ویرانی افغانستان با کودتای ژنرال داود خان با همکاری سازمان سیا، در سال 1973،علیه محمد ظاهرشاه، پادشاه این کشور، کلید خورد. پادشاه میانه رو افغانستان که سیاست متعادلیبا اتحاد شوروی و کشورهای غربی داشت، باید سرنگون می شد تا راه را برای دست اندازی آمریکا و متحدانش به این کشور باز می کرد.

اوائل دهه 70 میلادی قرن گذشته، طرح خاورمیانه بزرگ توسط سیاستمداران آمریکا، هنری کسینجر و زبیگنیو برژینسکی تدوین و در اختیار دولت ایالات متحده آمریکا گذاشته شد. این طرح از شمال آفریقا تا مرزهای آسیای میانه اتحاد شوروی سابق را شامل می شد و باید میدانی برای ورود آمریکا و متحدین آن قرار می گرفت.

در این میان افغانستان از موقعیت ویژه ای برخوردار بود: داشتن منابع منحصر بفرد کانی، امکان تولید مواد مخدر و مرز مشترک با جمهوری های آسیای میانه اتحاد شوروی.

طرح مورد نظر، کشور افغانستان باید به پایگاهی جهت استفاده از«کمر بند سبز» برای دسترسی پیدا کردن ایالات متحده آمریکا به جمهوری های مسلمان نشین آسیای میانه تبدیل می گردید. به همین مناسبت داوود خان با همکاری سازمان سیا، ژوئیه سال 1973 از غیبت محمد ظاهر شاه که به ایتالیا مسافرت کرده بود، استفاده کرد و با انجام کودتا، زمام امور افغانستان را به دست گرفت.

داوود خان با شعار دمکراسی و وحدت اقوام مختلف این کشور، نظام پادشاهی افغانستان را به جمهوری تبدیل کرد. نخستین رئیس جمهور افغانستان که از قوم پشتو بود، اولین خشت کج را در ارتباط با وحدت پشتون های پاکستان و افغانستان گذاشت و سنگ بنای دشمنی با یکی از همسایگان این کشور را بنا نهاد. داوود خان در ستیز با دیگر اقوام، از آن جمله با قوم هزاره سنگ تمام گذاشت و حتی در مواردی گوش عده ای از مردم این قوم را با میخ به دیوار کوبید.

 از سال 1976 ژنرال داوود با دست یازیدن به ترور افراد ملی، از آن جمله میراکبر خیبر نماینده خوشنام مجلس و از رهبران حزب پرچم و سپس سرکوب احزاب مترقی افغانستان عرصه را بر جامعه این کشور بسیار تنگ کرد.

در آوریل سال 1979 گروه های چپ مارکسیستی جواب سرکوب داوود خان را با کودتای نظامی پاسخ دادند و به حکومت شش ساله او پایان دادند.

گروه نظامیان انقلابی افغانستان که از آموزه های حزب توده ایران بهره برده بودند توانستند حکومت این کشور را به دست بگیرند. نورمحمد ترکی عضو رهبری حزب دمکراتیک خلق به ریاست جمهوری رسید و به کمک دیگر افسران وطن پرست و احزاب چپ سعی کردند تا سر و سامانی به اوضاع به هم ریخته و آشفته جامعه این کشور بدهند.

ماه سپتامبر سال 1979 حفیظ اله امین معاون نور محمد ترکی و عضو شورای انقلاب و تحصیل کرده آمریکا با کمک سازمان سیا، علیه ترکی کودتا کرد و او را شبانه به قتل رساند. امین بیشتر از صد روز در قدرت حکومت افغانستان دوام نیاورد اما در این مدت مناسب ترین شرایط را برای سرازیر شدن «اسلامیست» های پرورش یافته در اردوگاه های پاکستان با مدیریت آمریکا و اسرائیل و هزینه عربستان، از خاک پاکستان فراهم کرد. امین با نطق های آتشین علیه اعتقادات مذهبی مردم کشور خود، نفت بر آتش بحران های سیاسی کشور ریخت. سر در مساجد را پرچم داس و چکش می آویخت و روحانیون مورد اعتماد مردم و دیگر افراد خیرخواه جامعه را به بند می کشید و یا اعدام می کرد. رعب و وحشتی که امین به راه انداخته بود در تاریخ افغانستان نظیر نداشت.

سیاست های امین منجر به شورش ها و اعتراضات سراسری در افغانستان گردید. در همین راستا نظامیانی که علیه داوود خان کودتا کرده بودند، این بار 14 دسامبر 1979 توانستند حفیظ اله امین را از قدرت خلع و ببرک کارمل را در راس امور کشور قرار دهند.

توام با شورش ها و اعتراضات فراگیر، گروه های مسلح آموزش دیده در پاکستان با جدید ترین سلاح های پیشرفتهآمریکایی،باهدایت فرماندهان ارتش پاکستان جنگ های چریکی را علیه حکومت«کفار» آغاز کردند. حکومت جدید افغانستان در مواجه با شورشیان اسلامیست و مداخلات آمریکا و پاکستان خود را نا توان یافت. به همین مناسبت دولت ببرک کارمل از اتحاد شوروی در خواست کمک کرد.

رهبری وقت اتحاد جماهیر شوروی تقاضای دولت جدید افغانستان را اجابت کرد و واحد هایی از ارتش اتحاد شوروی را به کمک دولت این کشور جهت مبارزه با« مجاهدین» و « داوطلبان» خارجی آموزش دیده و مسلح، فرستاد. (1)

با انتخاب میخائیل گورباچف به دبیر کلی حزب کمونیست اتحاد شوروی، در سال 1985 دگرگونی در سیاست های داخلی و خارجی این کشور شروع شد. دولت اتحاد شوروی در ماه مه سال 1988 نیروهای نظامی خود را از افغانستان فرا خواند اما کمک های نظامی همچنان به جانشین ببرک کارمل، دکتر محمد نجیب اله ادامه پیدا کرد.

نجیب اله سعی بسیار کرد تا با برنامه آشتی ملی، زمینه اتحاد همه اقوام و نیروهای سیاسی افغانستان را فراهم کند و از پاشیدگی کشور جلوگیری به عمل آورد اما عدم پشتیبانی اتحاد شوروی مانع از موفقیت برنامه های نجیب گردید.

از سوی دیگر« مجاهدین» و دیگر گروه های مسلح با داشتن پشت جبهه قوی مانند پاکستان و ایران به طور مستقیم و حمایت همه جانبه ایالات متحده آمریکا و متحدینش عرصه را بر حکومت آشتی ملی نجیب اله بسیار تنگ کردند و او نتوانست در اجرای برنامه خود موفق گردد.

قبل از به قدرت رسیدن بوریس یلتسین در سال 1991 کلیه کمک های نظامی اتحاد شوروی به افغانستان قطع شده بود و نجیب اله با همه دشواری ها توانسته بود سه سال در مقابل« مجاهدین» و دیگر باند های مسلح مقاومت کند. در نهایت سال 1992 « مجاهدین» افغان و دیگر نیروهای مسلح مخالف حکومت دولت نجیب، به کابل وارد شدند و دکتر نجیب اله به سازمان ملل در کابل پناه برد. (2)

دست به دست شدن حکومت توسط «مجاهدین» و طالبان تا سال 2001 موقعیت را برای هجوم  ارتش آمریکا و متحدین فراهم کرد. بهانه ورود آشکار آمریکا به افغانستان حادثه 11 سپتامبر 2001 بود که به گردن القاعده وابسته به گروه طالبان انداخته شد. (3)

حریف اصلی ایالات متحده آمریکا یعنی اتحاد شوروی از میدان بدر شده بود، منابع ارزشمند کانی افغانستان که در زمان های طولانی توسط باستان شناسان و زمین شناسان اتحاد شوروی مشخص، شناسایی و آماده بهره برداری بودند به دست آمریکایی ها افتاد. کشت و گسترش وسیع مواد مخدر که در زمان «مجاهدین» و طالبان به مرز سالانه تا 600 میلیارد دلار سود آوری افزایش یافته بود به دست آمریکایی ها افتاد.

افغانستان از ذخایر معدنی ذیقیمتی برخوردار است. از آن جمله معدن مس "عینک" لوگر، معدن آهن حاجی گگ بامیان، معدن لیتیوم نورستان و مهم ترین آن ها معادن موبالت و نیوبیم در جنوب این کشور که از عناصر شیمیایی خاصی تشکیل شده اند و برای صنایع امروزی به کار برده می شوند.علاوه بر آن وجود نفت و گاز و انواع سنگ های قیمتی، نقره، آلومینیوم، اورانیوم و دیگر مواد کانی توسط شرکت ها و سازمان های مختلف آمریکایی و اروپایی در حال بهره برداری و غارت هستند.

بر اساس تحقیقات سازمان ملل متحد، مرغوب ترین تریاک جهان در افغانستان به عمل می آید و عایدی آن در سال به بیش از 600 میلیارد دلار می رسد. بر پایه تقسیم کار نیروهای نظامی ناتو، مناطق کشت تریاک در این کشور مستقیما زیر نظارت نظامیان آمریکایی و بریتانیایی می باشد که بر اساس آمار هر سال بر میزان کشت آن افزوده می شود. جدید ترین و مدرن ترین دستگاه های تبدیل تریاک به هروئین در این مناطق قرار دارند و از آن جا به سایر کشورهای جهان خصوصا اروپا و آمریکا فرستاده می شود. باید توجه داشت که در ایالت هایی که قابلیت کشت خشخاش دارند و تریاک به عمل می آید از امن ترین مناطق افغانستان هستند.

در طول حضور اتحاد شوروی از زمان ظاهر شاه تا ورود ارتش این کشور به افغانستان تحولات مثبتی در جهت اعتلای این کشور صورت گرفت. مانند ایجاد مدارس، کارخانه های متعدد، ساختمان سازی، جاده سازی و اکتشاف معادن و ساختن انواع فرود گاه های نظامی و غیر نظامی.

موقعیت جغرافیایی افغانستان از نظر نظامی برای آمریکا نقش ویژه ای داشته و دارد. همسایگی این کشور با جمهوری خلق چین، جمهوری های آسیای میانه ( ازبکستان، ترکمنستان و تاجیکستان) ایران و پاکستان این امکان را برای پنتاگون فراهم کرده است تا به هر کدام از همسایگان افغانستان دست رسی نظامی داشته باشد.

ارتش آمریکا از پنج فرودگاه نظامی ساخته شده زمان اتحادشوروی در افغانستان بهره مند می باشد که بزرگترین آن، فرودگاه نظامی بگرام در 70 کیلومتری شمال کابل قرار دارد. کلیه پرواز های هواپیما های سازمان نظامی ناتو و حمل و نقل تجهیزات نظامی در این فرودگاه انجام می شود. در این مکان تربیت تروریست های داعش و عناصرمسلح ضد ایران نیز صورت می گیرد.

وجه دیگر حضور نظامی ایالات متحده آمریکا در افغانستان، نفوذ در جمهوری های آسیای میانه و ایجاد هرج و مرج توسط طالبان و داعش در این کشور ها می باشد.

پس از سقوط اتحاد شوروی، طی بیست سال ایالات متحده آمریکا تقریبا به بخش های مهمی از طرح خاورمیانه بزرگ خود دست پیدا کرده است. پس از سرازیر شدن ارتش تروریستی داعش به سوریه جهت سرنگونی حکومت قانونی این کشور و دفاع قاطع روسیه و ایران از مردم و حکومت سوریه، با رعایت قوانین بین الملل، ( تقاضای رسمی دولت سوریه از دولت های روسیه و ایران برای حمایت از این کشور) تقریبا یکه تازی آمریکا جهت دستیابی به دیگر کشورها را با سختی زیادی مواجه کرده است.

حضور فعال دیپلماسی و نظامی روسیه، چین، به عمر تک قطبی بودن قدرت در جهان پایان داد.

در تحلیل سیاستمداران آمریکایی جایی برای پدید آمدن غول هایی مانند روسیه و چین پیش بینی نشده بود. باید چند قطبی شدن قدرت ها را در جهان به فال نیک گرفت.

پا نویس ها:

1.کمک های نظامی اتحاد شوروی به دولت افغانستان، بدون طی کردن مراحل قانونی بین المللی (تقاضای رسمی این دولت از دوستان خود و مراجع جهانی) راه را برای مظلوم نمایی«مجاهدین» باز گذاشت. حکومت روسیه در مورد حضور نظامی خود در سوریه از این تجربه به نحو مطلوب بهره گرفت.

2. پس از تسلط طالبان بر شهر کابل، محمد نجیب اله و برادر او توسط این گروه از دفتر سازمان ملل بیرون کشیده و به دار آویختند شدند.

3. طبق اسناد منتشر شده توسط ویکی لیکس، تروریست هایی که در عملیات 11 سپتامبر شرکت داشتند، از اعضای القاعده و بیشتر افراد آن از 25 نفر 19 نفر از آن ها، شهروندان عربستان سعودی بودند. طرحی که سازمان سیا از قبل به اجرای آن واقف بود!

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

 تلگرام راه توده :

        پیج فیسبوک راه توده