چرا دو مرحله ای کردن انتخابات به یک مرحله ای کردن آن انجامید!
|
روز دوشنبه و پنج روز مانده به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری 1396 محمد
باقر قالیباف از نامزدی انتخابات به نفع ابراهیم رئیسی کناره گرفت.
هواداران قالیباف این را نه ناشی از شکست طرح دومرحلهای کردن انتخابات و
بیآبرویی قالیباف و افتضاح سومین مناظره تلویزیونی و وعدهها و شعارهای وی
در جریان انتخابات
میدانند، بلکه آن را نشانه "ایثار"، "انقلابی"، "تقوا"، "جهادی" بودن و
بیعلاقگی به قدرت معرفی
میکنند.
کناره گیری قالیباف را باید در رابطه با راهبرد حکومت و مخالفان تحولات و
طرفداران بازگشت به گذشته مورد توجه قرار داد. این راهبرد آن بود که
انتخابات را به هر قیمت به دور دوم بکشانند و سناریوی سال 84 و رئیس جمهور
شدن احمدی نژاد را تکرار کنند. برای این کار بزرگترین سرمایه گذاری بر روی
تخریب حسن روحانی و دستاوردهای دولت وی انجام گرفت. قالیباف در واقع از
همان روز نخست با هدف و ماموریت تخریب روحانی به میدان آمده بود، ماموریتی
که "جمنا" و سردار کودتاچی ذوالقدر به وی واگذار کرده بود. قالیباف در این
میان البته بخت خود را نیز در رقابت با ابراهیم رئیسی
میآزمود تا شاید بتواند همچون نامزد نهایی جناح راست و دستگاه قدرت در
انتخابات معرفی شود. تخریبهای قالیباف با یاری صدا و سیما توانست در آغاز
موفقیتهایی بدست بیاورد و میزان آرای او را نسبت به رئیسی افزایش دهد ولی
تاثیری در آرای روحانی بجای نگذاشت. او بجای آنکه رقیب روحانی شود، رقیب
رئیسی شد. در حالیکه حضور مثلا اسحاق جهانگیری در انتخابات چنین تاثیری را
بجای نگذاشت. جهانگیری با وجود آنکه چهره برجسته مناظرههای تلویزیونی بود
ولی میزان آرای وی براساس نظرسنجیها کمتر از 2 درصد است. بعبارت دیگر
جهانگیری چیزی از روحانی کم نکرد. کسانی که به روحانی رای
میدهند کاملا به رای خود آگاه هستند و
میدانند که جهانگیری نه به عنوان مدعی ریاست جمهوری بلکه برای کمک به
روحانی دربرابر تخریبها آمده بود.
در جبهه مقابل این وضع نبود. با آنکه رئیسی و قالیباف هر دو از یک جریان و
با یک هدف به میدان فرستاده شده بودند، آرای آنان شانه به شانه همدیگر حرکت
میکرد. به تدریج و به ویژه پس از مناظره سوم امید به اینکه اگر هر یک از
این دو بتوانند حدود 30 درصد آرا را کسب کنند انتخابات به دور دوم خواهد
کشید به باد رفت. ضمن اینکه روشن شد که آرای قالیباف و رئیسی الزاما به سبد
دیگری نخواهد رفت. کسانی که به قالیباف رای
میدهند به شخص او، وعده ها، شعارها و ادعاهای او رای
میدهند. پایگاه آرای او با پایگاه رئیسی متفاوت است. با کناره گیری
قالیباف بخشی از آنان در انتخابات شرکت
نمیکنند و آرای آنان که شرکت
میکنند میان بقیه نامزدها تقسیم
میشود. کناره گیری سریع و زودهنگام قالیباف هم ناشی از آگاهی بر شکست کامل
او و طرح دو مرحلهای کردن انتخابات بود و هم برای داشتن زمان کافی به قصد
سوق دادن آرای وی به سمت ابراهیم رئیسی.
عامل دیگری که کناره گیری سریعتر قالیباف را اجتناب ناپذر کرد قطبی شدن
انتخابات بود. حضور چند نامزد حکومتی رئیسی، قالیباف و میرسلیم وسیلهای
بود برای جلوگیری از قطبی شدن انتخابات. ولی به تدریج و با افزایش آرای
روحانی و حجم تخریبها علیه وی و واکنش و مقابله به مثل حسن روحانی
انتخابات خودبخود قطبی شد. برای مردم آشکار شد که مسئله اصلی انتخابات بیش
از آنکه آن باشد که چه کسی رئیس جمهور شود آن است که روحانی کنار گذاشته
شود و رای نیاورد. در این شرایط و با قطبی شدن انتخابات ادامه حضور قالیباف
در کارزاهای انتخاباتی زیان اور و به معنای آشکار شدن بیپایگاهی رئیسی و
شکستن آرای وی بود.
در اینصورت اگر بخواهیم خوش بینانه نگاه کنیم، کناره گیری قالیباف یک ترفند
ناامیدانه برای جلوگیری از افتضاح آشکار شدن آرای 20 درصدی ابراهیم رئیسی و
کاهش بار شکست او در برابر حسن روحانی است. ولی در یک نگاه بدبینانه یا
شاید واقع بینانه، کناره گیری قالیباف پایان پندار انتخابات دو مرحلهای و
فرستادن روحانی به مرحله دوم، ولی آغاز پندار خطرناک بیرون آوردن ابراهیم
رئیسی در انتخابات یک مرحلهای است. با کناره گیری قالیباف طرح جناح راست
برای دو مرحلهای کردن انتخابات شکست خورد و پایان یافت. اکنون با توجه به
اینکه مجموعه آرای بقیه نامزدها کمتر از 5 درصد و با کناره گیری جهانگیری
کمتر از 3 درصد است انتخابات بدون قطع یک مرحلهای است، مگر اینکه تفاوت
آرای روحانی و رئیسی از این 3 درصد کمتر شود که با توجه به نتایج کنونی
نظرسنجیها و گرایشهای آن و میزان حضور مردم در میتینگهای انتخاباتی چنین
نتیجهای در یک رای گیری واقعی ناممکن است.
در این وضعیت پرسش بزرگ در اینجاست که تن دادن و پذیرش یک مرحلهای بودن
انتخابات به معنای تسلیم حکومت به رای و خواست مردم برای انتخاب حسن روحانی
است، یا به معنای اراده به دستکاری در آرا و بیرون کشیدن ابراهیم رئیسی از
صندوقها در همان مرحله اول؟ حجم تخریبهایی که علیه حسن روحانی
میشود و این واقعیت که سپاه و دستگاه قدرت همه امکانات مالی و پشتیبانی
خود را در اختیار ابراهیم رئیسی قرار داده است نشان
میدهد که قدرت و گروه بندیهای نظامی- امنیتی به گزینه دوم
میاندیشند. در این صورت تنها راه برای جلوگیری از تقلب و دستکاری در آرا و
اجازه ندادن به کودتا علیه نتیجه انتخابات آنچنان حضوری از مردم و آنچنان
رای به حسن روحانی است که هرگونه دستکاری در آرا و نتیجه انتخابات را
ناممکن کند. تنها با یک سونامی انتخاباتی است که
میتوان پیروزی حسن روحانی و برنامه ریزی قدرت برای باز گرداندن گذشته را
ناممکن کرد.
تلگرام راه توده :
https://telegram.me/rahetudeh
|
شماره 597 راه توده - 28 اردیبهشت 1396