رفراندوم استقلال کردستان عراق در تاریخ 25 سپتامبر، عملا تبدیل به مسئله ای جدید در منطقه شده است. مسئله ای که از آن بوی جنگی تازه می آید. شکل گیری حکومتی جدید در خاور میانه، علاقمندی ایالات متحده آمریکا برای جلوگیری از"نفوذ" ایران را نشان می دهد.

درام نویس فرانسوی قرن نوزدهم" آدریان دکورسل" می نویسد: "صلح تنها یک مهلت بین جنگ ها است"  این نوشته غم انگیز به درستی در مورد خاورمیانه صدق می کند. منطقه ای که قدرت های فرامنطقه ای با بازیگران داخلی موجب فاجعه می شوند.

تهاجم آمریکا به خاک عراق و" بهار عربی" به ویژه در لیبی و سوریه تبدیل به گرداب خشونت آمیزی گردید که جاری شدن جوی های خون را به همراه داشت. 15 سال جنگ و خون ریزی در خاور میانه، به روشنی نشان داد که یک برنامه دقیق و از قبل طراحی شده وجود دارد که مصمم بر به زیر کشیدن رژیم هایی است که آنها را امریکا تهدید واقعی و یا بالقوه ای علیه هژمونی ایالات متحده و متحدینش می بیند. در این میان تنها حکومت سوریه تا به حال توانسته است از حاکمیت خود دفاع کند و بر بیش از نیمی از خاک خود تسلط داشته باشد اما سال های طولانی باید بگذرد تا به اقتصاد این کشور تخریب شده سرو سامان داده شود.

برهم زنندگان نقشه جغرافیایی خاورمیانه همچنان بر اجرای طرح های خود پای می فشارند و آرام نخواهند نشست. آن ها در شرایط حاضر ایران را دشمن خود می دانند. کشوری که از نظر اقتصادی از بقیه کشورهای منطقه استوارتر است و دارای قدرت دفاع از خویش است.

تلاش های ایران برای جلوگیری از گسترش جنگ در عراق، سوریه، لبنان و دیگر کشورهای منطقه قابل مشاهده است. در پی این دستاورد ها است که اخیرا اسرائیل آشکارا دست به هیستری دیپلماتیک زده است.  نخست وزیر اسرائیل در دیدار با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و دبیر کل سازمان ملل متحد از ساختن کارخانه های موشک سازی ایران در سوریه و لبنان سخن به میان می آورد و آن را تهدیدی برای کشور خود می داند. در حالیکه مقامات دولتی روسیه با صراحت اعلام کرده اند که هیچ سندی دال بر تهدید اسرائیل از طرف هیچ کشوری در دست نیست. اسرائیل بی پروا از تروریسم حمایت می کند و از بمباران کاخ ریاست جمهوری سوریه در دمشق سخن می گوید.

بدون تردید اعلام استقلال کردستان درعراق، ادامه سیاست های تعیین شده قدرت های فرا منطقه ای است. طرح استقلال کردستان عراق سال های پیش هنگام تقسیم بودجه این کشور شروع شد. قانون اساسی عراق کلیه ذخائر انرژی این کشور و صادرات آن را در انحصار دولت می داند. سهمیه کردستان بر اساس تعداد جمعیت هفده در صد می باشد که همواره مورد مناقشه بوده است.

حمله ارتش تروریستی داعش به عراق، منجر به آن گردید تا موضوع استقلال، موقتا از دستور کار رهبران کرد خارج شود. در این مدت فرصتی به دست آمد تا مقامات کردستان عراق با دیگر سازمان های کردی در مورد استقلال به توافق برسند و کمیسیون های مربوط به همه پرسی 25 سپتامبر را تشکیل دهند.

قرار است حدود 6 میلیون دارنده حق رای در 1200 حوزه، پای صندوق های رای داخل و خارج از دولت خود مختار بروند.

با وجود تاکید رهبران اقلیم کردستان عراق بر"خواست عمومی" مردم کرد جهت استقلال، باور  نکردنی است که با قدرت های فرامنطقه ای رایزنی و مشاوره صورت نگرفته باشد. برخی از این کشورها یا سکوت کرده اند و یا ظاهرا با اما و اگر از جدایی کردستان از چهار چوب عراق مخالفت کرده اند. تنها اسرائیل رسما از رفراندوم در کردستان عراق حمایت کرده است.

با دخالت مستقیم ایالات متحده آمریکا، قانون اساسی عراق در سال 2005 به تصویب رسید. موادی از قانون اساسی این کشور، بر حق خود مختاری و استقلال قومیت های مختلف عراق صراحت دارد.

با استناد به چنین موادی بود که مشاوران نظامی آمریکایی موضوع داشتن ارتش حرفه ای و تشکیل آن برای کردستان عراق را مطرح کردند و در ماه اوت با تصویب مسعود بارزانی به اجرا گذاشته شد.  داشتن ارتش مجزا و حرفه ای یعنی یک گام جدی جهت استقلال کردستان است.

 از جهت دیگر، علاقه واشنگتن برای ایجاد کردستانی مستقل را در کشورعراق می توان مشاهده کرد. مجله آمریکایی" استراتژیست" با وضوح کامل از یک حکومت سنی در اربیل در مقابل "روسیه، ایران و حزب الله" لبنان دفاع می کند. این نشریه به کاخ سفید توصیه می کند: "توجه به آرمان های مردم محروم منطقه جهت دستیابی به دمکراسی و آزادی، غرب می تواند کنترل موثری در منطقه داشته باشد".

در صورتیکه کردستان عراق موفق به جدا شدن از عراق گردد، بدون تردید تحت کنترل کامل ایالات متحده آمریکا قرار خواهد گرفت. در حال حاضر آمریکا دو پایگاه مهم نظامی درعراق( تل عفر و موصل) دارد که به سرعت در حال گسترش و تکمیل هستند. اخیرا مسعود بارزانی طی ملاقات خود با " ژوزف وتل" سر فرماندهی نیروهای مسلح آمریکا اظهار داشت، اربیل آمادگی دارد تا با افزایش تعداد مشاوران نظامی آمریکایی در کردستان فعالیت این نیروها گسترش یابد.

استقلال کردستان عراق می تواند تهدید مستقیمی را برای ایران در بر داشته باشد و مدلی برای کرد های جدایی طلب ایران گردد. علاوه بر این واشنگتن و اربیل مانعی بین جمهوری اسلامی ایران و سوریه خواهند بود. با توجه به این که برنامه اصلی خط راه آهن تهران- لاذقیه آنست که ایران را به دریای مدیترانه از مسیر کردستان وصل کند.

جدایی کردستان عراق امکان تجزیه هر چه بیشتر عراق را در پی خواهد داشت. مردم سنی مذهب الانبار  بیشتر از دیگر مناطق می توانند تحت تاثیر جدایی قرار گیرند. در این صورت رابطه ایران با متحدانش به طور کامل قطع خواهد شد. در نهایت یکی از مهم ترین علائق ایالات متحده آمریکا یعنی اتحاد نیروهای دولتی عراق و سوریه تحقق خواهد یافت. عراق با جدا شدن کردستان (آن چه از آن باقی میماند) دیگر آن اهمیت سیاسی و اقتصادی را نخواهد داشت. با بیرون راندن داعش از استان های کرکوک، نینوا و دیاله با جمعیت عربی- کردی پیشمرگه ها در این ایالات مانده اند و اقلیم کردستان ادعای ارضی نفت خیر کرکوک را دارد.  در این صورت بغداد غنی ترین حوضه نفتی را از دست خواهد. این در صورتی است که چند هفته پیش قرار داد ارسال نفت کرکوک با ایران برای تصفیه، بین بغداد و تهران به امضا رسید.

اکنون وظیفه اصلی اربیل و واشنگتن در بی تفاوت نگهداشتن بغداد در مورد رفراندوم است. هر چند مقامات عراقی با رفراندوم مخالف اند اما به علت وابستگی این کشور به ایالات متحده آمریکا، نا توان از تصمیم گیری مستقل هستند.  آمریکا به بهانه مبارزه با داعش حضور نظامی سنگینی در این کشور دارد. بر اساس آمار رسمی تعداد نظامیان این کشور در عراق به 6 هزار نفر می رسد و واشنگتن هم قصد خارج کردن نیروهای خود را ندارد.

اوضاع سیاسی و اجتماعی عراق را پس از رفراندوم به راحتی نمی توان پیش بینی کرد اما می توان احتمال داد که جنگ های داخلی سال های 1994 تا 1997 که منجر به ریختن خون دهها هزار انسان شد تکرار شود. اختلاف های درونی عراق می تواند تعداد زیادی از ستیزه جویان شکست خورده داعش را که در بعضی از مناطق مانند الانبار و کرکوک مخفی شده اند فعال سازد.

بدون تردید عامل بی ثباتی عراق قدرت های فرا منطقه هستند. در این شرایط روسیه سیاست دو گانه ای را در پیش گرفته است. از طرفی میخائیل بوگدانف معاون وزارت امور خارجه روسیه با همتای عراقی خود بر تمامیت خاک عراق تاکید می کند و از سوی دیگر شرکت نفتی "روس نفت" با مقامات کردستان قرارداد اکتشاف، تولید و حمل نفت امضا می کند. علاوه بر این در کنفرانس جهانی اقتصادی سن پترزبورگ، سرگیی لاوروف وزیر امور خارجه و ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه در دیدار با "نیچروان بارزانی"  نخست وزیر دولت اقلیم کردستان عراق اظهار داشتند که هدف روسیه تقویت روابط با اربیل است و رابطه این منطقه و بغداد موضوع داخلی عراق است.

ناسازگاری سیاست روسیه در خاور میانه و دوری جستن از متحدین تاریخی خود و نشستن روی دو صندلی در آینده عواقب دیپلماتیک زیان باری را به دنبال خواهد داشت.

http://gazeta-pravda.ru/issue/99-30596-8-sentyabrya-2017-goda/semena-novykh-konfliktov/

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

 تلگرام راه توده :

        پیج فیسبوک راه توده