ریشه های
یکصد ساله
فدرالیسم در روسیه
پراودا. اُلگ چرکووتس
ترجمه - کیوان خسروی

 

ادعای مربوط به "اختلاف نظر عمیق" بین لنین و استالین در مورد مسئله ملی به همان اندازه دروغ است که تلاش برای نسبت دادن استالین به نوعی ناسیونالیسم "ولیکوروسی".
در صدمین سال انقلاب اکتبر چه سخنان و بیانیه های تحریک آمیزی که در رسانه ها دیده وشنیده نشده است! مانند گذشته یکی از مبتذل ترین گفته ها توسط انواع ضد کمونیستها و ضد شوروی گرایان درباره اینکه گویا "اختلاف نظرعمیق" بین لنین و استالین در پاره ای مسائل بوده است ارائه شد. شکی نیست که با آغاز فعالیت انتخابات ریاست جمهوری روسیه، که با سالگرد تولد استالین مصادف شده، بهره برداری از این موضوع تشدید می شود. یکی از جهات چنین دروغ بافی هائی قراردادن نظرات استالین در برابر انترناسیونالیسم لنینی است.
تابستان سال 1917 استالین عضو منتخب دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب سوسیال دموکرات کارگری روسیه (بلشویک) در شب 25 -26 اکتبر(طبق تقویم قدیمی) کمیسر خلق در امور ملیت های نخستین دولت شوروی به ریاست لنین شد. استالین از همان آغاز تا درگذشت لنین هوادار بسیار پیگیر مواضع لنین در مسائل عمده ساختمان سوسیالیسم بود. این امر در مقیاسی کامل به اصول و مبانی شکل گرفته شده فدرالیسم شوروی از روزهای نخست پس از اکتبر نیز صادق است.
بلافاصله پس از استقرار حکومت شوروی، در بخش بزرگی از خاک کشور جنگ داخلی آغاز شد و انعقاد قرار داد صلح "برست" در دستور دولت جوان قرار گرفت. هدف یافتن فرصتی برای ساختمان دولت جدید بود. هدفی که جنگ امپریالیستی اول که روسیه تزاری نیز در آن شرکت داشت مانع آن بود.
لنین یکی از آثار بنیادی خود بنام "وظایف فوری دولت شوروی" را به همین مسئله مهم اختصاص داد.
استالین ضمن بسط این نظرات لنین به تاریخ 9 آوریل سال 1918 در روزنامه "پراودا" مقاله تحت عنوان "یکی از وظایف نوبتی" را منتشر کرد و آنرا به مباحثات بوجود آمده درون حزب درباره فدرالیسم شوروی اختصاص داد. در آن زمان بین بلشویکها هواداران سرسخت وحدت گرایی وجود داشتند که بطورعینی واقعیت های پدید آمده بصورت نهادهای خودمختار در ترکیب جمهوری شوروی فدراتیو سوسیالیستی روسیه را انکار می کردند. استالین خطاب به آنها در مقاله خود تاکید کرد:
"نه نفی استقلال، بلکه شناخت آن یکی از وظایف نوبتی حکومت شوروی است".
در آغاز سال 1918 استالین دوباره در گفتگو با کارکنان روزنامه "پراودا" موضوع "ایجاد جمهوری فدرال روسیه" را مطرح کرد و ضمن بیان مهم ترین ایده ها در مورد ماهیت شوروی فدرالیسم روسیه را مطرح ساخت.
می خواهم بگویم که این ایده‌ها نه تنها اعتبار و ارزش خود را از دست نداده بلکه حتی اهمیت بیشتری را بدست آورده است. استالین از پراوادایی‌ها پرسید "تفاوت اصولی فدرالیسم شوروی با فدرالیسم سایر کشورها چیست؟." و سپس خود توضیح داد:
" نمیتوان اشاره نکرد که کانتونهای سوئیس و ایالات متحده آمریکا نه طبق ویژگی‌های ملی و حتی نه طبق ویژگی اقتصادی بلکه کاملا تصادفی ساخته شده اند ".
بار گردیم به امروز و بحث هائی که در روسیه جاریست.
امروز کاملا بیهوده و بی جهت ژیرنووسکی و امثال او توضیح بدیهیات می‌دهند و استدلال می‌کنند که درهیچ کجای دنیا، جز روسیه فدراسیون ها براساس ویژگی‌های ملی ساخته نمی‌شوند.
استالین صد سال پیش پاسخ داد که برعکس در روسیه شوروی، "مناطقی که جدا شدند واحدهای کاملا معین از لحاظ زندگی و ترکیب ملی را نشان می‌دهند."
بدین ترتیب استالین نتیجه می گیرد، "فدراسیون روسیه اتحاد نه شهرها یا بطورکلی مناطق مستقل جداگانه ...، بلکه اتحاد تاریخی سرزمین‌های جداگانه است، که هم در شیوه خاص زندگی وهم در ترکیب ملی متفاوت هستند."
یعنی از این امر کسی خوشش بیاید یا نه، اما واقعیت چنین است که روسیه بلحاظ تاریخی، در آغاز بعنوان دولتی که هرخلقی در سرزمین تاریخی خود زندگی می کرد شکل گرفت و این امرلازم است در نظر گرفته شود. همانا این واقعیت عینی، به هیچ وجه ساخته و پرداخته کسی نیست و پایه عینی فدرالیسم را در کشور ما ایجاد کرد و در شناخت این امر استالین بطورکامل در مواضع لنینی ایستاد. این واقعیت عینی را امروزه وحدت فدراسیون روسیه تعیین می کند و دست درازی به آن به معنی دست درازی به وحدت روسیه است.
استالین در سخنرانی 10 ماه مه همان سال در بازگشایی جلسه مشورتی در تشکیل کنگره موسسان جمهوری شوروی تاتار- باشقیر، یاد آور شد که "دو نوع خود مختاری هست. نوع اول - ناسیونالیستی محض است. این نوع خود مختاری را ما در اصل رد می کنیم. ما نوع دیگری از خودمختاری را پیشنهاد می‌کنیم - نوع مناطق خود مختار با برتری یک یا چند ملیت".
در عین حال استالین هشدار داد که "بدون دسته بندی ملی و بدون دیوار ملی! خود مختاری باید شورایی و متکی به نمایندگان شوراها باشد (تاکید از من است.اُ.چ.). بنابراین ویژگی طبقاتی شکل گیری فدراسیون شوروی با تکیه بر توده های زحمتکشان، گروه‌های کارگری و نه بر محافل بورژوازی- ناسیونالیستی مشخص می‌شود. ضمن حمایت کامل لنین در توسعه شتابنده مسائل عقب مانده در نتیجه سیاست حاشیه‌های ملی تزاریسم، استالین در گزارش "درباره وظایف نوبتی حزب در مسانل ملی" کنگره تاریخی دهم حزب کمونیست روسیه (بلشویک) بهار سال 1921 گفت: "ماهیت مسائل ملی در جمهوری سوسیالیستی شوروی و فدراسیون روسیه در این است که آن عقب ماندگی واقعی (اقتصادی، سیاسی، فرهنگی) برخی ملت ها که از گذشته به ارث رسیده ازبین برود و به ملت عقب مانده امکان بدهد که به پای روسیه مرکزی از لحاظ دولتی، فرهنگی و اقتصادی برسد"!

 

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

 تلگرام راه توده :

        پیج فیسبوک راه توده