سرمقاله راه توده 553

مردم ایران "تو دهنی" را

با "تو دهنی" بزرگتر پاسخ میدهند

روز سه شنبه دوره جدید مجلس خبرگان رهبری برگزار و آیت‌الله جنتی بعنوان رئیس این مجلس برگزیده شد. این برگماری حاوی چند پیام است و چندین پیآمد. پیآمدهایی که الزاما با پیام آن یکی نیست و می توان گفت درست در برابر آن است.

نخستین پیام نامزدی و گزینش آیت‌الله جنتی به مردم آن بود که رای آنها برای حکومت میزان نیست. فردی که با رد صلاحیت رقبای انتخاباتی خود و حتی نوه آیت الله خمینی و با ابطال آرای آیت‌الله سجادی خود را به عنوان نفر آخر به خبرگان تحمیل کرد، بجای آنکه به رای مردم احترام بگذارد و از دیگر سمت ها و مقام های انتصابی هم استعفا بدهد، خود را نامزد ریاست مجلس خبرگان می کند و به عنوان رئیس این مجلس نیز منصوب می شود.

پیام دوم حکومت در انتصاب جنتی به عنوان رئیس خبرگان دل نبستن مردم به انتخابات و تغییر از طریق انتخابات است. این انتصاب بخشی است از کوشش حکومت برای صرفنظر کردن مردم از حق انتخابی که براثر انقلاب بدست آورده اند و جدا کردن آنها از صندوق های رای. همانطور که حجت الاسلام ابراهیمی عضو جامعه روحانیت مبارز تاکید کرد خبرگان خواست با این انتخاب توی دهن مردمی بزند که به جنتی رای ندادند.

پیام سوم انتخاب جنتی آن است که حاکمیت مصمم است مسئله جانشینی رهبر توسط خبرگان و در شرایط آرامش حل نشود. دوران 25 ساله رهبری آقای خامنه ای دوران جنجال و هیاهو و تنش و کشاندن هر روزه کشور به اینسو و آنسو بوده است. مردم با حضور در انتخابات خبرگان امیدوار بودند که این دوران پرتنش سرانجام با تدبیر و تعقل و آرامش خاتمه یابد. پیام انتصاب جنتی ناامید کردن مردم از یک پایان و جابجایی مسالمت آمیز و باتدبیر رهبری است.

پیام چهارم دست بالا پیدا کردن سپاه در انتخاب رهبر بعدی است. سپاه پاسداران با انتصاب جنتی می داند که این مجلس فاقد آنچنان مشروعیتی است که بتواند رهبر بعدی را برگزیند. فرماندهان سپاه می توانند از هم اکنون باور داشته باشند که برچیدن بساط مجلسی که جنتی در راس آن است نه تنها با مخالفت و مقابله مردم روبرو نخواهد شد که مورد استقبال آنها نیز قرار خواهد گرفت.   

اما پیام هایی که حکومت با انتصاب جنتی خواست به مردم ارسال کند با پیآمدهای انتخاب جنتی یکی نیست. نه تنها یکی نیست که درست در برابر آن است.

نخستین پیآمد انتصاب جنتی جدایی بیشتر حاکمیت از مردم و ژرف تر شدن هرچه بیشتر شکاف و دو قطبی حاکمیت و مردم است. هر انتخاباتی در ایران می تواند و می توانست مقدمه و زمینه کاهش شکاف و برقراری آشتی حکومت و مردم باشد، اما حکومت برعکس با بی اعتنایی به خواست مردم آن را به یک دشمنی و دوقطبی عمیق تر از پیش تبدیل کرده است و می کند. تجربه نشان داده که این دو قطبی شدن فضا در انتخابات ها اثر معکوس برجای می گذارد و مردم را هر چه بیشتر به پای صندوق ها می کشاند. مردم درک می کنند برای عقب راندن حاکمیت حضوری باز هم وسیع تر و موثرتر در پای صندوق های رای لازم است. وجود جنتی در ریاست خبرگان چیزی به این مجلس نخواهد افزود ولی یکی از عوامل بسیار موثر ترغیب و کشانده شدن مردم به انتخابات ریاست جمهوری سال 96 و انتخاب مجدد حسن روحانی خواهد بود. مردم ایران همواره نشان داده اند که اینگونه بی اعتنایی ها و تودهنی های حکومت به رای و خواست خود را تحمل نخواهند کرد و آن را به موقع خود با تودهنی بزرگتری پاسخ خواهند گفت. چنان که در انتخابات ریاست جمهوری 92 توی دهن کودتاچی های انتخابات ریاست جمهوری 88 زدند. پاسخ ریاست جنتی بر خبرگان نیز در انتخابات 96 داده خواهد شد.

دومین پیآمد انتخاب جنتی بی اعتباری مجلس خبرگان و واگذار شدن مسئله جانشینی رهبر به عواملی خارج از مجلس خبرگان یعنی نقش آفرینی شخصیت ها یا سپاه خواهد بود. مجلس خبرگان با انتخاب جنتی عملا مشروعیت برای تعیین جانشین رهبر را فعلا از خود سلب کرده است. بنابراین، درصورت ادامه این وضع مسئله انتخاب رهبر در فرآیندی خارج از این مجلس شکل خواهد گرفت. انتصاب جنتی بر خبرگان نقش شخصیت های دارای وجهه ملی مانند هاشمی رفسنجانی، حسن روحانی، محمد خاتمی، حسن خمینی را در تعیین رهبری آینده افزود و آنها را از نظر مردم در مقابل شخصیت های فاقد وجهه ملی ولی متکی به سلاح یعنی فرماندهان سپاه قرار داد. در این شرایط روحانیان جناح راست و متحد یا کارگزار فرماندهان سپاه تاثیر خود را از دست می دهند و بخش مهمی از مراجع تقلید و روحانیانی که نمی خواهند زیر چکمه سپاه قرار گیرند خواه و ناخواه به گروه اول خواهند پیوست و وزن این جریان درون مجلس و برفراز مجلس بیش از گذشته خواهد شد.

پیآمد سوم ریاست جنتی بر خبرگان آن است که جناح راست و "اصولگرا" با انتخاب جنتی به ریاست خبرگان وارد یک چالش جدید با مردم شده است که بیرون آمدن از آن بسیار دشوار است. جنتی نامزد جناح راست حکومتی و "اصولگرایان" برای کرسی ریاست خبرگان بود. ریاست وی بر خبرگان مشکل عدم مشروعیت مردمی و تحمیل او به خبرگان را حل نمی کند، این مشکل را به همه جناح راست تعمیم می دهد. جناح راست حکومتی از این پس گروگان و پاسخگوی عدم مشروعیت جنتی است. ضمن اینکه پریشان گویی های جنتی اعتبار ریاست خبرگان را بیشتر نشان خواهد داد و تنگناهای تازه ای را برای حکومت و آن جناح ایجاد خواهد کرد.

پیآمد چهارم آن، تضعیف هر چه بیشتر شورای نگهبان است. جنتی توانست با رد صلاحیت رقبای انتخاباتی و ابطال آرای نفر شانزدهم تهران وارد خبرگان شود. این شیوه انتخاباتی دیگر نمی تواند ادامه یابد. مسئله تایید و رد صلاحیت ها و شیوه کار شورای نگهبان موضوع توجه مردم و ضرورت بازبینی خواهد بود. اعضای شورای نگهبان که اکنون بصورت یک حزب سیاسی دست راستی و حکومتی عمل می کند از این پس روزبروز موقعیت دشوارتری در ادامه رویه کنونی خواهند داشت.

بالاخره نمی توان به جایگاه ممتازی که هاشمی رفسنجانی در پیآمد انتصاب جنتی بدست آورد اشاره نکرد. مردم نامزدی جنتی و عدم نامزدی هاشمی برای ریاست خبرگان؛ خودداری هاشمی از تقابل و موضعگیری وی در مورد هیئت رئیسه و "مناسب" توصیف کردن آن را نشانه هایی از اصل نبودن قدرت و کوشش برای جلوگیری از تقابل و ایجاد آرامش و ثبات در جامعه تعبیر می کنند که درست نقطه مقابل رفتار شخص جنتی و شورای نگهبان و مجموعه "اصولگرایان" و در راس همه آنها رهبر است که هم قدرت برای آنها اصل است و هم هر روز بی ثباتی و عدم آرامش و تنش را به جامعه منتقل می کنند. در شرایطی که مردم بیش از هر زمان دیگر از سخنرانی ها و ماجراجویی ها و جنجال های بی وقفه رهبر و بیت رهبری خسته شده اند، معرفی شدن هاشمی، به هر عنوان، همچون شخصیتی که دارای ثبات و خواهان آرامش جامعه و گذار مسالمت آمیز رهبری است اندوخته بزرگ ملی برای وی در نقش آفرینی ها و تعیین رهبر آینده  خواهد بود. مجلس خبرگان اعتبار خود را بعنوان یک مجلس قربانی یک فرد بنام جنتی کرد تا چهره هاشمی به عنوان یک شخصیت بیش از گذشته برجسته و اثرگذار شود. شخصیتی که اکنون چند سالی است دارای مشروعیت برخاسته از رای مردم در مقابل یک مجلس بی خاصیت و فاقد مشروعیت است.

به کانال تلگرام راه توده بپیوندید:

https://telegram.me/rahetudeh

        پیج فیسبوک راه توده