زنان افغان
قربانیان بزرگ
سرنگونی دولت
دمکراتیک افغانستان
روزنامه آلمانی«تاگس تسایتونگ»
ترجمه عسگر داوودی

زندان جرم گلناز دختری افغانی است که مورد تجاوز جنسی قرار گرفته است. او که اکنون 21 ساله است، در 19 سالگی توسط پسر خاله اش مورد تجاوز قرار گرفته و حامله شده است. کودکش را در زندان به دنیا آورده و اکنون با نوزادش در زندان کابل است.

گلناز تنها زن زندانی در افغانستان نیست که چنین سرنوشتی دارد. زنان بی شماری گرفتار قوانین متعصبانه دینی ـ قبیله ای موجود در این کشوراند. در سال 2010 «اتحادیه اروپا» ساختن فیلمی را در باره زندگی گلنار و زنان زندانی هم سرنوشتش به « کلمنتین ماپس» کارگران مستند ساز سفارش داد. موضوع فیلم رفتار قوه قضائیه افغانستان با چنین مواردی بود. گلناز و تعدادی از دختران هم سرنوشتش در این فیلم سرگذشت دردناکی که بر آنان اتفاق افتاده بود را داوطلبانه در مقابل دوربین فیلمبرداری توضیح دادند. زمانی که فیلم «بی عدالتی» به پایان رسید «اتحادیه اروپا» بخش و اکران فیلم را ممنوع اعلام کرد! این اتحادیه حتی کارگران را تهدید کرد که اکران چنین فیلمی می تواند برای زندگی این زنان خطر آفرین باشد. «اتحادیه اروپا» همچنین ادعا می کرد که اکران این فیلم ایجاد اختلاف بین این اتحادیه با مسئولین سیاسی افغانستان را باعث می شود. فرد متجاوز به گلنار در مصاحبه ای ممنوعیت اکران فیلم را عملی بسیار پسندیده اعلام کرد.

مخالفان ممنوعیت فیلم که بر این باورند «اتحادیه اروپا» درمقابل «حامد کرزای» رئیس جمهور افغانستان عقب نشینی کرده است، با ایجاد یک کمپین بین المللی جمع آوری امضاء توانستند 5 هزار امضاء جمع آوری کنند. وکلای گلناز بر این عقیده اند که ادامه کار کمپین و افزایش تعداد امضاء ها می تواند مسئولین سیاسی ـ قضائی افغانستان را نه فقط به آزادی گلناز بلکه دیگر زندانیان هم سرنوشت او وادار کند.

گلناز تنها یکی از زنانی است که در افغانستان تحت عنوان «مجرمین اخلاقی» زندانی می باشند.مطابق فرهنگ مذهبی ـ عشیره ای افغانستان خانواده های این دختران آنها را وامی دارند تا با تجاوز کننده شان ازدواج کنند. ظاهرا با این عمل مراودات با فامیل فرد متجاوز و همسایگان به حال عادی بازمی گردد. از دید مسلمانان افراطی رابطه جنسی ثبت نشده آبروریزی، ناشایست و ممنوع است.

گلناز چون مایل نبوده با فرد متجاوز به خود ازدواج کند، در آغاز دادگاه او را به 2 سال زندان محکوم کرد سپس قاضی ها حکم را تغییر داده و محکومیت او را به 12 سال افزایش داد اند. با افزایش اعتراضات بین المللی در هفته های اخیر جرم گلناز به 3 سال حبس تقلیل داده شده است.

وکیل مدافع گلناز امیدوار است که بار دیگر حکم افزایش مدت زندان شامل حال گلناز و نوزاد یک ساله اش نشود.

شرح حال گلناز نشان دهنده وضعیت زنان در افغانستان حتی 10 سال پس از سرنگونی حکومت طالبان است. توهین، اعمال زور وتحمیل فشار هنوز امری روزانه در زندگی اجتماعی افغانستان است. تعداد اندک «خانه های زنان» پر است از زنانی که قربانی قوانین ناشی از آداب و رسوم وخرافات مذهبی اند. یک نمونه معروف از این قربانیان زندگی دردناک «بی بی عایشه» 19 ساله می باشد. شوهرش بینی او را بعنوان مجازات برید زیرا او بدنبال خشونت و کتک خوردن از شوهرش به یک خانه زنان در کابل پناه برده بود. تصویر او در رسانه های بین المللی توجه افکار عمومی را به وضعیت رقت بار زنان در افغانستان جلب کرد.

آمار نشان می دهد که اجبار به ازدواج کودکان در سن کم بویژه در بین خانواده های مذهبی افزایش داشته است. مطابق آمار بخش «توسعه مثبت وضعیت زنان سازمان ملل»UNIFEM و سازمان «حقوق بشر افقانستان» 57 درصد جفت های ازدواج کننده در این کشور زیر 16 سال می باشند. بخش بزرگی از دختران بین 10 تا 13 سالگی به ازدواج وادار می شوند. تعداد زیادی از دختران و زنان مجاز نیستند تا به تنهائی از منزل خارج شوند به همین دلیل نیز کارکردن، رفتن به مدارس و حتی مراجعه تنهائی به بیمارستان اغلب غیر ممکن است.

محروم ساختن زنان از زندگی اجتماعی در افغانستان دارای ریشه های تاریخی است و متاسفانه چشم انداز مثبتی درحال حاضر برای آینده ای نزدیک غیر قابل مشاهده است. (محرومیتی که در دولت دمکراتیک افغانستان گام به گام با آن مبارزه و مقابله حکومتی شده بود و می رفت تا فضای نوینی را برای زنان در افغانستان فراهم آورد. یورش طالبان با کمک ارتش پاکستان به افغانستان و سرنگونی دولت دمکراتیک افغانستان به همه دستآوردهای مترقی آن دولت و حکومت یورش برده شد، از جمله به دستآوردهای اجتماعی زنان- مترجم)

اینجا فیلمی را در باره «بی بی عایشه» می بینید.