اردوغان رئیس جمهور ترکیه خیلی امیدوار است جهان عملیات نظامی ترکیه در عفرین سوریه را علیه مردم کرُد نداند. ابراهیم مالین٬ سخنگوی اردوغان٬ در گفتگو با کریستین امان پور خبرنگار سی ان ان خود به همین مورد اشاره کرد و گفت که عملیات ترکیه علیه یک شبکه ی تروریستی «مارکسیست-لنینیست» است و حتی تا آنجا پیش رفت که ۷۰۰ رخداد خشونت بار در مرز ترکیه با سوریه را به نیروهای تحت هدایت حزب اتحاد دموکراتیک سوریه (PYD) {حزب کردهای سوریه م.} نسبت داد.

دستمایه ی ترکیه برای تهاجمش به خاک سوریه «مبارزه با تروریسم» است. هر چند نقاط ایدئولوژیک مشترک میان حزب اتحاد دموکراتیک سوریه و پ.ک.ک وجود دارد اما وابسته دانستن این حزب به پ.ک.ک آنگونه که ترکیه در پی القای آن است ساده کردن پیوندهای پیچیده ی بین این دو حزب است.

ترکیه برای توجیه باصطلاح «مبارزه علیه تروریسم» بر این نکته اصرار دارد که همه ی کردها هوادار این دو حزب نیستند. آشکار است که هیچ حزبی در هیچ کجای جهان نماینده ی یک ملت نیست همانطور که  حزب عدالت و توسعه ی اردوغان بعنوان پرطرفدارترین حزب در ترکیه تنها ۴۹.۵ درصد مردم ترکیه را نمایندگی میکند. دو حزب PYD و پ.ک.کنیز هر چند طرفداران بسیاری در میان کردهای سوریه و ترکیه دارند اما مدعی نمایندگی همه ی کردها نیستند.

واقعیت اما پیچیده تر از اینست. حزب دموکراتیک خلق ترکیه {به رهبری مشترک صلاح الدیندمیرتاش و فیگنیوکسکداغ م.} هیچگاه {آنطور که اردوغان تلاش کرده بنماید م.} بازوی نظامی پ.ک.ک نبوده است و با وجود اینکه پایگاه اجتماعی این دو همپوشانی هم دارند اما دو حزب با دو خط مشی جدا هستند. هنوز زمان زیادی از مذاکرات آشکار اردوغان با اوجالان٬ رهبر زندانی پ.ک.ک٬ نمیگذرد. اردوغان خود در دسامبر ۲۰۱۲ آغاز مذاکرات (که پیشتر آغاز شده بود)  را بطور رسمی اعلام کرد. این مذاکرات طی سالهای ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ هم ادامه یافت. صلاح الدیندمیرتاش که در زندان بسر میبرد در بیانیه ی حزبش اشاره میکند که اردوغان در پی آن بوده که از اوجالان برای اثرگذاشتن بر فعالیت نمایندگان کرد حزب دموکراتیک خلق در پارلمان ترکیه بهره برداری کند. او سه نمونه را بیان میکند از جمله در سال ۲۰۱۰ یکی از وزرا یادداشتی از اوجالان  نشان میدهد که در آن از حزب صلح و آشتی ترکیه خواسته بود سیاست تحریم همه پرسی قانون اساسی را که مقرر بود همان سال برگزار شود٬ کنار بگذارد. نمونه ی دوم در سال ۲۰۱۴ انتقاد اوجالان از نمایندگان کرد حزب دموکراتیک خلق در پارلمان و ابراز ناخرسندی او از کاندید شدن دمیرتاش در برابر اردوغان برای ریاست جمهوری بود. یکسال بعد هم اوجالان بار دیگر از نمایندگان کرد خواست که نه بعنوان یک حزب که بعنوان کاندیداهای مستقل در انتخابات ژوئن ۲۰۱۵ شرکت کنند که اگر چنین میشد حزب عدالت و توسعه به راحتی اکثریت پارلمانی را بدست میاورد. حزب دموکراتیک خلق خواستهای اوجالان را نادیده گرفت که خود دلیلی بر مشی مستقل حزب در رابطه با پ.ک.ک است.

بنابراین هدف اردوغان از عملیات شاخه ی زیتون در عفرین علیه حزب اتحاد دموکراتیک سوریه را نه در چارچوب مبارزه با «تروریسم» که برای تحکیم پایه های رژیم خودکامه ی او باید دانست٬ همانگونه که سیاست پیشین او بوده است.

در همین راستا انتخابات ژوئن ۲۰۱۵ نقطه ی عطف مهمی بود. با وجود مداخلات اوجالان٬ حزب دموکراتیک خلق به عنوان یک حزب به میدان انتخابات پا گذاشت و با ۱۳.۱۲ درصد آرا از سد حداقل ۱۰ درصد آرا برای ورود به پارلمان گذشت. نتیجه آن شد که حزب حاکم عدالت و توسعه نتوانست اکثریت پارلمانی را که برای اجرای همه پرسی قانون اساسی لازم داشت٬ بدست بیاورد و به این ترتیب رویای اردوغان برای تغییر قانون اساسی دست کم برای مدتی ناکام میماند.

اما شادکامی هواداران حزب دموکراتیک خلق هم چندان نپایید و در کمتر از چند ماه جنگ با پ.ک.ک از سر گرفته شد و تا پاییز ۲۰۱۵ شهرهای کردنشین هم به میدان جنگ و خشونت بدل شد. با شکست سیاست اردوغان در همراه کردن کردها برای ادامه ی حاکمیت خویش اینبار او تصمیم گرفت با امنیتی کردن فضای کردستان هواداری ناسیونالیستهای ترک را بدست بیاورد. ولی بزرگترین سود آغاز دوباره ی جنگ با پ.ک.ک برای اردوغان و حزب عدالت و توسعه٬ پوششی بود که جنگ برای سرکوب نمایندگان کرد حزب دموکراتیک خلق در پارلمان ترکیه فراهم کرد. موج سرکوب پس از انتخابات ژوئن ۲۰۱۵ دامن حزب دموکراتیک خلق را گرفت و در پی شکست کودتای ژوئیه ۲۰۱۶ سرکوب باز هم شدیدتر همراه با دستگیری و زندانی شدن رهبری حزب تشدید شد.

اشغال عفرین بوسیله ی ترکیه نیز جز ادامه ی این منطق سیاسی نیست. تا زمانیکه مذاکرات صلح با پ.ک.ک ادامه داشت به همزیستی مسالمت آمیز ترکیه و حزب اتحاد دموکراتیک سوریه هم امید بود. اما با چرخش اردوغان به سوی ناسیونالیستهای راستگرای ترک پافشاری بر منطقه ی خودگردان در کردستان سوریه توجیه ناپذیر شد. طنز تلخ آنجاست که اشغال عفرین توسط ترکیه نه مولود قدرت گرفتن پ.ک.ک یا  حزب اتحاد دموکراتیک سوریه که نتیجه ی پیروزی بیش از پیش حزب دموکراتیک خلق ترکیه و شاخه ی پارلمانی جنبش کردها در ترکیه است. حمله ی بیرحمانه ی نظامی ترکیه و جهادگرایان متحدش به عفرین «درسی» است که اردوغان میخواهد به کردها بیاموزد٬ درسی که نه محصول جنگ چریکی در کوهستان که زاییده ی صندوق رای است.

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

        پیج فیسبوک راه توده