بخش پایانی گزارش کنفرانس تهران

استالین نتوانست بعد از جنگ از

 تضاد منافع امریکا و انگلیس استفاده کند!

فصل پایانی ترجمه یادداشت های مترجم استالین در "کنفرانس تهران" را در این شماره می خوانید. با آنکه در جریان انتشار این یادداشت ها گهگاه در مقدمه شماره های گذشته- بویژه شماره نخست- دلیل و انگیزه انتشار این ترجمه را یادآور شده بودیم، بنظر می رسد در آخرین شماره نیز ضرورت دارد یکبار دیگر به آن یادآوری ها اشاره ای دوباره بکنیم. انگیزه ما برای انتخاب و انتشار این یادداشت ها، آن هم در کوران مهم ترین مذاکرات برای بیرون کشیدن پرونده ایران از شورای امنیت سازمان ملل و دستیابی به تفاهم اتمی و لغو تحریم ها، در درجه نخست آن بود که:

1- ببینیم رهبران قدرت های بزرگ دوران چگونه وقتی وارد اتاق مذاکره مستقیم می شوند، ناچارند همه تعارف ها و اشارات دیپلماتیک را کنار گذاشته و با صراحت کامل در باره آنچه که مورد بحث است گفتگو کنند. اگر یکبار دیگر و با دقت، این یادداشت ها را یکجا و پشت سر هم مرور کنید به این نکته بیشتر پی خواهید برد.

2- شناخت عمیق استالین از مکر و حیله انگلستان و تسلطی که او در جریان کنفرانس نسبت به چرچیل از خود نشان داد و با چند مانور بسیار زیرکانه او را ناچار به قبول گشایش جبهه شمال در جنگ دوم جهانی کرد. او برای این پیروزی موفق شد تا حدودی رئیس جمهور امریکا را با خود متحد کند و این از شگردهای ماهرانه استالین در این کنفرانس بود. شگرد و تسلطی که هرگز غرب در باره آن سخن نمی گوید و پیوسته استالین را بعنوان یک جنایتکار معرفی می کند و نه رهبر نظامی اتحاد شوروی در جنگ دوم جهانی که جهان را از شر فاشیسم هیتلری نجات داد و کشورش را تبدیل به بزرگترین قدرت اتمی و صنعتی جهان کرد.

3- انگلستان همانگونه که از مانورهای چرچیل در کنفرانس تهران مشخص است، تا آخرین لحظات می کوشید وقتی جبهه شمال را بگشاید که دیگر هیچ چاره ای نباشد. یعنی تا آنجا که امکان داشت گشایش این جبهه را به تأخیر بیاندازد تا اتحاد شوروی بیشتر ضربه ببیند و آلمان و شوروی هر دو ضعیف شوند. در نهایت نیز، وقتی جبهه را بگشاید که خطر پیروزی اتحاد شوروی به تنهائی و شکست دادن ارتش فاشیستی هیتلر قطعی به نظر آید. دراین صورت بعنوان شریک پیروزی وارد جنگ شود. این را استالین متوجه شده بود و به همین دلیل روی گشایش سریع جبهه شمال اصرار می کرد تا خسارات و تلفات شوروی را کاهش دهد.

4- در همین یادداشت ها کاملا متوجه تضاد منافع انگلستان و امریکا می شوید. امری که استالین ماهرانه از آن استفاده کرد و روزولت را به سوی خود کشید و چرچیل را منزوی کرد.

5- بازگشت روزولت به امریکا و فشار عظیم تبلیغاتی که بدلیل ملاقات هایش با استالین و دیدارهایش با وی در سفارت اتحاد شوروی در تهران به وی وارد آوردند؛ عملا پیش از آنکه شانسی برای یک دوره دیگر ریاست جمهوری داشته باشد از پای در آمد. بتدریج و بدنبال شکست هیتلر، آیزونهاورها و دیگر نظامیان بر کاخ سفید تکیه زدند و دوره مک کارتیسم و مقابله با اتحاد شوروی آغاز شد.

6- نکته بسیار مهم دیگری که درارتباط با کنفرانس تهران باید روی آن دقت کرد بحث بر سر جهان پس از شکست آلمان هیتلری است. در پایان هر جنگی– حتی در پایان جنگ سرد نیز شاهد بودیم و سرنوشت یوگسلاوی شاهد زنده آنست- شکل گیری نقشه جهان در دستور قرار میگیرد. چنانکه در خلال همین کنفرانس تهران نیز استالین از استقلال هندوستان دفاع کرد و چرچیل حتی به قول روزولت از شنیدن ضرورت بحث بر سر آینده هندوستان برافروخته شد. آینده چین و انقلاب آن و یا بررسی راه های جلوگیری از جنگ افروزی دوباره آلمان و مباحثاتی که پیرامون تقسیم این کشور شد و در این یادداشت ها مشاهده می شود که استالین هیچ پیشنهادی برای تقسیم آلمان نداشت، به همان اندازه که راه حل های جلوگیری از جنگ مجدد را نه تقسیم جغرافیائی آلمان بلکه نظام آینده حاکم بر این کشور می دانست. این یکی از مهم ترین بحث های کنفرانس تهران است.

7- نکته مهم دیگر، آن تندروی است که استالین پس از پیروزی در جنگ با فاشیسم گرفتار آن شد. چنان که ضرورت حفظ تضاد منافع امریکا و انگلستان را فراموش کرد و آن دو در کنار یکدیگر متحدانی علیه اتحاد شوروی شدند.

ما فکر می کنیم به مجموعه دلائلی که در بالا به آنها اشاره کردیم، نه تنها انتشار این یادداشت و تمرکز روی مباحث کنفرانس تهران ضروری بود، بلکه مطالعه و مرور چند باره آن نیز ضروری است. بویژه برای ما ایرانی ها که زیر بمباران تبلیغاتی دوران شاه و دوران جمهوری اسلامی از یکسو و تبلیغات رسانه های غربی قرار داریم و نمی گذارند تاریخ را دقیق بدانیم. خود بزرگترین شگردهای سیاسی را برای از صحنه راندن مردم به کار می گیرند و از سوی دیگر مردم را از سیاست برحذر میدارند. ما برای دست یافتن به درک سیاسی باید تاریخ را بدانیم و با مانورهای سیاسی مهم گذشته جهان آشنا شویم تا بتوانیم مانورهای امروز را درک کنیم. در غیر اینصورت پیام نویسان ساده اندیشی می شویم که فیسبوک ها مملو از آنهاست. آنچه که در کنفرانس تهران گذشته، به نوعی دیگر در کنفرانس "گوادلپ" برای تعیین سرنوشت شاه و مانور برای باقی ماندن در صحنه سیاسی و انقلابی ایران گذشت، در مذاکرات اتمی جریان یافت، در فاجعه متلاشی کردن لیبی و جنگ سوریه ادامه یافت و در به میدان فرستادن داعش جریان دارد.

حال بخش پایانی کنفرانس تهران را بخوانید تا در شماره آینده گزارش ملکه مادر (همسر رضاشاه و مادر محمد رضاشاه) در شام مشترک خانواده سلطنتی با استالین را به نقل از کتاب خاطرات ملکه مادر برایتان منتشر کنیم:

«در راه بازگشت به مسکو، رئیس جمهور"روزولت" برای ی.و.استالین تلگرافی مخابره کرد که طی آن برای دیدار تهران ارزش عالی قائل شده بود. در تلگراف آمده بود:

"به نظر من کنفرانس بسیارموفقیت آمیزبوده و من اطمینان دارم این یک حادثه تاریخی است که نه تنها قابلیت ما را برای جنگ مشترک بلکه برای کار برای جهان آینده، در توافق نظر کامل تائید می نماید. من از گفتگوهای شخصی مشترک با شما و بویژه از امکان دیدار خصوصی با شما بسیار لذت بردم. امیدوارم دوباره درآینده شما را ببینم و عجالتا موفقیت هرچه بیشتر شما و ارتش های شما را آرزو دارم.»

در پیام جوابیه استالین رئیس شوروی کمیسرهای خلقی اتحاد شوروی مورخ 6 دسامبرسال 1943 نوشته شد:

«با این نظر شما موافقم که کنفرانس تهران با موفقیت زیاد برگزار شده و دیدارهای شخصی ما از بسیاری لحاظ اهمیت بسیار داشت. امیدوارم که آلمان هیتلری دشمن مشترک خلق های ما بزودی این را حس کند. در حال حاضراین اطمینان وجود دارد که خلق های ما هم اکنون و هم پس از تمام این جنگ همکاری دوستانه داشته باشند. موفقیت هر چه بیشتر شما و نیروی مسلح شما را در عملیات پر مسئولیت آینده آرزو دارم. همچنین امیدوارم که دیدار ما در تهران آخرین دیدار نباشد و دوباره یکدیگر را ببینیم.»

باید بویژه چگونگی ارزیابی از دیدار تهران در ایالات متحده امریکا را تذکرداد. این ارزیابی درتلگرام آ.آ.گرومیکو سفیر وقت اتحاد شوروی در ایالات متحده امریکا (بعدها وزیر خارجه طولانی مدت اتحاد شوروی شد) مورخ 8 دسامبرسال 1943 برای کمیسری امورخارجه اتحاد شوروی تشریح گردیده است. سفیر اطلاع داد:

«هم اکنون کنفرانس تهران در مرکز توجه محافل رسمی و دیپلماتیک واشنگتن قراردارد. اکثریت قریب به اتفاق اعضای کنگره امریکا اعلامیه های مصوبه را مثبت ارزیابی می کنند. سناتورها و اعضای مجلس نمایندگان طی اظهارنظرهای خود اهمیت سیاسی عظیمی را برای کنفرانس و تصمیمات آن قایل شده اند.»

کنفرانس رهبران سه قدرت متحد اتحاد شوروی، ایالات متحده امریکا و بریتانیای کبیر که از28 نوامبرالی 1 دسامبرسال 1943 در تهران برگزارگردید در زمره بزرگترین حوادث دیپلماتیک جنگ دوم جهانی بود. این کنفرانس یک مرحله مهم در تحول مناسبات بین المللی و بین متحدین بود. درجریان کنفرانس، برخی مسائل بسیار مهم در زمینه عملیات جنگی و نظام جهان بررسی و حل گردید. دیدار تهران نقش مهمی در امرهمبستگی ائتلاف ضد هیتلری بازی کرد. این دیدار زمینه را برای نیل به پیروزی نهائی در جنگ و پی ریزی توسعه و تحکیم بعدی مناسبات میان سه قدرت بزرگ فراهم ساخت.

در جریان کنفرانس، علیرغم فرق بنیادی میان نظام سیاسی و اجتماعی اتحاد شوروی از یک سو، و ایالات متحده و انگلستان از سوی دیگر، همکاری در مبارزه علیه دشمن مشترک و جستجو و اتخاذ تصمیمات قابل قبول طرف ها در زمینه مسایل مورد اختلاف به موفقیت انجامید؛ اگر چه شرکت کنندگان آن در بسیاری موارد، درابتدا نسبت به آنها برخوردهای مختلف داشتند. کنفرانس تهران و تصمیمات آن از اهمیت بین المللی فراوانی برخوردار شد. اصول همکاری قدرت های بزرگ ائتلاف ضد هیتلری که نماینده نظام های اجتماعی مختلف بودند، درکنفرانس پیروز گردید. در اعلامیه مشترک رهبران سه قدرت متحد خاطرنشان شد که اتحاد شوروی، ایالات متحده و انگلستان «چه در زمان جنگ و چه درزمان آتی صلح با یکد یگر همکاری خواهند نمود.»

این عقیده وجود دارد که همکاری میان اتحاد شوروی، ایالات متحده و انگلستان درسال های جنگ بدان سبب میسر گردید که پای دشمن مشترکی درمیان بود. قدرتی که هر سه قدرت را تهدید می کرد، و این امر آنها را به سوی اتحاد در مبارزه علیه آن سوق داد. به همین جهت پس از پیروزی بر ارتش هیتلر و زمانی که دشمن مشترک از پای درآمد متحدین زمان جنگ هر یک راه خود را رفتند.

همه قسمت های گذشته و آخرین بخش گزارش کنفرانس تهران را میتوانید از روی لینک های زیر بخوانید:

1- http://www.rahetudeh.com/rahetude/2015/mey/504/tehran.html

2- http://www.rahetudeh.com/rahetude/2015/mey/505/tehran.html

3- http://www.rahetudeh.com/rahetude/2015/mey/506/tehran.html

4- http://www.rahetudeh.com/rahetu…/2015/juan/507/confranc.html 5- 5.http://www.rahetudeh.com/rahetude/2015/juan/508/tehran.html

6.https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=826093080831902&id=467518723356008&substory_index=0

7.https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=829865837121293&id=467518723356008&substory_index=0

8. http://www.rahetudeh.com/rahetude/2015/juan/512/tehran.html

        پیج فیسبوک راه توده