|
سرمقاله 736 ترامپ دو احتمال را در برابر ایران پیش می برد؟ فروزنده فرزاد دو احتمالی که امریکا پیش می برد: نخست اینکه آنطور که به نظر می آید آمریکا در راستای سیاست «فشار حداکثری» میکوشد تا ایران را به مسیر خروج از برجام سوق دهد که در آنصورت تحریمهای شورای امنیت و اجماع جهانی برای رویارویی با ایران با احتمال بیشتری در دستور کار خواهد بود. قطعا پرتاب اخیر ماهواره از جانب ایران به فضا و مسئله موشکی که آن را به فضا برُد دستآویز امریکا برای جمع آوری متحدان خود علیه ایران خواهد بود. احتمال دوم آنست که آمریکا میخواهد مسیر مذاکره با ایران را از طریق بازگشت به برجام پی گیرد و مساله ی تحریم تسلیحاتی دستمایه ی بازگشت به برجام باشد. ترامپ بویژه به این مساله آگاه است که محافل جنگ طلب یعنی نومحافظه کاران، اسراییل و برخی کشورهای عرب خاورمیانه (سعودی و امارات به طور ویژه) تا این لحظه او را در مسیر رویارویی با ایران سوق داده اند و مشتاق جنگ با ایران هستند. گنجاندن سپاه پاسداران و شاخه ی برون مرزی آن یعنی سپاه قدس در لیست تروریستی، ترور قاسم سلیمانی، هدف گرفتن نیروهای شبه نظامی عراقی نزدیک به ایران همه گامهایی در این مسیر بوده که جز تنش بیشتر بین دو کشور دستاوردی به همراه نداشته است. آیا تلاشهایی در دولت ترامپ برای تغییر سیاست «فشار حداکثری» در جریان است؟ جلسات آینده ی شورای امنیت پیرامون مساله ی تحریم تسلیحاتی ایران نشان خواهد داد کدام یک از این دو احتمال به واقعیت سیاست دولت ترامپ بویژه با تقویت پیش بینی ها درباره تجدید دوران ریاست جمهوری او در برابر ایران نزدیکتر است. |
|
سیاست «فشار حداکثری» دولت دونالد ترامپ علیه ایران تا اینجا سیاستی شکست خورده است. با وجود اینکه تحریم های یکجانبه ی ایالات متحده، مردم ایران را با تنگنای اقتصادی و معیشتی شدیدی روبرو کرده اما جمهوری اسلامی به مذاکره ی دوباره بر سر برنامه ی هسته یی اش تن نداده و مادامیکه بر این گمان است که میتواند نارضایتی های اجتماعی را کنترل و سرکوب کند، بعید است تغییری در سیاستهای کلانش بدهد و فشار تحریمها را بر گرده ی مردم می نشاند. بزودی طبق برجام محدودیت های تحریم خرید و فروش سلاح به ایران میبایست رفع شود و این مساله دولت آمریکا را بر آن داشته تا وجه تازه یی به سیاست «فشار حداکثری» خود بیفزاید و محدودیت خرید و فروش سلاح را به تمدید تحریم تسلیحاتی ایران بدل کند. برای رسیدن به این هدف آمریکا تحریم های شورای امنیت سازمان ملل را با به کار انداختن مکانیسم ماشه در نظر دارد. مکانیسم ماشه یا «بازگشت تحریم ها» بندی است از برجام که به هر یک از امضا کنندگان این توافق اجازه میدهد که بخاطر پایبند نبودن یکی از طرف ها به تعهدات تعریف شده در برجام، به شورای امنیت شکایت بَرَد. چنانچه در فرصت ۳۰ روزه برای بررسی این شکایت قطعنامه ی دیگری برای رد شکایت به تصویب نرسد تحریم های پیشین سازمان ملل علیه ایران دوباره اعمال میشود. واضح است که حق وتوی آمریکا تصویب قطعنامه یی برخلاف شکایت آمریکا را نامحتمل میکند. این در شرایطی است که امریکا اساسا از برجام خارج شده است، اما اکنون استدلال میکند که نام این کشور ذیل قطعنامه ی شورای امنیت هست و هرچند از برجام خارج شده اما بلحاظ قانونی و حقوقی هنوز میتواند مکانیسم ماشه را فعال کند. به این ترتیب در ظاهر ایالات متحده میخواهد با گروکشی و تهدید به بازگرداندن تحریم های ایران، مانع مخالفت روسیه و چین با تمدید تحریم تسلیحاتی ایران شود. در این بین احتمالا واشنگتن بر روی همراهی طرفهای اروپایی و مخالفت احتمالیشان با فروش تسلیحات پیشرفته روسی و چینی به ایران حساب باز کرده است. اما باید گفت که افزودن تحریم تسلیحاتی به سیاهه ی تحریمهای کنونی اثر چندانی در سخت تر کردن تحریم ها علیه ایران نخواهد داشت. بنابراین پرسش این است که چرا باید ایالات متحده چنین گزینه یی را دنبال کند؟ علاوه بر این که معلوم نیست دیگر امضا کنندگان برجام استدلال آمریکا را بپذیرند و این کشور را کماکان یکی از طرفهای برجام بدانند. دو احتمال در این میان برجسته به نظر میرسد. نخست اینکه آنطور که به نظر می آید آمریکا در راستای سیاست «فشار حداکثری» میکوشد تا ایران را به مسیر خروج از برجام سوق دهد که در آنصورت تحریمهای شورای امنیت و اجماع جهانی برای رویارویی با ایران با احتمال بیشتری در دستور کار خواهد بود. قطعا پرتاب اخیر ماهواره از جانب ایران به فضا و مسئله موشکی که آن را به فضا برُد دستآویز امریکا برای جمع آوری متحدان خود علیه ایران خواهد بود. احتمال دوم آنست که آمریکا میخواهد مسیر مذاکره با ایران را از طریق بازگشت به برجام پی گیرد و مساله ی تحریم تسلیحاتی دستمایه ی بازگشت به برجام باشد. ترامپ بویژه به این مساله آگاه است که محافل جنگ طلب یعنی نومحافظه کاران، اسراییل و برخی کشورهای عرب خاورمیانه (سعودی و امارات به طور ویژه) تا این لحظه او را در مسیر رویارویی با ایران سوق داده اند و مشتاق جنگ با ایران هستند. گنجاندن سپاه پاسداران و شاخه ی برون مرزی آن یعنی سپاه قدس در لیست تروریستی، ترور قاسم سلیمانی، هدف گرفتن نیروهای شبه نظامی عراقی نزدیک به ایران همه گامهایی در این مسیر بوده که جز تنش بیشتر بین دو کشور دستاوردی به همراه نداشته است. آیا تلاشهایی در دولت ترامپ برای تغییر سیاست «فشار حداکثری» در جریان است؟ جلسات آینده ی شورای امنیت پیرامون مساله ی تحریم تسلیحاتی ایران نشان خواهد داد کدام یک از این دو احتمال به واقعیت سیاست دولت ترامپ بویژه با تقویت پیش بینی ها درباره تجدید دوران ریاست جمهوری او در برابر ایران نزدیکتر است. تلگرام راه توده:
|
راه توده شماره 735 - 11 اردیبهشت 1399
اشتراک
گذاری:
