر کالاهای حاشیه ای مورد نیاز مردم که ضربه به چرخه تولید داخلی نمی زند می تواند وارد شود. البته از چند دهه پیش و با ورود جهان سرمایه‌داری به مرحله انحطاطی که توام با گسترش تجارت آزاد بود این درک تا حدودی تغییر کرد و تجارت آزاد و صادرات محور تبلیغ شد که حالا به بلای جان خود همان کشورهای سرمایه‌داری هم تبدیل شده و حتی کمر کشوری مانند امریکا را هم شکسته است.

در واقع جهت گیری تاریخی ایران به سمت صادرات مواد خام یکی از عوامل عمده انحطاط آن بوده است. از همان دوران صفوی که ایران به جای تولید پارچه های ابریشمی و غیرابریشمی به صادرات ابریشم خام و سود حاصل از آن روی آورد روند انحطاط ایران آغاز شد. نتیجه اختصاص ابریشم به صادرات آن بود که کارگاه های پیشه وری و پارچه بافی ایران به‌ تدریج ورشکست و تخریب شد و به همراه آن شهرها و روستاها رو به نابودی گذاشتند. بعدها نیز همین نگاه صادرات محور ادامه یافت و در دوران قاجار جای ابریشم را تریاک و پنبه و تنباکو و فرش و غیره گرفت که سرانجام ایران را به دام بدهی های خارجی کشاند و تمام بینه و ظرفیت های ملی کشور را نابود کرد.

نگاه صادرات محور یعنی هرچیز داشتیم و دستمان رسید صادر کنیم که پول در بیاوریم یک نگاه ابلهانه و کوته نظرانه به اقتصاد ملی است، اگر نگوییم ناشی از منافع قشرهای خاصی است که می توانند از این صادرات منتفع شوند. این نگاه را باید اول بررسی و اصلاح کرد تا بتوان فهمید که اصلا صادرات یعنی چه و چه چیز را می توان یا باید صادر کرد و چه چیز را نمی توان و نباید صادر کرد. تا کار به آنجا نکشد که به گفته آقای جعفر سرقینی معاون خود ایشان "افرادی که در دوره ۹۲- ۱۳۸۴ مواد معدنی و سرمایه کشور را به «ثمن بخس» به کشور چین و دیگر کشورها صادر کردند باید امروز شرمنده باشند."

آقای نعمت زاده می گوید مردم گرانی بادمجان را هم به حساب صادرات می گذارند. ایشان از خود نپرسیده چرا گرانی هواپیما را مردم به حساب صادرات نمی گذارند! یعنی مردم خوب می فهمند که صادرات ما بادمجان است، مواد مصرفی و خوراکی مورد نیاز آنهاست. ایشان به محیط زیست ایراد می گیرد که چرا جلوی برداشت از معادن آهن و مس را گرفته است. گیریم این معادن هم استخراج شوند. این آهن و مس قرار است در صنایع داخلی استفاده شود یا به خارج صادر شود؟ اگر صنایع داخلی به این آهن و مس نیاز داشتند یعنی صنایعی ایجاد کرده بودیم که نیاز به این مواد اولیه داشت، اگر چرخه ای ایجاد کرده بودیم که بدون آهن و مس به حیات خود نمی توانست ادامه دهد ده هزار و صدهزار گورخر هم نمی توانست مانع برداشت از آهن و مس این صنایع باشد. ولی چون قرار است این آهن و مس به خارج صادر شود و یک عده سود آن را ببرند و مردم ایران زیان آن را طبعا محیط  زیست هم اجازه آن را نمی دهد و هیچ مشکلی هم برای اقتصاد کشور ایجاد نمی شود، و هیچ صنعتی هم از کار نمی افتد. دلیل آن که محیط زیست می تواند می تواند جلوی استخراج این معادن را بگیرد و مردم هم به آن حق می دهند در اینجاست.

آقای نعمت زاده چنان از صادرات سخن می گویند که گویا کامپیوتر و هواپیما به جهان صادر می کنند. ایشان که ظاهرا در کره جنوبی با تاکسی این طرف و آن طرف می رفته به آن راننده کره جنوبی هم گفته که کشور ما هم صادرات دارد و بجز نفت و پتروشیمی، بادمجان و ماکارونی و کیوی و آهن و مس و خاک جزیره هرمز را هم صادر می کند؟ این صادرات افتخار دارد؟ نگاه "صادرات محور" یعنی صادرات اینها؟

براساس آمار رسمی بخش اعظم صادرات به اصطلاح غیرنفتی کشور ما را محصولات پتروشیمی تشکیل می دهد که 40.7 درصد از کل صادرات غیرنفتی کشورمان است. این صادرات پتروشیمی هم فاقد ارزش افزوده واقعی است و با تخفیف بهای گاز به حیات خود ادامه می دهد. مجمتع های پتروشیمی محصولات خود را به زیر قیمت بازار جهانی می فروشند و بقول خودشان "دامپینگ" می کنند تا گویا رقبا را از میدان بدر کنند ولی در واقع تخفیفی را که در بهای گاز گرفته اند نقد می کنند. تازه تولید اوره و آمونیاک در پتروشیمی محصول "صنعتی" به حساب می آید و به گفته معاون وزیر نفت محصولات پتروشیمی 35 درصد محصولات صنعتی کشور را به خود اختصاص داده است. بنابراین صادرات غیرنفتی "صنعتی" ما که همان محصولات پتروشیمی است و بقیه آن هم که آهن و مس و پسته و قالی و خاک و سنگ و ماکارونی و پرتقال و کیوی و مشابه آن است. با درآمد حاصل از این صادرات کالاهای صنعتی و لوازم مورد نیاز و غیرمورد نیاز مردم وارد کشور می شود یعنی چرخه جلوگیری از ایجاد یک صنعت و تولید ملی و دست و پا زدن درعقب ماندگی و انحطاط ادامه پیدا می کند.

نگاه صادرات محور که از زمان صفویه داوطلبانه و ناآگاهانه نسبت به پیامدهای آن آغاز شد، در دوران قاجار به اجبار به کشور ما تحمیل گردید و اکنون یک بار دیگر از یکی دو دهه پیش  دوباره "داوطلبانه" به کشور ما "تحمیل" شده است. ولی این تحمیل با تحمیل دوران قاجار تفاوت دارد. آن زمان کشورهای استعمارگر نگاه صادرات محور را به ما تحمیل کردند، اکنون یک قشر داخلی تجار و بازرگان و بخش خصوصی و غیرخصوصی بسیار ثروتمند و قدرتمند بوجود آمده که از "نگاه صادرات محور" بار خود را برای دهها و صدها سال بسته است. آنها هستند که سود این صادرات مواد خام و کشاورزی و به اصطلاح صنعتی از نوع پتروشیمی را می برند، صادراتی که بهای سنگین و پیامدهای وحشتناک آن را مردم ایران و اقتصاد و آینده کشور ما می پردازد.

 

 تلگرام راه توده :

https://telegram.me/rahetudeh

 

        پیج فیسبوک راه توده

 

 

 

                       شماره 588  راه توده -  28 بهمن ماه 1395

 

                                اشتراک گذاری:

بازگشت