آقای خمینی را
نه می ‌توان
و نه باید دور زد

در هفته‌های اخیر، هم از داخل و هم از خارج کشور این پیام واحد را دریافت داشته‌ایم که کمتر به آیت‌الله خمینی بپردازید زیرا پرداختن به  جنبه‌های مثبت نقش او در رهبری انقلاب 57 و بنای جمهوری اسلامی، به سود موقعیت جا افتاده راه توده نیست!

ما با این نظر موافق نیستیم و حاضر نیستیم تسلیم موج هائی شویم که می‌گذرند. آیت‌الله خمینی رهبری انقلاب 57 را در دست داشت و هرگز نمی‌توان در باره او سکوت کرد و یا هنگام بررسی رویدادهای ایران او را دور زد. همچنان که درباره بنای جمهوری اسلامی نمی‌توان چنین کرد. حتی اگر او فقط نقشی تعیین کننده در برپائی جمهوری در ایران داشته باشد – که دارد- و امروز حاکمیت کودتائی می‌خواهد آن را از ملت بازستاند، باید این خدمت را باز گفت و از آن دفاع کرد. این درحالی است که بسیار بیش از اینها میتوان در باره آیت الله خمینی سخن گفت.

کسانی که این توصیه دوستانه را به ما می‌کنند از دیدن دو واقعیت خود را محروم می‌سازند:

1- آن حوادث و رویدادهائی که با ترور آیت الله مطهری از درون گرایش‌های مذهب و ارتجاعی و ‌ای بسا عوامل و بقایای ساواک شاهنشاهی شروع و با جنگ در کردستان و گنبد با رویکرد چپ روانه ادامه یافت و پس از دو طرح کودتائی "نوژه" و "طبس" به حمله ارتش عراق به ایران کشیده شد. همچنین اعلام جنگ مسلحانه مجاهدین خلق و موج بزرگ انفجارها، ترورها و اعدام‌های متعاقب آن، همزمان با قدرت نمائی ارتجاع مذهبی در حوزه علمیه و آغاز ایستادگی آنها در برابر نظرات اصلاحی آقای خمینی در فقه شیعه و نظرات اقتصادی وی که در دولت میرحسین موسوی تبلور یافته بود.

2- نکته دیگری که مجهول است اما قطعا باید در محاسبات تحلیلی خود در باره آیت الله خمینی گنجاند، بی‌خبری و بی‌اطلاعاتی از تقریبا دو سال و قطعا از یکسال پایانی عمر وی است. هستند کسانی که میدانند در این دو سال و یکسال در بیت آیت الله خمینی چه گذشت و او اساسا نقشی در هدایت جمهوری اسلامی داشت یا نداشت، اما بدلائلی که می‌توان حدس زد، دهان نمی‌گشایند و تاکنون تنها اشاراتی گذرا به این واقعیت کرده اند. آنها یا از زندگی خود بیم دارند و یا چون خود نقشی در دوره کردن آیت الله خمینی و گرفتن ابتکار عمل از دست او داشته اند ترجیح میدهند در باره این دوران لب نگشایند.

راه توده در اطلاعیه‌ای که ساعاتی پس از اعلام فوت ناگهانی احمد خمینی منتشر کرد، با صراحت نوشت که احمد خمینی را با انبوهی از اطلاعات انحصاری و اختصاصی به زیر خاک فرستادند تا دفتر سال آخر حیات آیت الله خمینی هرگز باز نشود.

ما نه قصد تطهیر آیت الله خمینی را داریم و نه قصد توجیه اشتباهات او را، اما برای داشتن یک ارزیابی دقیق از اوضاع آن دوران، لازم میدانیم به نکات بالا توجه شود.

تا اینجا بحث بر سر نقش سیاسی و سیاسی- مذهبی آیت الله خمینی در سالهای پیش و پس از انقلاب 57 بود. اما هستند کسانی که از ما ایراد می‌گیرند که چرا در باره اسلام، درباره فقه و یا درباره تفاوت نظر مذهبی و فقهی آیت الله خمینی در مقایسه با دیگر روحانیون و مراجع مطلب می‌نویسیم.

از این عده باید پرسید: مگر شما میتوانید معترض مذهبیون شوید که چرا در باره مارکسیسم می‌نویسند که معترض ما می‌شود، چرا درباره اسلامی مینویسیم؟ آنها مجازند با هر بضاعتی که از علوم و فلسفه دارند وارد بحث مارکسیسم شوند و نظریه پردازی کنند، اما ما مجاز نیستیم درباره مبانی فکری و مذهبی آن‌ها مطلب و نقد بنویسیم و یا مثلا مقایسه کنیم نظرات این آیت الله با آن آیت الله را؟ مثلا ننویسیم که آیت الله خمینی چه بدعت هائی در فقه شیعه آورد و آن را حکومتی و زمینی کرد و روحانیون مرتجعی نظیر آیت‌الله گلپایگانی چگونه برآشفته علیه او قد علم کردند؟

این چه اعتراض نابجائی است که برخی خوانندگان راه توده نسبت به ما دارند؟ همین عده فراموش می‌کنند که نوشتن درباره اسلام و فقه شیعه به مربوط به امروز نیست. کافی است مجله‌های دنیا، منتشره در سالهای پیش و پس از انقلاب ورق زده شود تا دیده شود که انتشار اینگونه مقالات و مطالب تحقیقی در مطبوعات حزبی بسیار قدیمی و ریشه دار است. برای نمونه می توان به مقالات احسان طبری و محمد حسین روحانی (م.ح.شهری) در مجله‌ های "دنیا" پس از انقلاب اشاره کرد. زنده یاد روحانی حتی قرآن را به زبان پارسی بسیار فصیح ترجمه کرد. تازه این جدا از کارهای تحقیقاتی است که امثال زنده یاد طبری در باره اسلام و تاریخ و نحله‌های آن  از جمله جنبش شیخیه و بابیه و بهائیت و غیره کرده اند. این گروه از خوانندگان ما فراموش می‌کنند که ما حزب "توده" ایران هستیم و توده‌های مردم ایران دارای عقاید مذهبی و اسلامی. به چه دلیل باید خود را از پرداختن به روشن ساختن ذهن توده‌های مذهبی و آشنا ساختن آنها با این گرایش و آن گرایش مذهبی محروم سازیم؟