روز شمار انقلاب مشروطه تا انقلاب 57- (14)

تلاش احمد شاه

برای تفاهم با میرزا کوچک خان

ملتی که از گذشته وطن خود و رویدادهای آن بی اطلاع باشد می تواند بارها از همان سوراخی گزیده شود که پدران و اجداد او گزیده شده اند. نسلی که نداند نسل های پیش از او چه کرده و چه دیده اند می تواند از دیدن رویدادهای دوران خود انگشت به دهان حیران باقی بماند و نداند چه باید بکند. چنین است که ما شاهد اظهار نظرهائی درباره رویدادهای ایران کنونی در فضای مجازی و حتی رسانه های داخلی وخارجی هستیم که برخاسته از همین بی اطلاعی است؛ بویژه نسل جوان کنونی ایران که زیر بمباران خبرها و نظرهای پوچ رسانه های فارسی زبان خارج از کشور و رسانه های حکومت زده و اسلام زده قرار دارند. همه تلاش ما برای انتشار رویدادهای معاصر و از جمله همین روزشمار مقابله با همین بی خبری است. این روز شمار را با دقت بخوانیم و به آنچه مستند به اخبار روزنامه های وقت است بیاندیشیم.

سال 1297 شمسی

فروردین ماه

1- بیماری تیفوس درنواحی غربی وشمال غربی ایران عده زیادی ازمردم را به هلاکت رسانید.

2- نیروهای چریک دشتستانیان دلیر و مبارز به نیروهای پلیس جنوب در فارس حمله بردند وعده ای از آنان را به قتل رسانیدند.

3- صولت الدوله عناصرقشقائی و دشتی و تنگستانی و کازرونی را برای فتح شیراز و بیرون کردن انگلیس ها و پلیس جنوب آماده کرد.

4- بین نیروهای انگلیسی در فارس و ایلات و عشایر زد و خورد موضعی شروع شد.

اردیبهشت ماه

1- مستوفی الممالک رئیس الوزراء در دولت تغییراتی به این شرح داد: مخبرالسلطنه وزیرداخله – مشاورالممالک وزیرخارجه- مشیرالدوله و زیرجنگ -مشارالسلطنه وزیرمالیه– نصرالملک وزیر عدلیه- سرداراسعد وزیر پست و تلگراف – میرزا حسین خان معین الوزراء وزیر فوائد عامه وتجارت – ممتازالممالک وزیرعلوم واوقاف .

2- مستوفی الممالک از رئیس الوزرائی کناره گیری کرد.

3- از طرف سلطان احمدشاه، نجفقلی خان صمصام السلطنه به رئیس الوزرائی انتخاب گردید:

صمصام السلطنه رئیس الوزراء و وزیر داخله – مشاورالممالک وزیرخارجه – امیرمفخم بختیاری وزیر جنگ – مشاورالملک وزیرمالیه – نصرالملک وزیرعدلیه – مشارالسلطنه وزیرپست و تلگراف – میرزاحسین خان معین الوزاره وزیرفوائد عامه وتجارت – حکیم الملک وزیرعلوم واوقاف – مستشارالدوله وزیرمشاور.

خرداد ماه

1- صولت الدوله طی اعلامیه ای متذکر شد که قشقائی ها و سایر ایلات فارس برای دفاع ازاسلام، در مقابل قوای انگلیسی درایران قیام کرده اند.

2- روحانیون فارس اعلامیه ای انتشارداده مردم را به قیام علیه بیگانگان تهییج کردند و غالب شهرهای فارس بدست عشایر سقوط کرد.

تیرماه

1- میرزا محمدعلی خان علاءالسلطنه رئیس الوزرای سابق که به آنگلوفیلی شهرت داشت در تهران درگذشت.

2- مسعودمیرزا ظل السلطان فرزند ارشد ناصرالدین شاه که زمانی برنیمی از ایران فرمانروائی داشت دراصفهان درگذشت .

3- عده زیادی از روحانیون از جمله سیدحسن مدرس و حاج آقاجمال و سید محمدامام جمعه درحضرت عبدالعظیم تحصن اختیار نمودند و باتشکیل جلسات و ایراد سخنرانی از احمدشاه عزل صمصام السلطنه را از رئیس الوزرائی خواستار شدند.

4- دامنه مخالفت با زمامداری صمصام السلطنه وسعت یافت. بازار اصناف تهران دکان های خود را تعطیل نمودند و ضمن تظاهرات برکناری صمصام السلطنه را تنها شرط بازکردن دکاکین خود اعلام نمودند .

5- صمصام السلطنه تقاضای عزل خود را نمود ولی سلطان احمد شاه نپذیرفت .

مرداد ماه

1- صمصام السلطنه دستورداد حکومت نظامی را لغو نمایند. هیئت وزیران قرارداد لیانازوف وکاپیتالیسیون را لغو نمود.

2- وثوق الدوله که از سوی سلطان احمد شاه صدراعظم اعلام شده بود، رسما کار خود را آغاز کرد و از ورود صمصام السلطنه و وزیران وی به مقر دولت جلوگیری نمود.

3- به دستوروثوق الدوله رئیس الوزراء اداره نظمیه موظف شد کلیه اعضای کمیته مجازات که در چندسال اخیرمرتکب چندین فقره قتل شده بودند را دستگیرکردند و محاکمه آنها آغاز شد.

4- محاکمه اعضاء کمیته مجازات پایان یافت. دونفرمحکوم به اعدام، دونفرمحکوم به پانزده سال حبس وتبعید وبقیه به حبس های سنگین محکوم شدند .

مهر ماه

1- رشید السلطان و حسین خان دو نفر از اعضاء کمیته مجازات بامداد امروز در میدان توپخانه به دار آویخته شدند. به دنبال اعدام این دونفر مردم تهران احساسات و شادمانی نموده مجازات بقیه اعضای کمیته را خواستار شدند .

2- ابراهیم منشی زاده و اسدالله ابوالفتح زاده اعضاء موثر کمیته مجازات که به حبس و تبعید محکوم شده بودند هنگام فرار هدف گلوله قرارگرفتند و به قتل رسیدند .

آبان ماه

1- جنگ جهانی اول با شکست آلمان پایان یافت. سفارت فرانسه درتهران طی اعلامیه ای پایان جنگ جهانی را اعلام و شرایط سنگین تسلیم آلمان را ذکرکرد.

آذر ماه

1- وثوق الدوله به عنوان خستگی از رئیس الوزرائی استعفا داد ولی سلطان احمدشاه استعفای او را نپذیرفت و مجددا درمقام خویش تثبیت گردید.

2- رسما به دولت ایران اطلاع داده شد که قشون عثمانی روز 8 آذر جلفای ایران را به کلی تخلیه و از طریق ساوجبلاغ ومراغه و صاین قلعه به خاک خود رهسپار گشته است .

3- وثوق الدوله رئیس الوزراء اعلامیه ای انتشار داد و در آن متذکر شد هر کس با برنامه های اصلاحی دولت مخالفت کند به شدیدترین وجه مجازات خواهد شد .

4- دولت انگلیس طی نامه ای که برای وثوق الدوله فرستاد تمامیت و استقلال ایران را تضمین نمود و قول لغو قرارداد 1907 را داد.

5- دولت انگلیس پلیس جنوب را به ایران واگذار کرد .

6- دولت انگلیس کمک خود را به دولت ایران از دویست هزارتومان به سیصد هزار تومان افزایش داد.

7- هیئت اعزامی ایران به کنگره صلح مرکب از مشاورالممالک انصاری وزیرخارجه رئیس هیئت، ذکاءالملک فروغی رئیس دیوان عالی تمیز، میرزا حسین معین الوزاره وزیر سابق فوائد عامه وتجارت، انتظام الملک رئیس وزارت خارجه، مسیوادلف پرنی فرانسوی مستشار وزارت عدلیه، و میرزاعبدالحسین خان انصاری برای شرکت در جلسات کنگره عازم اروپا شدند .

بهمن

1- سید محمد تدین از طرف رئیس الوزراء به گیلان رفت تا پیام صلح وثوق الدوله را به میرزا کوچک خان جنگلی برساند ولی در این کارتوفیقی نیافت. سردار فاخر حکمت و سید محسن صدرالاشراف نیز از طرف وثوق الدوله ماموریتی پیدا کردند ولی توفیقی نصیب آنها نشد.

اسفند ماه

1- رژیم جدید بلشویکی در روسیه تمام سربازان خود را از ایران خارج ساخت. تنها عده قلیلی از افراد نظامی روسیه که به نیروهای ضد انقلاب پیوسته بودند در ایران باقی ماندند.

لینک های شماره های گذشته:

1 - http://www.rahetudeh.com/rahetude/2017/novamr/624/ruzshomar.html

2 - http://www.rahetudeh.com/rahetude/2017/novamr/625/ruzshmar.html

3 - http://www.rahetudeh.com/rahetude/2017/novamr/626/ruzshomar.html

4 - http://www.rahetudeh.com/rahetude/2017/desamr/627/tarikh.html

5 - https://www.rahetudeh.com/rahetude/2017/desamr/628/ruzshomar.html

6 - https://www.rahetudeh.com/rahetude/2017/desamr/629/tarikh.html

7 - https://www.rahetudeh.com/rahetude/2017/janvi2018/tarikh.html

8 - http://www.rahetudeh.com/rahetude/2017/janvi2018/631/tarikh.html

9 - https://www.rahetudeh.com/rahetude/2018/janvie/632/tarikh.html

10 - https://www.rahetudeh.com/rahetude/2018/janvie/633/tarikh.html

11- https://www.rahetudeh.com/rahetude/2018/janvie/634/tarikh.html