راه توده                                                                                                                                                          بازگشت

 

اخبار نیمه اول و پرحادثه 1325
موج دستگیری های سیاسی
از میان نظامیان و سیاسیون

 

شماری از اخبار زیر را در شماره های گذشته "مرور اخبار نیمه اول سال پرحادثه 1325" خوانده اید، اما اینک این اخبار در کنار رویدادها و اخبار مربوط به توطئه ها، دستگیری ها و مقاومت و مخالفت با اصلاحات از یکسو و جنگ تبلیغاتی برای فشار به دولت، تحت عنوان "تاثیر پذیری از احزاب سیاسی حاضر در صحنه- در راس آنها حزب توده ایران و شورای متحده کارگری- از سوی دیگر معنای ویژه می یابند. در واقع و بی آنکه مستقیم گفته یا نوشته شود، دولت قوام در همان ابتدا با مقاومت خوانین، دربارشاهنشاهی که این خوانین آن را سنگر خود کرده بودند و همچنین برخی نظامیان ارتش و سیاسیون حرفه ای روبرو بود. حضور چهره های ملی و شناخته شده ای مانند ملک الشعرای بهار، شمس الدین میرعلائی، الهیار صالح و سپس تشکیل یک دولت ائتلافی که سه وزیر توده ای از میان رهبران این حزب به آن پیوستند خود باندازه کافی در دل ترکیب بالا ایجاد وحشت کرده بود. اعلام اصلاحات که بعدها بصورت یک برنامه مدون و بعنوان برنامه کار دولت ائتلافی انتشار یافت، این وحشت را به اوج خود رساند، خصوصا که این دولت در سیاست خارجی دوستی با اتحاد شوروی را پیشه کرده بود و در ابتدای کار خود با دو حکومت خود مختار آذربایجان ایران و کردستان ایران کنار آمده و واقعیت حضور آنها را پذیرفته بود.(به اشاره ای که قوام در اعلامیه خود به رد صلاحیت پیشه وری صدر حکومت خودمختار آذربایجان می کند، دراخبار زیر توجه کنید).
شاه جوان و دربار وی که کانون توطئه ها بود، در تضاد با این مجموعه دولتی قرار داشت و فشار بر قوام را بتدریج بیشتر و بیشتر کرد. نفس قدرت طلب قوام، ریشه های اشرافی و فئودالی که پایگاه طبقاتی او را تشکیل می دادند و همچنین سیاست بازی وی و عدم اعتقاد ریشه ای به آنچه می گفت و می کرد، گام به گام او را به کام شاه فرو برد و سپس همین دربار او را بلعید و تفاله اش را خانه نشین کرد.
ما دراین شماره اخبار رسمی و منتشر شده دستگیری نظامی ها و سیاسیون را بدستور قوام منتشر می کنیم که همه آنها در چارچوب آنچه که دربالا آمد با دولت قوام مخالف بودند. نه تنها مخالف بودند، بلکه دست به عملیات کودتائی نیز زدند. از جمله در اصفهان و به کمک سران عشایر که در شماره قبل و تحت عنوان گزارش سفر معاون نخست وزیر "مظفرفیروز" آوردیم.
دراین بخش یک خبر را در ارتباط با انتصاب رئیس شهربانی کل کشور آورده ایم تا نشان دهیم که حتی در زمان شاه- تا وقتی تبدیل به دیکتاتور نظامی نشده بود- انتصاب وزیر جنگ و روسای شهربانی و ژاندارمری قانونا دراختیار نخست وزیر بود و وظیفه شاه دراین زمینه تنها تائید پیشنهاد نخست وزیر بود. امری که ما در جمهوری اسلامی اکنون سالهاست شاهد آن نیستیم و رهبر در پشت صحنه فرامین انتصابات نظامی را به سبک شاه - در دوران حکومت نه سلطنت- صادر می کند و مردم نمی دانند فلان نظامی چرا رفت و فلان نظامی چرا آمد. نه مردم، نه مجلس و نه حتی رئیس جمهور درجریان این انتصابات نیستند.
خبر دیگری را نیز در این مجموعه می خوانید پیرامون مبارزه با اعتیاد به تریاک در ادارات دولتی، همچنان که اعلامیه نخست وزیر در مقابله با تبلیغات مبنی بر اینکه دولت درعرصه اصلاحات متاثر از احزاب سیاسی است. در شماره آینده اخبار جنبش کارگری این نیمه سال را یکجا جمع کرده و منتشر خواهیم کرد. اینک اخبار این شماره:

پنجشنبه اول فرودین ماه 1325
اعلامیه نخست وزیر:
با اینکه وضع ابهام در سیاست خارجی دنیا آغاز اصلاحات اساسی اجتماعی را در داخل کشور دچار اشکال نموده معذالک این جانب مصمم هستم اصلاحات اساسی و ضروری را شروع نمایم و از اول سال عملا شروع به اصلاحات اساسی خواهد شد.
امنیت و تامین آسایش مردم و جلوگیری از هر گونه تجاوز به حقوق افراد در درجه اول مورد نظر این جانب است و برای انجام این منظور اصلاح و تقویت قوای انتظامی خصوصا شهربانی و ژاندارمری مورد توجه مخصوص این جانب می باشد. مبارزه با فساد در دستگاه دولت و تصفیه ادارات از عناصر بدعمل مورد نظر مخصوص اینجانب بوده و به همین جهت دستور داده ام مختلسین اموال عمومی را در هر مقام باشند شدیدا تعقیب و مجازات نمایند و مقامات مربوطه دادگستری دراجرای این نظریه قطعی که مقدمه انجام هر اصلاح است شروع به عمل نموده و یقین است با تقویتی که بر آنها خواهد شد تصفیه قطعی در امور اداری کشور بعمل خواهد آمد.
مسئله دیگری که بی نهایت جلب نظر اینجانب را نموده مسئله کشت تریاک در ایران است. کشیدن تریاک طوری درایران متاسفانه رواج پیدا کرده که اگر اغماض شود و بدین منوال توسعه یابد اساس ملیت و قومیت ما را چه در حال حاضر و چه در نصل های آینده تهدید خواهد نمود. دستور داده ام کمیسیون مخصوصی جهت مطالعه در اطراف این موضوع تشکیل و گزارش خود را هرچه زودتر تهیه نماید تا اقدامات فوری جهت منع کشت تریاک و جلوگیری از کشیدن این سهم مهلک بعمل آید.
بدیهی است قسمتی از اصلاحات که محتاج به وضع قانون اساسی است بعلت فترت و تعطیل موقتی دستگاه قانون گذاری ناچار قدری به تاخیر خواهد افتاد. ولی به محض موجود بودن مقتضیات قانونی مصمم هستم انتخابات عمومی را اعلام کنم تا ملت ایران بدون هیچ نوع تحمیل و اعمال نفوذ در نهایت آزادی بتواند نمایندگان دوره پانزدهم را انتخاب نماید.
در زمینه خارجی... ملت شوروی طرفدار حفظ حقوق و احترامات کلیه ملل است و مایل است که هر ملتی آزادانه و به میل خود زندگی کند و آن ملت آزادانه سرنوشت خود را تعیین نماید. ملت ایران که متوجه این اصول سیاست شوروی است، نسبت به این دولت علاقه مخصوصی دارد و به همین جهت مایل است روابط خود را با اتحاد شوروی حفظ نماید.
در این اواخر امپریالیست(این کلمه عینا در در اعلامیه دولت ذکر شده است) سعی میکند با تظاهر و اقدامات مرتجعانه وسایلی بر علیه اتحاد جماهیر شوروی برانگیزاند و افراد ضعیف العقل را وادار به تحریک بر ضد شوروی می کند. تجارب و آزمایش های گذشته نشان داد که این کوشش های مذبوحانه به نتیجه نخواهد رسید...

توقیف سرلشکر ارفع
روز21 فروردین ماه خبر زیر از طرف رادیو تهران منتشر گردید:
نظر به سوء ظنی که نسبت به عملیات سرلشکر ارفع رئیس سابق ستاد ارتش و اقدامات وی بر علیه حکومت مشروطه موجود بود به امر رئیس محترم دولت مقارن نیمه شب گذشته نامبرده بازداشت و در دژبانی زندانی گردید.

سه شنبه سوم اردیبهشت
ساعت 11و نیم جلسه مطبوعاتی با حضور آقای نخست وزیر و آقای مظفر فیروز و آقای ملک الشعرای بهار وزیر فرهنگ و عده ای از مدیران جراید شکیل و در موضوع عید اول مامه مه و اصلاح وضع دادگستری مذاکرات مفصلی به عمل آمد و نیم ساعت بعد از ظهر جلسه ختم شد.

شنبه 14 اردیبهشت
این خبر بوسیله رادیو تهران منتشر شد:
نظر به عملیاتی که آقای میرزا کریم رشتی بر علیه حکومت مشروطه به عمل آورده و نظر به گزارش های متعددی که از اعمال خطرناک مشارالیه به دولت واصل گردیده بعد از ظهر روز پنجشنبه دوازده اردیبهشت ماه بر حسب امر رئیس محترم دولت مشارالیه دستگیر و جهت بازجوئی تسلیم شهربانی گردید و فعلا موافق مقررات حکومت نظامی توقیف می باشد.

شنبه 22 اردیبهشت
آقای سرهنگ صفاری رئیس اداره غله که اخیرا از سوی نخست وزیر به ریاست کل شهربانی منصوب گردیده به پیشنهاد آقای نخست وزیر و موافقت اعلیحضرت همایونی روز یکشنبه 22 اردیبهشت به درجه سرپاسی- سرتیپی- ارتقاء یافته و ابلاغ ایشان صادر گردید.
(سرتیپ صفاری بعدها، برای مدتی شهردار تهران شد. وضعی که هم اکنون در جمهوری اسلامی حاکم است. یعنی حضور فرماندهان سپاه و نیروی انتظامی یا پلیس در راس شهرداری ها و از جمله شهرداری تهران و در شوراهای شهر)

شنبه 28 اردیبهشت
امروز از طرف آقای نخست وزیر اعلامیه ای منتشر گردید که دراین اعلامیه آقای نخست وزیر وضع کشور را پس از آنکه زمام امور را بدست گرفتند و موفقیت هائیکه حاصل شده بود شرح دادند و متذکر شدند که سبب تیرگی روابط ایران و شوروی عناصر ارتجاعی بوده اند. عناصر ارتجاعی آنهائی هستند که اعتبار نامه پیشه وری را رد نمدند و در کشورهای خارجه شایع نموده اند که نخست وزیر ایران خیال استعفا دارد. در جواب این شایعات آقای نخست وزیراعلام داشتند که در چنین موقعیتی نه تنها حاضر به استعفا نیستم بلکه کناره گیری از کار را گناه میدانم و ضمنا اطلاع داده بودند که اگر عناصر ارتجاعی دست از دسیسه و تحریکات برندارند مانند پشه آنها را از بین خواهد برد.

یکشنبه 29 اردیبهشت
بر حسب امر آقای نخست وزیر به علت تحریکات و دسائسی که با نهایت شدت از طرف آقایان علی دشتی، جمال امامی و سالار سعید سنندجی برعلیه حکومت مشروطه و امنیت عمومی به عمل می آمد طبق ماده 5 حکومت نظامی نامبردگان دستگیر و در شهربانی بازداشت گردیدند.

دوشنبه 13 خرداد
اعلامیه اداره کل انتشارات و تبلیغات
در این چند روزه اخیر بعضی انتشارات در جرائد دیده شده که اقدامات اصلاحی اخیر دولت را مربوط به اجرای مرام بعضی احزاب دانسته یا به فعالیت بعضی از وزیران نسبت داده اند. با تکذیب مراتب فوق باستحضار عامه می رساند که کلیه اقدامات اصلاحی دولت برحسب اوامر و اراده شخص رئیس محترم دولت صورت گرفته و آنچه تا حال عملیات مثبت اصلاحی انجام گردیده فقط مدیون اراده و همت شخص محترم دولت بوده است. اصلاحات اساسی دیگری نیز از مدتی پیش دستور تهیه و پیشنهاد آن را به وزارتخانه ها صادر و با تاکیدات مکرری که فرموده اند امید می رود تحت نظارت و مراقبت شبانه روزی رئیس محترم دولت بسرعت جریان یافته و هرچه زودتر طبق آمال ملت به موقع اجرا گذارده شود.


شنبه هشتم تیرماه
نظر به جهاتی که آقای دادستان کل در در خواست خود اشعار داشته هیات عمومی دیوان کشور با بازداشت آقای سید محمد تدین وزیر خوار و بار تا ختم بازجوئی موافقت نموده و قرار باشدات نامبرده تا ختم بازجوئی صادر می نمایند.

سه شنبه یازدهم تیرماه
آقای مورخ الدوله سپهر طبق دستور جناب آقای نخست وزیر بازداشت و به کاشان تبعید شدند.

چهارشنبه 19 تیرماه
آقای سرهنگ زنگنه و سرهنگ نوربخش که پس از ورود به تهران در باشگاه افسران بصورت بازداشت متوقف شده بودند بر حسب امر وزیر جنگ مرخص شدند.

چهارشنبه 23 مرداد ماه
در تعقیب اعلامیه آقای نخست وزیر سه نفر از افسران ارتش سرهنگ 2 نیو، سرگرد علی اژدری، سروان مهدی صمغ از خدمت ارتش اخراج و به دادگاه تسلیم شدند.

شنبه 26 مرداد
طبق دستور جناب آقای نخست وزیر و برابر ماده 5 حکومت نظامی 7 نفر از آقای دکتر طاهری، حسام دولت آبادی، شیخ حسین لنکرانی، احمد لنکرانی، حسام لنکرانی، مرتضی لنکرانی و مصطفی لنکرانی بازداشت و زندانی گردیدند.


راه توده 133 21.05.2007
 

 

  فرمات PDF                                                                                                        بازگشت