واتیکان در برابر

الهیات رهائیبخش

عسگر داوودی

چهارشنبه ۱۳ مارس کاردینال خورخه «ماریو برگولیو»۷۶ ساله از آرژانتین که سراسقف کلیسای بوئنوس آیرس بود، به عنوان به عنوان دویست و شصت و ششمین رهبر کلیسای کاتولیک انتخاب شد.

این نخستین بار است که پاپ از آمریکای لاتین انتخاب می شود. «رئیس مجمع کشیشان کاتولیک ایالات متحده» با ابراز رضایت از انتخاب پاپ جدید از نیمکره غربی، از رشد چشمگیر کلیسای کاتولیک در آمریکای جنوبی و مرکزی خبر داد. او ساده زیستی را از مهم خصوصیات پاپ جدید عنوان کرد.

او گفت: «پاپ فرانسیس به فقرا نزدیک است. او در مقام کاردینال بوئینس آیرس تمام مزایای خود را کنار گذاشته و در یک آپارتمان ساده زندگی می کرد. راننده شخصی نداشت. از وسایل نقلیه عمومی استفاده می کرد. این مساله مطرح است که با انتخاب لقب فرانسیس احتمالا می خواهد خط مشی فرانسیس آسیزی از مشهورترین قدیسان مسیحی را دنبال کند که در جوانی ثروتش اش را کنار گذاشت و شیوه زندگی ساده و فقیرانه ای را در پیش گرفت».

اگر تمام توصیفات «رئیس مجمع کشیشان کاتولیک ایالات متحده» درست باشد این سوال پیش می آید که اساسا چرا واتیکان این شخص را به عنوان رهبر کاتولیک های جهان برگزیده است؟

پاپ فرانسیس در حالی دوران رهبری خود را آغاز می‌کند که کلیسای کاتولیک با چالش‌هایی جدی مواجه است. افزایش مخالفت ها با نظرات کلیسای کاتولیک در مورد رسوائی های بانکی از جمله پولشوئی بانک واتیکان، در کنار برخی رسوایی‌های اخیر از جمله موارد تعرضی جنسی به کودکان در نهادهای وابسته یا تحت نام کلیسای کاتولیک، نمونه های این چالش ها است.

پاپ جدید متهم است که  دو کشیش سوسیالیست را در سال 1976 به سرهنگان کودتاچی آرژانتینی  تحویل داده است. اوراسیلو فیربیسکی نویسنده آرژانتینی در کتاب "سکوت" که در سال 2003 منتشر شد، نوشت: "در جریان تلاش گروههای چپ در آرژانتین برای برقراری سیستمی چپ گرا و سوسیالیستی ، ماریو برگولیو برای ربودن دو کشیش هوادار گروه های چپ، با ژنرال های حاکم در آرژانتین همکاری کرد" همچنین عکسی از خورخه برگوگلیو در کنار ژنرال ویدلا رهبر کودتا و دیکتاتور سابق آرژانتین منتشر شده است.

با توجه به پیروزی های سال های اخیر نیروهای چپگرا و سوسیالیست در آمریکای لاتین و استقبال بی نظیری که در این رابطه توسط توده های زحمتکش در این قاره از حضور و فعالیت نیروهای سیاسی سوسیالیست به عمل آورده اند و اینکه پدیده « الهیات رهائی بخش» به طور قابل توجهی در بین روحانیون مسیحی آمریکای لاتین جا باز کرده است، اکنون این سوال  در محافل سیاسی اروپا مطر ح است که آیا با انتخاب کشیشی از آمریکای لاتین که به ظاهر ساده زیست و مردمدار است، آیا مراکز سرمایه و قدرت در غرب ماموریت جدیدی را برای ایفای نقشی سیاسی به واتیکان در امریکای لاتین محول کرده اند و آیا انتخاب پاپ جدید آمریکای لاتینی به این دلیل انتخاب شد تا مراکز قدرت و سرمایه غرب از واتیکان و مسیحت چهره ای طرفدار فقرا و تهی دستان ترسیم کنند؟

این همان نقشی نیست که پاپ اسبق "ژان پل دوم" در جریان فروپاشی کشورهای سوسیالیستی اروپای شرقی – بویژه در لهستان و در کنار لخ والسا- ایفا کرد؟

 آینده به این سوال پاسخ خواهد داد. نباید فراموش کرد که واتیکان خود یکی از کانون های بزرگ سرمایه داری بین المللی است.

دقایقی پس از اعلام انتخاب ماریو برگلیو به عنوان پاپ جدید؛ ژان لوک ملانشون رهبر جبهه چپ برای انتخابات ریاست جمهوری فرانسه به این گزینش چنین واکنش نشان داد:

 انتخاب خورخه ماریو برگلیو بعنوان پاپ جدید نه خبری خوش برای نیروهای مترقی مسیحی است و نه برای انقلاب شهروندی در امریکا لاتین.

پاپ تازه که در دوران دیکتاتورهای نظامی و سپس محاکمه نظامیان جنایتکار مهر سکوت بر لب زده بود با دولت های نستور و سپس کریستینا کیرشنر مخالف کرده و گرایش به اوپوس دئی داشته است. رییس جدید کلیسا که مخالف کشیش های مترقی است باید اثبات کند که وی برای بی ثبات کردن رژیم‌های مترقی در امریکای لاتین به این مقام انتخاب نشده و هدف وی تعقیب کشیش ها و طرفداران الهیات رهایی بخش در امریکای لاتین نیست.

 با توجه به ادعاهای وی درباره مساعدت به فقرا، باید امیدوار بود که پاپ جدید بیشتر کوشش کند سمت زحمتکشان را بگیرد، کسانی که هم اکنون هیچ نوع سخنگویی در کلیسای بومیان امریکا ندارند.