تدوین و تنظیم - الناز گرجی

در روزهای اخیر تقریبا تمام رسانه های غربی یکصدا علیه اردوغان و فصل تازه ای که او برای رهبری کشور ترکیه آغاز کرده مطلب منتشر کرده اند. بخش مهمی از مقالات و تحلیل های منتشر شده در رسانه های غربی توسط افرادی از اپوزیسیون و بویژه کردهای مهاجر ترکیه نوشته می شود که بصورت طبیعی یکسویه و به سود خویش است. هیچکس سرکوب کردهای ترکیه توسط دولت کنونی و دولت های گذشته ترکیه را تائید نمی کند و آن را محکوم می کند. همچنان که حمایت از داعش در سوریه، خیز برداشتن اردوغان برای احیای امپراطوری عثمانی (با رویکرد اسلامی) و سپس حضور نظامی در خاک آن کشور همسایه (سوریه) را به بهانه مقابله با تروریسم و در واقع برای سرکوب کردها ترکیه و سوریه تائید نمی کند. اما همه واقعیات آنچه در ترکیه درحال اجراست، این واقعیات تلخ و محکوم کننده نیست، بلکه مسائل دیگری هم مطرح است که رسانه های غربی و اپوزیسیون عمدتا کرُد و کمتر ترک ترکیه در باره آن یا نمیدانند و یا میدانند اما سیاستشان بازگو کردن آن نیست. من سعی کرده ام علیرغم محکوم ساختن جنگ طلبی ها و حادثه آفرینی های منطقه ای اردوغان، نگاه دیگری به رویدادهای ترکیه را مطرح کنم.

این هفته با ادای سوگند اردوغان رئیس جمهور و برنده انتخابات ترکیه، ترکیب جدید قوه مجریه در ترکیه کار خود را آغاز کرد. در این ترکیب مطابق قانون اساسی که تغییر یافته، دیگر نخست وزیر وجود نخواهد داشت و به جای آن رئیس جمهور می تواند یک معاون اول اجرائی داشته باشد. معاون اولی که اردوغان انتخاب کرده "فواد اوكتاو" نام دارد که پیشتر در آمريكا در شهر صنايع اتومبيل سازى "ديترويت" فوق ليسانس و دكترا گرفته است. او از مديران "تركيش ايرلاينز"- خطوط هوايى تركيه و مخابرات- (تله كومينيكاسيون) بوده و مدت ها نیز مشاور ارشد اردوغان بوده است. با توجه به بیماری اعلام نشده اما انکار ناپذیر اردوغان (نوعی سرطان) حدس زده می شود که او از هم اکنون "فواد اوکتاو" برای جانشینی خود در نظر گرفته است.

 با آن که ارزیابی های اولیه از کابینه اردوغان با توجه به سوابق امریکایی معاون اول او گرایش به امریکاست، اما برجسته ترین ميهمانان شام اول اردوغان بعنوان "رئیس ترکیه" مقامات اقتصادی و دولتی ارشد روسیه مرتبط با خطوط گازى روسيه بودند. تا آنجا كه برخى از تحليلگران مخالف اردوغان در تركيه معتقد هستند كه پيروزى اردوغان در انتخابات محصول يك سيمولاسيون كامپيوترى ساخته ى روسيه بوده كه روسيه از همين نرم افزار در انتخابات امريكا به نفع ترامپ استفاده كرده است. البته اینها شایعات است اما همین شایعات نشان میدهد که برخی محافل جهانی- از جمله اسرائیل- و همچنین محافلی در داخل ترکیه نگران نزدیکی اردوغان به روسیه اند. تقریبا موضع گیری های بی بی سی و بویژه تلویزیون "من و تو"، صدای امریکا و رادیو فرانسه نیز همین را نشان میدهد. بهرروی نمی توان فراموش کرد که یک سر کودتای نظامی ماه جولای دو سال پیش (2016) در ترکیه به امریکا و "فتح الله گولن" بند بود. اسلامگرائی که سالها متحد و همفکر اردوغان بود اما از یک مقطعی آب آنها در یک جوی نرفت وفتح الله گولن که همچنان نفوذ وسیعی در ترکیه دارد به امریکا مهاجرت کرده است. نفوذ گسترده گولن که به نوعی می توان او را رهبر "اخوان المسلمین" ترکیه ارزیابی کرد، در پیوند است با فعالیت های گسترده اقتصادی وی در ترکیه. از دانشگاه تا مدرسه و از مدرسه تا کارخانه و شرکت های متعدد ساختمانی و صادراتی و .... بالاخره در میان نظامیان ترکیه.

باز گردیم به مناسبات ترکیه با روسیه که در نیمه های جنگ سوریه، با سرنگونی یک هواپیمای جنگی روسیه در آسمان سوریه توسط هواپیماهای نظامی ترکیه تقریبا فلج شد و این فلج به عضلات اقتصادی هر دو کشور ضرباتی بزرگ وارد آورد. بویژه که سهم بزرگی از درآمد ترکیه در صنعت توریسم وابسته به سفر توریست های روسیه به ترکیه بود. پس از ضربه به توریسم ترکیه، ضربه به بخش ساختمان سازی ترکیه وارد شد که صدها شرکت ترک برای انتقال تکنولوژی و مواد ساخته شده و ساخته نشده مونتاژ ساختمان سازی در روسیه فعال بودند. ساختمان دو نیروگاه اتمی ترکیه توسط روسیه نیز برای مدتی متوقف شد و درآمد ترکیه از راه انتقال گاز و نفت روسیه به اروپا نیز ضربه دید. همه اینها مربوط به 2 تا 3 سال گذشته است، زیرا پس از شکست کودتای نظامی علیه اردوغان که گفته می شود اطلاعات آن را روس ها از طریق شنود پرقدرت خود در خاک سوریه بدست آورده و در اختیار اردوغان گذاشتند، دگرگون شد و مسیر بازگشت به مناسبات حسنه گذشته را آغاز کرد. حتی در مذاکرات صلح سوریه نیز اردوغان ازمواضع خود عقب نشینی کرد و پای میز مذاکره با روس ها نشست.

باید دانست که اغلب پروژه هاى انتقال انرژى روسيه به غرب به نوعى در پيوند با خاك تركيه و درياى سياه است. در این میان نباید فراموش کرد که عقب نشینی نظامی ترکیه از سوریه نیز قطعی است و در این زمینه نیز ترکیه باید با روسیه تفاهم کند و آینده مناسبات خود با بشار اسد را یکبار دیگر و به گونه ای متفاوت با جنگ و تجاوز تنظیم کند که در این زمینه نیز علیرغم عضویت ترکیه در پیمان نظامی ناتو، هیچ راه حلی جز نزدیکی به روسیه نیست. بویژه که در ناتو نیز اختلافاتی شکل گرفته و امریکا می خواهد شانه از زیر بار تعهدات مالی خود در این پیمان خالی کند. حضور اردوغان در آرامگاه اتاتورک بعنوان پایه گذار ترکیه نوین، پس از سوگند "ریاستی" نیز نشان داد که او بر خلاف تصورات قبلی، نه به سمت اسلامگرائی، بلکه بیشتر به سمت ملی گرائی خواهد رفت. او زیرک تر از آنست که نداند در اتحادیه اروپا اختلافات و جدائی ها رو به گسترش است و دیگر عضویت در این اتحادیه مدال افتخاری به گردن او نخواهد آویخت، بنابراین چاره ای جز دنبال کردن سیاستی مستقل و در پیوند با منافع ترکیه در کشورهای همسایه نیست. بویژه ایران، روسیه، عراق و سوریه!

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetude

        پیج فیسبوک راه توده