بذر ژنتیکی
جهان را
به کجا می برد؟
ارغوان اردلان
 

  گرسنگی در قارۀ آفریقا چنان قربانی می گیرد که تو گویی جنگی قاره ای در بخشی از جهان جریان دارد. نرخ مواد غذایی و غلات بی وقفه بالا می رود و دراین میان کودکان بزرگترین قربانی اند. آنها در محاصره گرسنگی مزمن و سوء تغذیه اند.
نقش شرکت های کلان کشاورزی که راه آنان را سازمان تجارت جهانی هموار می کند، در کارزار تغذیۀ بین المللی چیست؟ آنها مدعی اند که در زمینۀ بیوتکنولوژی فعالیت می کنند و می گویند با تولید انبوه دانه های غذایی و عرضه سراسری آنها در بازارهای آزاد جهانی قادرند با اصلاحات ژنتیکی، تولید بذر را چند برابر کرده و معضلات صنایع غذایی و مشکل گرسنگی را در کشور های فقیر بر طرف سازند. اما بررسی نتایج کار و زحمات دهقانانی که به امید رونق تولیداتشان با این شرکت ها داد و ستد می کنند کاملاً با این ادعا در تضاد است. بطور مثال در ایالت "پنجاب" هندوستان که تا پیش از استفاده از بذرهای مهندسی شده دارای سرزمین هایی حاصل خیز و پر برکت بود، استفاده از این نوع تکنولوژی منجر به رکود شدید کشاورزی و ورشکستگی عظیم دهقانان ان ناحیه شد. کشاورزان فقیر زیر فشار بدهی های سنگین و ناتوانی در پرداخت مخارج کمرشان خم شده است. بذر های ژنتیکی برخلاف بذر های بومی قابل کشت دوباره نیستند و می بایست هر ساله با هزینه های بالا توسط کشاورزان از شرکت های اولیه خریداری شوند. هزینۀ نگهداری کشت تکنیکی و پرداخت حق انحصاری بذر به کارخانجات مبدأ و حتی تأمین مخارج سمپاشی های ویژۀ بذرهای ژنتیکی، موجب وابستگی شدید صنایع کشاورزی و پرداخت وام های طولانی مدت کشاورزان و افزایش بهره وام آنان به همین شرکت ها می شود و شماری از آنها با همان سم های آفت کش به زندگی خود پایان میدهند.
فیلم مستند " دانۀ تلخ" در سال 2011 توسط یک کارگردان آمریکایی در هند ساخته شد وبا به نمایش گذاشتن زندگی و مرگ همین کشاورزان جوایز بسیاری در فستیوال های جهانی فیلم را بدست اورد. آنچه موجب رونق کشاورزی است، تولید بومی بر مبنای تنوع زیستی است که بر اساس تکثر و عدم انحصار شکل می گیرد. تخریب کشاورزی با نام جهانی سازی، این صنعت را به "زراعت تک" و به لبه پرتگاه خطرناکی سوق می دهد. علاوه بر بی خانمان کردن دهقانان، نه تنها گرسنگی و فقر تغذیه رفع نشده، بلکه پیامد های غیر قابل جبران محیط زیستی و غیر قابل کنترلی را به دنبال آورده است. از طرف دیگر، بذر های مهندسی شده از طریق گرد افشانی توسط باد، پخش می گردند و با ارگانسیم های طبیعی پیوند می خورند و برای نسل های آینده و محیط زیست، نتایج غیر قابل پیش بینی به بار می آورند. زنبورها دچار سوء تغذیه می شوند و در سم پاشی ها از گرده افشانی طبیعی آنها برای تولید میوه و سبزیجات و سایر محصولات جلوگیری می شود. از رسوایی هومورن های سرطان زای تزریقی به گاو ها برای تولید شیر بیشتر، تا شیوع بیماری های ناشناخته و ویروسی توسط آفت کش های مخصوص بذر های دستکاری شده، همه از نتایج زیانبار اصلاحات ژنتیکی است. و این سرگذشت آن بخش دیگر خارج از قاره گرسنه افریقاست که زمین هایشان خشک و سوخته و آنچه باقی مانده معادنی است که به غارت می روند.
دانشمندان صنایع غذایی نگرانند و فعالان محیط زیستی منقد. به همین دلیل است که کشاورزان آفریقایی علیرغم درد مزمن گرسنگی حاضر نیستند زیر بار بذر ژنتیکی بروند و بسیاری از کشور های آسیایی و آمریکای لاتین نظیر هند، پرو، بولیوی و مکزیک ممنوعیت و محدودیت های بسیار جدی برای تولید بذر ژنتیکی ایجاد کرده اند. حتی بحث در مخالفت با بذر ژنتیکی در کشورهای پیشرفته تر صنعتی چون استرالیا، فرانسه و کانادا نیز گرچه نه چنان وسیع که مردم بدانند چه می خورند و جهان را سودجویان به کجا می برند آغاز شده است.