این عکس مائو رهبر انقلاب چین پس از مرگ است که در تابوت شیشه ای در پکن به نمایش گذاشته شد. رهبری که هنوز از او بعنوان هدایت کننده انقلاب چین یاد می شود و مجسمه اش نیز در شهرهای چین برپاست اما چین از دوران او بسیار فاصله گرفته است. او از نیمه دوم رهبری چین دست به چنان ماجراجوئی های خونینی زد که هرگز فراموش نمیشود. از جمله انقلاب فرهنگی در چین که هنوز شمار واقعی قربانیان آن اعلام نشده است. در میان این قربانیان بسیاری از همرزمان، دولتمردان، رهبران حزب کمونیست چین قرار داشتند. تنها چند تن از این رهبران توانستند با زیرکی کامل از زیر تیغ انقلاب فرهنگی رهائی یابند و خود را حفظ کنند برای دوران پس از مائو. از جمله تنگ شیائو پینگ که از او بعنوان معمار چین قدرتمند کنونی یاد می شود. او نیز در انقلاب فرهنگی تا آستانه نابودی پیش رفت اما با چند مانور از کنار قدرت بلامنازع مائو عبور کرد و ماند تا مائو از دنیا برود و نوبت او بشود که چنین نیز شد. او را در همین عکس که مربوط به لحظات ادای احترام رهبران حزب کمونیست چین به جنازه مائوست می بینید. کوتاه قد ترین در وسط صف.

آنچه را می خوانید خلاصه گزارش لحظات مرگ مائو از کتاب خاطرات پزشک مخصوص مائوست که اخیر منتشر شده است:

«ساعت ۱۲:۱۰، روز ۹ سپتامبر ۱۹۷۶ برای لحظاتی کوتاه چشمانش آرام و گونه‌هایش کمی صورتی رنگ به نظر رسید، دست راستش که در دست من بود فروافتاد و خطوط دستگاه نشان‌دهنده ضربان قلب نیز یکنواخت شد.»

این ضربان قلب «مائو تسه‌تونگ» رهبر بزرگ چین بود که یکنواخت شد و در حالی که دستش در دست دکتر مخصوص «لی ‌جی‌ سویی» بود «عصر مائو سپری شد».

مائو از صبح روز ۲۶ ژوئیه ۱۹۷۶ و همزمان با زلزله شدیدی که پکن را تکان داد دچار عارضه قلبی شد. پزشکان خیلی زود فهمیدند که او سکته کرده است و خواستند که استراحت کند و سیگار نکشد. اما در سوم سپتامبر بعد از سکته سوم پزشکان فهمیدند که دیگر نمی‌توانند کاری برای او بکنند.

او دو ماه در بستر بیماری بود و جز کادر پزشکی که ۲۴ ساعته بالای سرش بودند و خانواده و سران کشوری  کسی از وضعیت بد جسمی‌اش خبر نداشت. پزشکان بالای تخت او آماده‌باش بودند و هر لحظه منتظر آخرین نفس او بودند.

چند لحظه بعد از اطمینان از مرگ مائو دفتر سیاسی حزب جلسه‌ای تشکیل داد و تصمیم گرفته شد تا جنازه رهبر چین به مدت دو هفته نگهداری شود تا مردم ادای احترام کنند. از آن ‌جایی که هوای سپتامبر پکن بسیار گرم بود احتمال فساد جسد می‌رفت و دکترها باید کاری می‌کردند تا دو هفته جسد سالم نگهداری شود. یکی، دو کار‌شناس نگهداری جسد که نیمه‌شب از طرف وزارت بهداری برای همکاری فراخوانده شده بودند.

دفتر سیاسی تصمیم گرفته بودند جسد مائو را همان‌طور نگهداری کند.

مارشال کهنه‌کار جیان یینگ به دکتر اطمینان داد که به زودی مجسمه مومی ساخته می‌شود و به جای پیکر اصلی مائو جایگزین می‌ شود. اما تا زمانی که این مجسمه ساخته شود باید راهی برای حفظ بیشتر جسد می‌اندیشیدند. این راه این بود که بیشتر از حد معمول به او فورمالید تزریق کنند، اما این کار همه چیز را به هم ریخت. نتیجه کار تکان‌دهنده بود. صورتش همانند توپ فوتبال باد کرد، گردنش چنان ورم کرد که هم‌سطح کله‌اش شد. پوستش نیز برق می‌زد و فورمالین همچون عرق از صورتش فرو می‌چکید. گوش‌هایش نیز ورم کرد و در جهت مخالف سرش دراز شد. جنازه تغییر شکل داد . تیم پزشکی متوجه شد که اگر بدن را در حالت متورم نگه دارد مشکلی پیش نخواهد آمد اما صورتش را باید به حالت طبیعی برگردانند. اعضای گروه پزشکی با حوله و پارچه به ماساژ صورت و گردن پرداختند. تلاش این بود که مواد شیمیایی به نقاط پایین‌تر جسد رانده شود. قسمتی از پوست صورت مائو براثر فشار کنده شد اما آن را با ماده‌ای مومی و مایعی به رنگ پوست انسان چنان ترمیم کردیم که به چشم نمی‌آمد.

آن‌ها ساعت‌ها روی جسد مائو کار کردند تا به حالت عادی در آمد. اما هنوز لباس پوشیدن بر تنش سخت بود. پس پشت لباسش را نیز با قیچی چاک دادند تا به تنش برود. آرایش جنازه آغاز شد.

این کار چنان خوب انجام شد که درست همانند خود مائو می‌نمود. سپس لباس‌ها را تن جسد کردند. پرچم حزب کمونیست را بر روی آن کشیدیم. حدود نیمه شب نهم سپتامبر ۲۴ ساعت بعد از مرگ مائو جسد را در یک تابوت شیشه‌ای که هوای آن تخلیه شده بود با آمبولانس به تالار بزرگ خلق برده شد.

قرار شد جسد مائو را به نوعی مومیایی کنند. این مومیایی کردن بسیار محرمانه با نام پروژه زیرزمینی ۱۹ مه انجام شد و در ‌‌نهایت در بنای یادبود مائو در میدان تیان‌آن‌من در معرض دید عموم قرار گرفت.

اول اکتبر ۱۹۴۹ نخستین باری بود که دکتر لی‌ جی سویی، پزشک جوانی که تازه از استرالیا به پکن برگشته بود، مائو را از نزدیک می‌دید. او در آن لحظه که در سیل جمعیت در میدان تیان‌آن‌من ایستاده بود و پرچم سرخ‌رنگ را در دست داشت و شعار «زنده‌باد جمهوری خلق چین»، «زنده ‌باد حزب کمونیست چین» می‌دادند و سرودهای انقلابی می‌خواندند فکر نمی‌کرد روزگاری به مردی که مقابلش در بالا‌ترین نقطه میدان ایستاده آن قدر نزدیک شود که زمان مرگ دستانش را بگیرد.

رهبر چین از پزشک و دارو چندان خوشش نمی‌آمد. گاهی سرایت بیماری‌ها موجب درد شدید او می‌شد اما اظهار ناراحتی نمی‌کرد. در تمام مدتی که پزشک مخصوص مائو بودم به ندرت توانستم او را به مصرف دارو وادار سازم

مهم‌ترین مشکل من در خدمت به مائو، بی‌خوابی، نظم‌ناپذیری و وقت‌نا‌شناسی او بود. خواب نیز همانند شنا موجب اتلاف وقت می‌شد. بدنش با ۲۴ ساعت شبانه‌روز هماهنگی نمی‌یافت. بیش از دیگران بیدار می‌ماند و بیشتر فعالیت‌هایش در شب انجام می‌شد. اگر یک شب  ساعت ۱۲ می‌خوابید، روز بعد تا ساعت ۳ صبح خوابش نمی‌برد و روز بعد تا ساعت ۶ صبح بیدار می‌ماند. گاهی ۲۴ ساعت، ۳۶ ساعت و ۴۸ ساعت به طور مداوم نمی‌خوابید. پس از آن ۱۰ تا ۱۲ ساعت به خواب فرو می‌رفت و هیچ سروصدایی بیدارش نمی‌کرد. »

 (بخشی از خاطرات پزشک مخصوص مائو دکتر لی جی سویی)

 تلگرام راه توده :

        پیج فیسبوک راه توده