همه نشانه ها از توافق قریب الوقوع در مذاکرات ژنو داشت، چه
اتفاقی روی داد که چنین نشد؟
آیا ناسازگاری ایران موجب این نتیجه شد؟ هنوز هیچ چیزی مشخص
نیست. این در حالی است که مذاکره کنندگان در دو روز نخست بسیار
خوشبین بودند. وزیرامور خارجه آلمان در پایان روز اول مذاکرات
گفته بود: "در چند سال گذشته چندین بار مذاکرات به بن بست
رسید، اما در حال حاضر ما به یک راه حل معقول و منطقی خیلی
نزدیک شده ایم که هرگز در گذشته امکان پذیر نبود." وزیر خارجه
بریتانیا نیز گفته بود: ما در این نشست باید از همه امکانات
برای رسیدن به یک توافقی که برای مدت طولانی غیر قابل دسترسی
بوده استفاده کنیم."
دراین میان اما فرانسه و بخصوص وزیر امور خارجه آن در این
مذاکرات نقش کارشکن را بازی کرد. حتی خبرگزاری دولتی ایران
"ایرنا" نیز که امید به توافق داشت، ناگهان اعلام کرد " وزیر
امور خارجه فرانسه مانع توافق بین ایران و قدرت های بزرگ شد.
مسئله ای که در اظهارات برخی از دیپلمات های غربی هم تائید شد.
در واقع موضع فرانسه در مذاکرات ژنو بهانه گیری از "عملکرد
دولت ایران" برای انجماد مذاکرات ژنو بود. مذاکراتی که امریکا،
اتحادیه اروپا و ایران ماهها و به سختی برای رسیدن به توافقی
در مورد آن کار کرده بودند اما وزیر خارجه دولت فرانسه "لوران
فابیوس" با برجسته کردن چند مسئله مانع آن شد. در واقع وزیر
امور خارجه فرانسه در پی بهانه ای برای"انجماد "مذاکرات بود.
لوران فابیوس در روز شنبه در مذاکرات گفت "پرسش های مهمی بی
پاسخ مانده است. بخصوص در مورد راکتور آب سنگین در شهر اراک و
ذخیره اورانیوم موجود در ایران و همچنین غنی سازی اورانیوم .
راکتور آب سنگین اراک امکان ساخت سلاح هسته ای از نوع
پلوتونیوم را به ایران میدهد و در تابستان سال آینده مورد بهره
برداری قرار می گیرد."
با این حال بحث های مداوم در نشست ژنو نشان داد که ایران ممکن
است موافقت خود را برای متوقف کردن کار تاسیسات اب سنگین اراک
بمدت 6 ماه متوقف کند تا به توافق بعدی با گروه 1+5 برسد. موضع
لوران فابیوس وزیر خارجه فرانسه از سوی "عربستان سعودی" و
"اسرائیل" دیکته شده بود. "فرانسوا هولاند" رئیس جمهور و وزیر
امور خارجه دولت او از "نفوذ قدرت "خود در مذاکرات ژنو و
همچنین تهدید و زور استفاده کردند تا مذکرات به نتیجه نرسد.
"فرانسوا هولاند" در صف اول اعزام نیروهای نظامی برای مداخل در
امور داخلی کشور "مالی" بود و این در حالی است که کشور ما هنوز
زیر باز دخالت نظامی در لیبی قرار دارد.
پنهان نیست که فرانسوا هولاند تا آستانه حمله نظامی به کشور
سوریه نیز پیش رفته بود و حتی فرمان حمله را نیز صادر کرده
بود. طرح بمباران دمشق را ژنرال های ما به ناتو ارائه داده
بودند. با این کارنامه وزیر خارجه نقش منفی در مذاکرات ژنو
ایفاء کرد. آیا با ادامه چنین نقشی امکان دستیابی به توافق
اتمی با ایران وجود دارد؟ بخصوص که پاریس نقش مهم خود را در
جنگ سوریه دنبال می کند. جنگی که پای ایران نیز به آن کشیده
شده است.
لوران فابیوس با صراحت میگوید "باید نگرانی های امنیتی اسرائیل
و منطقه را بطور کامل به حساب بیاوریم ". وی آنها دو کشوری
هستند که نگران از دست دادن موقعیت برتر خود در خاورمیانه اند
و همه میدانند که با ایران نیز مناسباتی خصمانه دارند.
نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل اخیرا به "هولاند" وعده پهن کردن "
فرش قرمز" برای ورود او به تل آویو را داده است. این فرش قرار
است هفته آینده پهن شود. ریاض نیز وعده قراردادهای نظامی و
نفتی با فرانسه را داده است. حتی صحبت از تشکیل یک کمیسیون
مشترک بین فرانسه و عربستان سعودی برای تبدیل عربستان به نهمین
قدرت اتمی جهان مطرح است.
نخست وزیر اسرائیل نیز در مخالفت با توافق ایران و غرب گفت "ما
همه کارهای لازم را برای دفاع از خود و امنیت مردم انجام می
دهیم .
جمهوری خواهان امریکا نیز از مواضع فرانسه در کنفرانس ژنو
استقبال کردند. سناتور "مک کین" نامزد جمهوریخواهان در
انتخابات ریاست جمهوری امریکا در سال 2008، از نقش وزیر خارجه
فرانسه برای جلوگیری از توافق با ایران در مذاکرات ژنو تشکر
کرد و در صفحه خود در "تویتر" نوشت:
"فرانسه با شجاعت مانع یک "توافق بد" در برنامه هستها ی ایران
شد. این نتیجه نگرش دیپلماسی سرسختانه فرانسه است."
سناتور جمهوری خواه "لیندزی گراهام" نیز به نوبه خود در
تلویزیون سی ان ان گفت: "خدا را صد بار شکر که فرانسه از توافق
در مذاکرات ژنو جلوگیری کرد. فرانسه به درستی در حال بدست
گرفتن کنترل امور در خاورمیانه است. ما در حال حاضرمشغول تدوین
متن مشترکی از طرف هر دو حزب جمهوری خواه و دمکرات برای تصمیم
گیری در مورد تحریم های تازه علیه ایران هستیم که در هفته
آینده به کنگره ارائه میشود . کنگره اجازه لازم برای مذاکرات
سیاسی با ایران را به دولت داده است. هدف ما بدست آوردن یک
توافق دراز مدت با ایران است. ما نمی خواهیم که با یک کره
شمالی جدید در شرق میانه روبرو شویم . اکنون پیش نویسی بعنوان
شرایط لغو تحریم ها به کنگره امریکا برده شده که بموجب آن لغو
تحریم ها در گرو توقف غنی سازی اورانیوم، برچیدن سانتریفیوژ
ها، متوقف ساختن ساخت راکتور آب سنگین "اراک" و اجازه بازرسی
از طرف سازمان جهانی انرژی اتمی از تمام تاسیسات هسته ای و
سوختی ایران است. من تنها در این شرایط با لغو تحریم ها
موافقم.
آنچه شد، مربوط به گذشته است. اکنون بحث بر سر مذاکراتی است که
20 نوامبر قرار است از سر گرفته شود. سوئیس آمادگی خود را برای
برگزاری این مذاکرات اعلام کرده است. رئیس سازمان جهانی انرژی
اتمی در پایان سفر خود به ایران که در فاصله مذاکرات ناکام
هفته گذشته و مذاکرات آینده 20 نوامبر انجام شد موفق به امضای
تواقفنامه ای با ایران شد که متن کامل آن منتشر نشده اما حدس
زده می شود که این تواقفنامه موجب گزارش مثبت "آمانو" رئیس
سازمان جهانی انرژی اتمی به دور بعدی مذاکرات شود. آیا باز هم
فرانسه به سیاست کارشکنی خود ادامه خواهد داد؟
|