اشاره ای به قلم باستانی پاریزی
ایرج افشار
نامه های کیوان
و دل خود را
سوزانده بود!

دوستان راه توده- شما خوب می دانید که مرتضی کیوان یک راهنمای بزرگ و منتقد دقیق آثار شعرای معاصر خود، از جمله شاملو و نویسندگان هم دوره خود در سالهای پیش از کودتای 28 مرداد بود.

درهفته در گذشته ایرج افشار، هفته نامه ها و روزنامه های کشور را بررسی کردم تا ببینیم درباره وی چه می نویسند و تا چه حد اطلاع و اجازه بیان نظر و انصاف در قضاوت دارند. این نکته را یافتم و جائی را مناسب تر از راه توده برای انعکاس آن نیافتم:

محمد ابراهیم باستانی پاریزی، یادنامه ای بمناسبت در گذشت "ایرج افشار" محقق و کتاب شناس ایرانی که هفته گذشته در گذشت، در روزنامه اطلاعات 21/12/89 نوشته و منتشر کرد. او دراین یادنامه از "مرتضی کیوان" شاعر توده ای که در کودتای 28 مرداد اعدام شد و شاگردان سرشناس "نیما" – از جمله کسرائی، شاملو، سایه، توللی- اعتقاد داشته و دارند که او سرآمد همه آنها بود و دارای برجسته ترین خصلت های انسانی به نیکی یاد کرد.

او در این یادنامه، مرتضی کیوان را شهید خوشنام خطاب کرد و به نقل ماجرائی می پردازد که تاکنون کمتر از آن مطلع بودند:

“عجیب‌تر از آن، كار خود ایرج است كه با وجود وسواس در نگاهداشتن آثار دیگران، خود نیز در یك برهه از زمان، مجبور شد به سوختن و نابودكردن نامه‌های بسیار باارزشی كه شهید خوش‌نام، مرتضی كیوان، به او نوشته بود،‌ و افشار این نامه‌ها را به احتمال زیان به خواست خودش نسوزاند ـ بلكه او به حساب اینكه ممكن است خود افشار مورد سوءظن قرار گیرد و این نامه‌ها به دست ساواك بیفتد، و موجب زحمت دیگران شود ـ به این كار دست زد ـ ‌یعنی سوختن آن نامه‌ها ـ كه تا پایان عمر، از آن كار استغفار می‌كرد.”