فشار گسترده آمریکا بر ایران هنوز موجب تغییرات در استراتژی منطقه ای تهران
نشده است. نفوذ ایران در سوریه، لبنان، عراق و یمن روبه گسترش است و در حال
حاضر تهران قصد دارد ترامپ را در افغانستان شکست دهد. سفر دریاسالار علی
شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران به افغانستان در جهت همین تلاش
بود.
شمخانی یکی از نخستین رهبران ایران است که بطور علنی تایید کرد که تهران با
طالبان مذاکره می کند و مذاکرات را با کابل هماهنگ می کند. به عقیده
دریاسالار علی شمخانی خروج جزیی نیروهای آمریکایی از افغانستان که توسط
ترامپ اعلام شده، «فرصت خوبی» برای دستیابی به صلح «با تکیه به امکانات
داخلی و منطقه ای» ایجاد می کند. شمخانی از آمریکا خواست بطور کامل از
افغانستان خارج شود زیرا حضور آنها به خاتمه جنگ در افغانستان کمک نمی کند
بله گفتگو و مذاکرات با « کسانی که آماده اند اسلحه را بر زمین بگذارند و
با مردم افغانستان باشند» امکان صلح را در این کشور فراهم می کند.
17 سال پیش یعنی در سال 2001 نیروهای آمریکا و ناتو وارد افغانستان شدند و
در این مدت نشان داده شد که آنها نتوانسته اند طالبان را از شطرنج
افغانستان دور کنند. اکنون دولت افغانستان بیش از 50 درصد مناطق کشور را
کنترل نمی کند و «طالبان» به کنترل مناطق جدید ادامه می دهد و نیروهای
خارجی حاضر در افغانستان قادر به جلوگیری از پیشروی آنها نیستند. ترامپ
خروج حدود 7000 سرباز از افغانستان را پیش بینی می کند (تقریبا نیمی از
نیروهای باقی مانده آمریکا). البته پنتاگون در افغانستان 25 هزار نیروی
مسلح خصوصی دارد. حدود 16 هزار سرباز از 39 کشور در افغانستان باقی می
مانند که از سیاست های آمریکا پیروی می کنند. ناتو در نشست ماه ژوییه سال
2018 تصمیم گرفت تعهدات مالی بلوک آتلانتیک شمالی برای ارتش افغانستان را
تا سال 2024 گسترش دهد، اما برای مبارزه موفقیت آمیز علیه طالبان این کافی
نیست.
جنگ نتوانسته طالبان را از درآمد حاصل از کشت و تولید و قاچاق مواد مخدر
محروم کند. در ماه نوامبر سال 2018 سازمان ملل گزارش داد که هزار هکتار از
زمین های افغانستان زیر کشت تریاک است که این فقط 20 درصد کمتر از سال 2017
است و علت آن خشکسالی در شمال و غرب افغانستان است.
جمیز ماتیس وزیر دفاع منفصل شده آمریکا ضمن انتقاد از سیاستهای دولت ترامپ
در افغانستان خاطر نشان کرد که آمریکا نباید افغانستان را «تا زمانیکه
دیپلماتها صلح را بدست نیاورده اند» ترک کند. با این حال طالبان درنشست
برگزار شده در نوامبر سال 2018 با آمریکا در امارات متحده عربی حاضر به
صحبت با نماینده دولت افغانستان نشد.
کدام برگ برنده ای را رهبران ایران می توانند در این شرایط داشته باشند؟
اطلاعات رسانه ها براساس نتایج سفر شمخانی به کابل احتمال تغییرات سریع را
نشان نمی دهد. با وجود این دبیر شورای امنیت ملی ایران که نماینده رهبر
ایران نیز هست، توسط رئیس جمهور غنی پذیرفته شد تا مصالحه با طالبان مورد
بحث قرار گیرد.
درجریان تجاوز آمریکا به افغانستان ایران با آمریکاییها همکاری کرد تا
دولت طالبان سرنگون شود. زمانی که نیروهای آمریکا و ناتو در افغانستان
ماندند مناسبات ایران با طالبان نیز تغییر کرد. تهران شروع به بررسی طالبان
بعنوان نیرویی مهم در مقابله با نفوذ آمریکا در مرزهای ایران کرد و اکنون
به طالبان به چشم نیروی قادر به مقاومت در برابر داعش در افغانستان نگاه می
کند.
قاچاق مواد مخدر نیز یک مشکل جدی در مرز ایران و افغانستان است. بخش اعظم
این مواد مخدر از طریق ایران به دیگر کشورها راه می یابند. تهران کابل را
به ناتوانی مهار تولید تریاک و جلوگیری از قاچاقچیان مواد مخدر از طریق مرز
زمینی متهم می کند. برای ایران این مشکل بزرگی است زیرا بیش از 2 و نیم
میلیون ایرانی معتاد به مواد مخدری هستند که از افغانستان وارد ایران می
شود.
ایران ثبات را در کشور همسایه خود می خواهد و امیدوار است که همکاری با
طالبان بتواند بخشی از این استراتژی را تامین کند. ضمن آن که میداند آمریکا
حضور نظامیان خود در افغانستان را برای استفاده آنها علیه ایران نگه می
دارد.
تلگرام راه توده:
https://telegram.me/rahetudeh
تلگرام راه توده :
https://telegram.me/rahetudeh
|