همه پرسی استقلال کردستان عراق برگزار شد و اکثریت چشمگیر شرکت کنندگان در همه پرسی به آن رای مثبت دادند. اعلام نتایج همه پرسی با تظاهرات و شور و شوق در میان کردهای دیگر کشورهای منطقه و از جمله ایران نیز توام بود که یک بار دیگر مسئله حقوق خلق‌ها و اقوام ساکن ایران را مطرح کرد.

از همان دوران قاجار و آغاز سلطنت رضاخان، تا جنبش دموکراتیک آذربایجان و کردستان در سال‌های پس از جنگ دوم جهانی، تا به امروز دو دیدگاه و دو برخورد درباره حقوق خلق‌های ساکن ایران وجود داشته است. دیدگاه و برخورد نخست هرگونه سخن از حقوق خلق‌ها یا خودمختاری و خودگردانی را مترادف با تجزیه طلبی معرفی کرده و خواهان سرکوب خونین آن بوده است. رضاشاه و شاه و امثال آنها قهرمانان این گروهند. این گروه علاوه بر پاسخ نظامی به مسئله حقوق خلق ها، از نظر اقتصادی نیز معتقد به ضرورت عقب نگه داشتن مناطقی هستند که ملیت‌ها و قومیت‌های ایرانی غیرفارس در آن زندگی‌ می‌کنند. بنظر آنان هرقدر این مناطق فقرزده تر وعقب مانده تر باشند، ناتوان از بیرون دادن روشنفکران و سیاستمداران و شخصیت‌هایی خواهند بود که بتواند رهبری یک دولت خودمختار یا خودگردان را برعهده گیرد و ضمنا به لحاظ اقتصادی وابسته به مرکز و دیگر ایالات کشور خواهند بود. بدیهی است که هواداران برخورد نظامی اصولا فاقد یک راه حل توسعه اقتصادی در کل ایران هستند و در واقع خواهان دوشیدن کل ایران بنام توسعه مرکز ایجاد یک پشتوانه حکومتی در مرکز کشور بوده‌اند.

دیدگاه و برخورد دوم خواهان به رسمیت شناخته شدن حق و حقوق خلق‌های ایران بود. این دیدگاه که برای یک دوران طولانی تاریخی تنها حزب توده ایران از آن دفاع‌ می‌کرد و به همین دلیل به تجزیه طلبی متهم بود و مبارزان آن به سخت ترین تعقیب‌ها و شکنجه‌ها محکوم‌ می‌شدند معتقد بود که حفظ تمامیت ارضی ایران تنها در صورت توسعه اقتصادی و اداره امور و شریک بودن همه خلق‌ها و ملت‌ها و اقوام ایرانی در یک کشور واحد و دموکراتیک ممکن است. نه تنها عقب نگه داشتن خلق‌ها راه تامین وحدت ملی نیست، بلکه علیه آن است. هر قدر که مناطق اقلیت نشین کشور بیشتر توسعه یابند یعنی بیشتر در اقتصاد ملی ادغام و از مواهب آن بهره مند شوند، علاقه و جدیت آنان به حفظ و حضور در یک واحد ملی بیشتر خواهد شد و دیگر برای رفراندم استقلال جشن و پایکوبی بپا نخواهند کرد.

امروز هم در ایران همین دو دیدگاه درباره همه پرسی و سرنوشت کردستان عراق همچنان حضور دارند. جناح راست حکومتی عمدتا هوادار برخورد نظامی و محاصره اقتصادی اقلیم کردستان است. آنان در پشتیبانی از برخورد نظامی در واقع خواهان برخورد نظامی با کردهای ایران هستند درحالیکه استقلال کردستان عراق ربط مستقیمی به ایران ندارد. جناح راست حکومتی در هواداری از برخورد نظامی با مسئله همه پرسی در عراق در واقع به کردهای ایران چنگ و دندان نشان‌ می‌دهد و در عین حال‌ می‌خواهد در شرایط از دست دادن مشروعیت سیاسی و حکومتی، خود را مانند شاه و رضاشاه ضامن تمامیت ارضی کشور وانمود کند و از این طریق اعتبار و مشروعیتی کسب کند. در حالیکه برعکس طیف نیروهایی که امروز از اعطای خودمختاری و خودگردانی و رعایت حقوق خلق‌های ایران دفاع‌ می‌کنند دیگر تنها محدود به حزب توده ایران نیست و مجموعه وسیعی از نیروهای سیاسی ایران به ویژه در میان اصلاحات طلبان برخورد خویشتندارانه و سیاسی و تامین حقوق خلق‌ها و ملیت‌های ایران و تامین شرایط مشارکت وسیع ملی را وسیله مطمئن تری برای حفظ وحدت سرزمینی کشور ما‌ می‌دانند تا سیاست حذف و طرد که در کل کشور حاکم شده و پاسخ‌های آزموده شده و بی‌سرانجام نظامی.

برقراری وحدت ملی، توجه به حقوق خلق ها، مشارکت و توسعه اقتصادی و سیاسی تنها راه عبور از بحران‌ها و حفظ تمامیت سرزمینی کشور ما در عین تامین حقوق و آزادیها و خواست‌های بحق مردم ماست. هر نتیجه‌ای جز این از همه پرسی کردستان عراق ما و کشور ما را به پرتگاه خواهد برد!

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

 تلگرام راه توده :

        پیج فیسبوک راه توده