چپ اینبار در مکزیک سر برآورد. “آندرس مانوئل لوپز اُبرادور”، که «آملو»
میخوانندش (حروف اول نامش)، نخستین نامزد چپ و ملی گرایی رئیس جمهوری مکزیک
بود که در نزدیک به ۱۰۰ سال گذشته بدون حمایت دو حزب سنتی در پهنه ی سیاست
مکزیک پیروز شد. ایندو یکی حزب راست- میانه ی «اقدام ملی» (پان) و دیگری
«حزب انقلاب نهادین» (پی.آر.آی) است.
آملو در همه ی ایالت ها جز یکی برنده شد، حتی در ایالت های محافظه کارتر
شمالی. شمار رای های او از مجموع آراء نامزدهای دو حزب دیگر هم بیشتر بود.
بیم آن میرفت که مردم به پای صندوقهای رای نروند اما بیش از ۶۳ درصد در
انتخابات شرکت کردند و ۵۳ درصد یعنی ۲۴ میلیون تن به آملو رای دادند و
خواهان پایان دادن به ۶ سال فساد، کشتار و قاچاق کارتل های مواد مخدر و
شرایط نابسامان اقتصادی تحت رهبری "نیتو" شدند.
پیروزی ابرادور هرگز پدیده ی ناگهانی نبود و یک شبه رخ نداد. او فعالیت
سیاسی خویش را از ۱۹۷۶ در «حزب انقلاب نهادین» (پی.آر.آی) آغاز کرد و بزودی
به مراتب بالای حزبی رسید. در پی انتخابات مناقشه برانگیز ۱۹۸۸ و تقلب در
آن کارلوس سالیناس، نامزد مورد حمایت محافل آمریکایی به قدرت رسید. سیاست
های اقتصادی نولیبرال سالیناس سالهایی پر از تلاطم اقتصادی برای مکزیک به
بار آورد. "نفتا" تبلور چنین مشی اقتصادی بود. روسای جمهوری پسین از ارنستو
زدیلو، وینسنته فاکس تا فلیپه کالدرون و انریکه نیتو، همه با وعده ی
اصلاحات اقتصادی، مبارز با معضل مواد مخدر و آینده ی بهتر به قدرت رسیدند
ولی نقطه ی مشترک همگی شان اجرای سیاستهای نولیبرال اقتصادی و خصوصی سازی
بود که معنا و نتیجه یی جز ادامه ی یکه تازی کارتل ها، نفتا و دنباله روی
از ایالات متحده نداشت.
ابرادور با مشاهده ی چنین وضعیتی از پی.آر.آی جدا شد (هنوز نفتا منعقد نشده
بود) و به حزب «انقلاب دموکراتیک» پیوست این حزب ائتلافی از سوسیال دموکرات
ها بود که به دنبال تقلب انتخاباتی ۱۹۸۸ شکل گرفت. در آن انتخابات نتایج
نخستین از پیروزی قاطع کواتموک کاردناس خبر میداد که ناگهان سالیناس که به
فساد اقتصادی شهره بود بعنوان رئیس جمهور معرفی شد.
ابرادور در دهه ی ۱۹۹۰ کاردناس را در مراتب حزبی پشت سر گذاشت و نامزد
فرمانداری ایالت تاباسکو شد اما از نامزد پی.آر.آی شکست خورد. بعد از
انتخابات آشکار شد که نامزد پی.آر.آی ۹۵ میلیون دلار در انتخاباتی که نیم
میلیون نفر در آن شرکت داشتند خرج کرده بود. در سال ۲۰۰۰ ابرادور شهردار
مکزیکوسیتی شد که به شناخته شدن بیشتر او کمک کرد. او بعنوان نامزد چپ
میانه در انتخابات سال ۲۰۰۶ شرکت کرد و با اختلاف نیم درصد از پیروزی باز
ماند. در پی اعلام نتایج جمعیت انبوهی به خیابانهای پایتخت ریختند و ماهها
تظاهرات ادامه داشت.
سال ۲۰۱۲ ابرادور باز هم بعنوان نامزد ائتلاف «انقلاب دموکراتیک» و جنبشهای
کارگری و مدنی به میدان رفت. اینبار نیز حامیان داخلی و خارجی نیتو مانع
پیروزی او شدند. چند سال بعد بلومبرگ نوشت که نیتو و حزبش به هکرهای
کلمبیایی برای تبلیغ علیه او و بی اعتبار کردنش در شبکه های مجازی صدها
هزار دلار پرداخته بود.
سرانجام ابرادور از پی.آر.آی جدا شد و جنبش نوزایی ملی (مورنا) را پایه
گذاشت. او بر این باور بود که برای پیروزی در انتخابات باید یک جبهه ی
گسترده ی مردمی ایجاد کرد.
بسیاری از مفسران آمریکایی سیاستهای ترامپ را دلیل پیروزی اوبرادور و به
زعم خود پوپولیستی چپگرا میدانند. تفسیری به غایت به دور از واقعیت. اتفاقا
هر سه نامزد دیگر خود را مخالف ترامپ نشان دادند از آنرو که ترامپ نزد مردم
مکزیک بسیار منفور است.
اما آملو دست بازتری در برابر ترامپ و گفتگو پیرامون روابط آینده ی دو کشور
خواهد داشت. نه تنها به دلیل پشتوانه ی وسیع مردمی بلکه از آن رو که او
مایل است روابط مخدوش با دموکراتها را (به دلیل طرفداری نیتو از ترامپ در
انتخابات ۲۰۱۶ آمریکا) ترمیم کند.
تلگرام راه توده:
https://telegram.me/rahetudeh
|