گزارش روزنامه یونگه ولت
باد، در خاورمیانه
و امریکا لاتی
از چپ می وزد!

 

یک روز پس از سقوط بن علی رئیس جمهور تونس، روزنامه مستقل الوطن، در سوریه نوشت رهبران عرب نمی توانند "درس تونس را نادیده بگیرند"، اگر سیاستمداران عرب خواستار ثبات و امنیت هستند باید تصمیمات سیاسیشان حافظ منافع مردم باشد. تنها در اینصورت است که می توان مانع پیدایش هرج و مرج و بحران در عرصه سیاست داخلی گشت و ثبات و امنیت را تامین کرد. رهبری سوریه با پیروی از این روش " دوستان غربی " را از دست داد ولی در عوض پشتیبانی مردم را بدست آورد.
رویدادهای تونس برای آمریکا و اروپا هم درس است. آنها از بن علی حمایت سیاسی، نظامی و مالی کردند و خواست های مردم را نادیده گرفتند. سقوط بن علی نشان داد که پیروزی با اراده مردم عرب است.
رکود
کشورهای عربی به محض این که دیدند هوا پس است، سر کیسه را در کشورهای خود شل کردند، بخصوص در موردی که فشار بر مردم بیشتر بود: گرسنگی.
پادشاه اردن فورا دستور داد مالیات بنزین و مواد خوراکی کاهش یابد، امیر کویت بین مردم پول تقسیم کرد و دستورداد تا پایان ماه مارس مواد غذائی اولیه برای مردم فقیر رایگان باشد. سوریه یارانه برای سوخت نفت را دو برابر کرد و پادشاه عربستان سعودی قول داد برنامه تازه ای برای افزایش در آمد ها به اجرا بگذارد.
ولی این ها کافی نیست. دهها سال است که شرایط زندگی برای مردم کشورهای عربی در سطحی نازل راکد مانده است، در حالی که انباشت اسلحه هر روز بیشتر می گردد و خاندان فرمانروایان روزبروز ثروتمند تر می شوند. این که چرا فاصله فقر و ثروت در کشورهای عربی هر روز بیشتر می شود، دلائل متعددی دارد و در همه کشورها یکسان نیست. تصور خاندان سلطنتی و فرمانروا این است که هرچه در کشور هست ملک طلق آنهاست، بانضمام رکود سیاسی و زورگوئی، که نمونه آن اخیرا در انتخابات مصر مشاهده شد. رشوه خواری همه جا را فراگرفته است. اگر بخواهی خانه ای اجاره کنی، اگر بخواهی ورقه ای از اداره ای بگیری، اگر بخواهی کاری پیدا کنی و یا اگر بخواهی در بیمارستان پذیرفته شوی باید رشوه بدهی. خصوصی کردن بهداشت و درمان سبب شده که مراجعه به پزشگ و بدست آوردن دارو از امتیازات لوکس بشمار رود. بیمارستان های دولتی وضعی اسف انگیز دارند. حقوق پزشگان و پرستاران کم است. مردم شب کنار خیابان جلوی در بیمارستان می خوابند تا شاید صبح روز بعد تختی در بیمارستان به آنها داده شود و این وضع فقط مختص قاهره نیست، همه جا وضع بر همین منوال است.

خراب کردن بازار
بسیاری از این کشورها، از سالهای هشتاد به این سو، زیر فرمان صندوق بین المللی پول قرار دارند. طبق برنامه صندوق بین المللی، دولت ها مجبور به حذف یارانه ها هستند و همین سبب می شود اقشار تنگدست جامعه گرفتار فقر بیشتری گردند، حتی کسانی نیز که در گذشته جزء طبقه متوسط بودند امروز سرنوشت بهتری ندارند. خصوصی سازی و کوشش برای رساندن بازار های محلی به سطح بازار جهانی و یا پیروی از "اقتصاد، اجتماعی بازار" سبب شده که هم بازار محلی از بین برود، هم تولید محلی و هم ساختار اقتصادی. اینها پدیده هائی است که بویژه درعرصه کشورهای منطقه خوب به چشم می خورد. از سوریه گرفته تا مراکش همۀ کشورهای عربی بعنوان جائی که میزان دست مزد ناچیز است خود را برای خدمت به سرمایه جهانی آماده کرده اند. تولیدات خارجی بازارهای محلی را پر کرده اند و آنچه تولید کنندگان محلی به بازار عرضه می کنند بی خریدار می ماند. موز از آمریکای جنوبی، مرغ از برزیل، روغن بادام زمینی از انگلیس، حتی میوه های محلی باید زیر قیمت عرضه شوند تا خریدار پیدا کنند. اگر آب میوه یا شیر در محل تولید شود، مثلا در عربستان سعودی، اکثرا به کنسرن های جهانی، مانند نستله یا کوکا کولا اختصاص دارند. افزایش مالیات بر سوخت سبب بالارفتن هزینه حمل و نقل می گردد و در نتیجه عرضه کالا به بازار ها برای کشاورزان مقرون به صرفه نیست. فقط در مصر نیست که کشاورزان روستاها را رها کرده و به محلات فقیر نشین در حواشی شهره پناه می برند، مشابه این روند در حاشیه همه شهرهای بزرگ منطقه مشاهده می شود. وضع زیربنای اجتماعی، در روستاها و شهرهای کوچک اسف بار است، در این مناطق مدرسه، بیمارستان، وسائل آمد و رفت، برق و آب، یا نیست و یا اگر هست کافی نیست. از کار هم که اصلا خبری نیست. مردم این مناطق احساس می کنند که دولت آنها را به حال خود رها کرده است.
از زمان فروپاشی شوروی، آمریکا و کشورهای اروپائی، حکومت های استبدادی کشورهای عربی را یا زیر فشار می گذارند، یا تایید می کنند و به هرسوی که می خواهند می کشند. اردن و مصر بعنوان کشورهای همراه با اسرائیل کمک های نظامی و اقتصادی وسیع دریافت می کنند. برای جلوگیری از سیل مهاجرت به اروپا، و برای "باصطلاح" مبارزه با تروریسم بین المللی اسلامی "به نیروهای پلیس و ارتش آموزش های ویژه، مطابق با استاندارد های غربی داده می شود و به سلاح های مدرن مجهز می گردند، که اغلب برای مقابله با تظاهر کنندگان معترض به میدان فرستاده می شوند. سقوط بن علی در تونس برای آمریکا و اروپا یک شوک بود. رویدادهای تونس درسی بود که نشان داد مردم عرب را نمی توان با دروغ برای همیشه فریب داد و از آنها بهره کشی کرد.

راه توده 4 بهمن 1389