سندی که تاریخی شده است
آغوش گشوده
حزب توده ایران
برای فدائیان خلق ایران
 

بستن دانشگاه ها، که بعدها نام آن را "انقلاب فرهنگی" گذاشتند، آغاز آن گمراهی و بیراهه ای بود که امروز به جداسازی جنسیتی و حذف علوم اجتماعی و انسانی در دانشگا ها ختم شده است. از جمله کارزارهای سیاسی خرداد ماه سال 1359 که ظرافت بسیاری را طلب می کرد، همین تلاش ارتجاع مذهبی و بخش مهمی از حاکمیت جمهوری اسلامی بود که در حزب جمهوری اسلامی حضور داشت. ما نمی گوئیم اگر حادثه جوئی ها و چپ روی ها، در آن سالها در دانشگاه ها و بویژه دانشگاه تهران روی نمی داد، حاکمیت کمر به تعطیل دانشگاه ها نمی بست، درعین حال که نمی توان گفت اگر ماهیت و ترکیب حاکمیت را سازمان ها و گروه های سیاسی می شناختند و به طرفداران بستن دانشگاه ها در حاکمیت بهانه نمی داند، دانشگاه ها بسته می شد. در میان این دو احتمال، یک حزب یا سازمان سیاسی وظیفه ای که برعهده دارد، اتخاذ آن سیاستی است که بموجب آن حداقل بتوان وقوع یک رویداد مخرب را به عقب اندازد.
نامه ای که در زیر می خوانید، از جمله نامه های دوستانه ایست که رهبری وقت حزب توده ایران برای رهبری سازمان فدائیان خلق در مقاطع مختلف و از جمله پیش از آغاز بستن دانشگاه ها نوشت. این نامه خود نشاندهنده نگرانی رهبری وقت حزب، ارائه پیشنهاد های مشخص و دلسوزانه برای جلوگیری از بسته شدن دانشگاه هاست. این در زمانی است که هنوز فدائیان خلق حتی درمطبوعات خود برخوردهای غیر دوستانه و حتی توهین آمیز با حزب توده ایران داشتند، اما حزب ما، با اتکاء به سیاست اتحاد نیروهای انقلابی آن دوران دشوار را پشت سرگذاشت تا لحظه ای که بخش اکثریت سازمان فدائیان خلق دست های حزب را فشردند و پذیرفتند که سیاست حزب توده ایران در برابر انقلاب و جمهوری اسلامی هم علمی و هم صحیح است. اگر چه سالهای پس از یورش به حزب توده ایران و سازمان فدائیان خلق – بویژه در مهاجرت- و پس از فروپاشی اتحاد شوروی، نشان داد که آن درک و شناخت و پذیرش آنقدر عمیق نبوده و یا چنان فرصت نیافت تا چنان عمیق شود که کار به نوسان های سیاسی و ایدئولوژیک در مهاجرت ختم نشود.
نامه را بخوانید:

کمیته مرکزی حزب توده ایران
شماره 87
تاریخ 11/3/1359

سازمان چریک های فدائی خلق ایران
رفقای عزیز!

بیش از هر چیزموضع گیری شما را در سرمقاله روزنامه کار شماره 59 به شما تبریک می گوئیم.
ما آن را به عنوان گامی مهم ارزیابی می کنیم. چه خوب بود اگر این گام خیلی زودتر از این برداشته می شد.
2- می خواهیم نکته مهمی را با شما در میان گذاریم، امیدواریم این اطلاعیه ما را خیلی جدی تلقی کرده و در زمینه آن تصمیم لازم و مناسب اتخاذ کنید. در مورد ادامه فعالیت معمولی دانشگاه ها یا تعطیل آن فعلا دو نظر وجود دارد:

3- از بعد از پانزدهم خرداد کلیه دانشگاه ها در سراسر کشور تعطیل و تا تنظیم طرح "انقلاب فرهنگی" و چگونگی اجرای آن، از شروع مجدد کار دانشگاه ها بهر قیمت جلوگیری شود، حتی به قیمت تعطیل چند ساله.

4- پس از تعطیل دانشگاه ها در پانزدهم خرداد، طی چند ماه- ترجیحا سه ماه تابستان طرح "نظام آموزشی جدید" تنظیم، و از آغاز سال تحصیلی به مورد اجرا گذاشته شود.

ما معتقدیم که در به ثمر رساندن حالت دوم نبایستی از هیچ کوشش دریغ کرد. هر گونه جنجال و تظاهرات دانشجوئی، بویژه پس از پانزدهم خرداد، می تواند بهانه ای باشد برای طرفداران حالت اول و تقویت مواضعشان در برابر دومی ها. از این رو پیشنهاد می کنیم که در آستانه پانزدهم خرداد- روز تعطیل دانشگاه ها- از اقداماتی که بتواند برای طرفداران تعطیل طولانی دانشگاهها مستمسکی باشد خوداری شود. لازم به یادآوری است که عده ای در نظر دارند در آینده نزدیک به همین مناسبت در دانشگاه ها تظاهراتی ترتیب دهند که جو مناسبی برای تعطیل کنندگان فراهم خواهد کرد. خنثی کردن این اقدامات لازم و نیز ممکن است.

بنظر ما کوشش مشترک همه هواداران انقلاب ایران و بویژه هواداران جنبه های مترقی آن اینست که با تمام نیرو ایجاد هر گونه درگیری را غیر ممکن سازند.

با دوردهای رفیقانه
دبیر خانه کمیته مرکزی حزب توده ایران
 

راه توده 323    20 تیر ماه 1390