یک تاریخ

در یک نمایشگاه

آذر فریتاش

یک نمایشگاه عکس پر سرگذشت در موزه "تاریخ هنر" پاریس افتتاح شده که قرار است تا 30 ژوئن نیز برقرار باشد. در این نمایشگاه شماری عکس اختصاصی و کم نظیر از یک خبرنگارعکاس مجارستانی به نمایش گذاشته شده که سر گذشت خود او نیز باندازه عکس هائی که گرفته و به نمایش گذاشته شده کم نظیر است.

نام او "آندره فرومن" است و به "روبرت کاپا" شهرت داشت.

در سال 1913 در "بودداپست" پایتخت مجارستان بدنیا آمد و در سال 1954 در جنگ  اول ویتنام که سرانجام به شکست "فرانسه" و تقسیم ویتنام به دو کشور شمالی با دولتی انقلابی به رهبری "هوشی مین" و جنوبی با دولتی که بسرعت به دست نشانده امریکا تبدیل شد، هنگام تهیه عکس روی "مین" رفت و کشته شد.  سرگذشت "روبرت کاپا" جدا از سرگذشت عکس هایش که حالا به در پاریس به نمایش گذاشته شده نیست. عکس هائی که چند دهسال (از سال 1939) مفقود و ناپدید بود تا آن که سرانجام در مکزیک یافت شد و در یک چمدان مکزیکی به امریکا و از امریکا به اسپانیا و از اسپانیا به فرانسه انتقال داده شد.

این عکس ها، که بصورت نگاتیو در گنجینه یک دیپلمات مکزیکی یافت شد، مربوط به دوران جنگ دوم جهانی و فاشیسم به رهبری ژنرال "فرانکو" در اسپانیاست.

"کاپا" در 17 سالگی وارد فعالیت های سیاسی شد و در جریان همین فعالیت ها دستگیر و زندانی شد. حکومت وقت مجارستان به او پیشنهاد می کند که در صورت ترک خاک مجارستان، وی را آزاد خواهد کرد و "کاپا" می پذیرد. آزاد می شود و تحصیلات خود را در رشته روزنامه نگاری در برلین، پایتخت آلمان آغاز می کند و همزمان در یک لابراتوار ظهور عکاس نیز استخدام می شود. او که یهودی تبار مجارستانی بوده، فعالیت ژورنالیسم تصویری را با سوژه پر جاذبه ترور "تروتسکی" در مکزیک آغاز می کند. در سال 1933 وقتی حزب ناسیونال سوسیالیست آلمان به سمت قدرت خیز بر میدارد و با تنگ شدن حلقه محاصره یهودی های آلمان، نشانه های سلطه فاشیسم بر آلمان و ایتالیا و اسپانیا آشکار می شود. "کاپا" بیمناک از آنچه در پیش است، خاک آلمان را ترک می کند و خود را به "وین" پایتخت اطریش می رساند. اما طاعون فاشیسم بسرعت خود را به وین نیز می رساند و "کاپا" به فرانسه می گریخته و هنرمندان انقلابی ضد فاشیسم می پیوندد. حریق جنگ دوم از لهستان زبانه می کشد و در ایتالیا و اسپانیا نیز فاشیست ها در یک قدمی قدرت اند. "کاپا" برای مبارزه علیه فاشیسم راهی اسپانیا می شود، اما خیلی زود تحت تعقیب قرار می گیرد و حالا، دیگر چاره ای جز نجات خود و عکس هائی که در طول این سالها گرفته برایش باقی نمی ماند. آن چمدانی را که پس از چند ده سال یافت شده و عکس های داخل آن اکنون در پاریس به نمایش گذاشته شده به یک دیپلمات مکزیکی می سپارد و اسپانیا را ترک می کند تا حرفه ای را که به آن عشق می ورزید دنبال کند: ژورنالیسم تصویری. "خبرنگار عکاس".

در سال 1938 از طرف مجله فرانسوی لایف برای تهیه گزارش از جنگ چین ـ ژاپن( 1937ـ1945 ) اعزام شد. معروف ترین و یا یکی از معروف ترین عکس های آن جنگ را "کاپا" گرفت. کودکی چینی با لباس نظامی که با عنوان "یک مدافع چین" روی جلد مجله لایف منتش شد.

عکس های کاپا جنایات دوران فرانکو و سقوط اجتناب ناپذیر و تاریخی فاشیسم را بازگو می کند.