شواهد بسیاری از مدتی پیش نشان‌ می‌داد که در عراق چرخشی برعلیه جمهوری اسلامی در میان افکار عمومی مردم آن کشور در حال شکلگیری است. ما این خرچش را در شماره های اخیر راه توده در چند نوبت منعکس کرده بودم.

مواضع مقتی صدر و اعلام اینکه "ایران در عراق بدنبال منافع است" و کوشش عمارحکیم برای مستقل نشان دادن خود از ایران بیش از آنکه زمینه ساز این چرخش باشد، پیامد و نماد آن بود. این در حالیست که سقوط رژیم صدام حسین فرصتی تاریخی بود تا بتوان روابط دولت ملت ایران و عراق را که با هم پیوستگی دیرینه دارند ترمیم کرد و به دهه‌ها تقابل و تخاصم خاتمه داد. به ویژه آنکه شیعان و کردها که اکثریت مردم عراق را تشکیل‌ می‌دهند نسبت به ایران نگاهی دوستانه داشتند. جمهوری اسلامی این فرصت تاریخی را از دست داد. سیاست جمهوری اسلامی در مناطق شیعه نشین عبارت شد از هزینه‌های گزاف به حساب مردم ایران برای بازسازی و نوسازی مقابر امامان شیعه. از سوی دیگر تبدیل کردن عراق به محل صدور کالاهای مصرفی نان و آب دار برای سرمایه‌داران تجاری و سپاهی. مردم ایران هزینه طلاکاری ضریح امامان شیعه را‌ می‌پرداختند تا سرمایه‌داران تجاری و سپاهی بتوانند کالا به عراق صادر و سود ببرند. طلاکاری مقبره امامان برای شیعیان عراق نان و آب نشد، سیاست صدور کالاهای مصرفی هم به زیان بازسازی اقتصادی و تولیدی آن کشور تمام شد. پول‌ها و سودهای سرمایه‌داران ایرانی هم بنام صادرات از کشور خارج شد و معلوم نشد کجا رفت. پیامد این سیاست‌ها قربانی شدن مردم ایران و عراق برای تامین منافع مشتی سرمایه‌دار و سپاهی شد. نتیجه همه اینها آن شد که جمهوری اسلامی که با سیاست‌های سنی ستیزی اهل تسنن عراق را از قبل از دست داده بود، دوستی و همبستگی مذهبی شیعیان عراق را هم از دست داد.

در مورد کردها نیز وضع به همین شکل پیش رفت. جمهوری اسلامی بیش از آنکه به فکر ترمیم و بهبود مناسبات با کردهای عراق باشد نگران تاثیر خودمختاری کردستان عراق بر کردستان ایران بود. رفراندم استقلال کردستان عراق نقطه اوج این جدایی بود. در اینجا نیز ترکیه توانست پای خود را از ماجرای رفراندم کنار بکشد و سرکوب کردها را به حساب ایران بنویسد. بنابراین شرایط در نزد افکار عمومی مردم عراق از همه سو برای فاصله گرفتن از ایران فراهم شده و سیاست‌های منطقه‌ای امریکا، اسرائیل و عربستان هم در همین جهت حرکت‌ می‌کند.

اکنون وضع به سمتی پیش‌ می‌رود که دولت‌های عراق برای کسب محبوبیت داخلی و کمک‌های خارجی هر چه بیشتر به سوی سیاست‌های ایران ستیزی حرکت‌ می‌کنند و این چیزی نیست جز برداشت محصولی که جمهوری اسلامی بذر آن را در دو دهه اخیر در مناسبات بین‌المللی خود پاشیده است. این وضع را‌ می‌شود تغییر داد بشرطی که قبل از هرچیز تعریف مجددی از منافع ملی ایران و مردم ایران داشته باشیم. بشرطی‌ می‌توان در جهت حل مشکلات بین‌المللی کشورمان حرکت کرد که ابتدا در داخل بتوانیم تعریف درستی از منافع ملت و وحدت ملی داشته باشیم. اگر منافع ملی را بدرستی تعریف کنیم و آن را با منافع بخشی از فرماندهان سپاه و و آستانقدس و دار و دسته ائمه جمعه و مراجع تقلید و سنی ستیزان حرفه‌ای و کلان تاجران و اتاق بازرگانی مخلوط نکنیم، ظرفیت‌های ملی بسیاری برای نقش آفرینی و بهبود مناسبات سیاسی و اقتصادی خارجی ایران در چارچوب متقابلا سودمند از جمله با عراق و دیگر کشورهای همسایه و غیرهمسایه وجود دارد.

 تلگرام راه توده :

        پیج فیسبوک راه توده