|
نتیجه اصلی دیدار پیروزمندانه(آنطورکه آنرا در تاشکند نامیدند) رئیس جمهور
ترکمنستان "قربانقلی بردی محمدف" در ازبکستان پیشنهاد ایجاد نوعی ارگان
(شورا) مشورتی بود که سران دولتهای آسیای میانه را متحد کند. هدف رسمی
این دیدار بحث درمورد مسائل مبرم مربوط به برنامه های منطقه‌ای و گفتگوی
سیاسی چند جانبه بود. بیاد می آوریم که سال 2017 شوکت میرزایف پیشنهاد
تاسیس شورای مشورتی سران کشورهای آسیای مرکزی را داد، که به سطح بالاتر
مسائل منطقه ای و یافتن راه های حل آنها می پرداخت.
ظاهر شدن بردی محمدف در تاشکند، دومین درخواست رسمی طی دو ماه برای استقلال
منطقه است.15 مارس سال 2018 در شهرآستانه نشست مشورتی رؤسای جمهوری های
قزاقستان، قیرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان برگزار شد که تشکیل «همگرایی
جدید» و «همکاری منطقه ای» نامیده شد. فعلا آنها توافق کردند که با رهبران
پنچ کشور پیش از نوروز دیدار کنند، آنطورکه نظربایف گفت، آنرا«تعیین
مکانیزم پنچ جانبه تنظیم رایزنی‌ها بین دستگاه‌های شورای امنیت کشورهای
منطقه، جهت ایجاد مواضع هم آهنگ بین کشورهای ما» خواند. روسیه که نقش جدی
را در منطقه آسیای مرکزی ایفا می‌کند، دعوت نشده بود. انجام دیدارها در
پایتخت قزاقستان توسط رئیس جمهور ازبکستان شوکت میرزایف آغاز شد، و پس از
یک ماه فراخوان‌های مشابه تاشکند از رئیس جمهور ترکمنستان طنین انداز شد که
اول کار خود به شهر آستانه نیامد، و به آنجا رئیس مجلس آقچو نوربردیف را
فرستاد.
روحیه بردی محمدف در تاشکند پس از امضای یک بسته بزرگ توافقنامه و
قراردادها چندان بالا بود که وی اظهار داشت: همکاری بین آذربایجان و
ازبکستان و ترکمنستان فاکتور کلیدی در توسعه آسیای مرکزی است.بدون اشاره به
قزاقستان این بیانیه را می توان با شوروشوق عاطفی توضیح داد - پس از
فروپاشی اتحاد شوروی دو پایتخت آسیای مرکزی برای نخستین بار تعداد بسیاری
اسناد را امضاء کردند. در سطح بین دولتی برنامه همکاری در عرصه حمل ونقل در
سالهای 2020-2018 و برنامه همکاری علمی و تکنیکی در سالهای 2020-2019 تصویب
شدند، موافقت نامه همکاری بین منطقه ای، توافق نامه ایجاد اتاق های
بازرگانی ترکمنستان و جمهوری ازبکستان، موافقت نامه درباره ایجاد شورای
بازرگانی، توافق نامه بین وزارت ارتباطات ترکمنستان و وزارت توسعه فناوری
اطلاعات و ارتباطات جمهوری ازبکستان در زمینه تنظیمفرکانس رادیویی امضاء
شدند. پروتکل درباره ایجاد تغییرات و تکمیل توافق نامه درباره گذرگاه های
مرزی بین ترکمنستان و ازبکستان برای مردم، که واحدهای اقتصادی اداره کنند،
یادداشت همکاری بین کمیته دولتی ترکمنستان در زمینه تلویزیون، پخش برنامه
رادیویی و سینماتوگرافی و شرکت ملی تلویزیون و رادیو ازبکستان و غیره امضاء
شدند.مسئله کلیدی در دیدار بردی محمدف و میرزایف بحث ارتباطات حمل ونقل
جدید بود. اکنون این تنها خط لوله گاز ترکمنستان- افغانستان- پاکستان- هند
و خط راه آهن در مسیر آسیای مرکزی- چین نیست. اکنون سخن از ایجاد بازهم یک
شاخه خط لوله گاز ترکمنستان – ازبکستان – تاجیکستان- قیرقیزستان- چین با
ظرفیتی تا 25 میلیارد مترمکعب گاز در سال، سخن از تحویل نیروی برق
ترکمنستان در مسیر ترکمنستان- ازبکستان- تاجیکستان- افعانستان- پاکستان و
درباره ایجاد کریدور حمل و نقل «آسیای میانه- خاور نزدیک»(ازبکستان-
ترکمنستان- ایران- عمان) است. ترکمنستان همچنین به ازبکستان بررسی امکان
استفاده از زیرساخت بندری در سواحل خزر ترکمنستان برای ایجاد کریدور
ازبکستان- ترکمنستان- دریای خزر- قفقاز جنوبی با خروجی بنادر دریای سیاه
گرجستان، ترکیه،رومانی و دیگر کشورها را پیشنهاد می کند. دوم ماه مه در شهر
ترکمنباشی (کراسنوودسک) مراسم رسمی افتتاحیه بندر دریایی جدید بین المللی
که تبدیل به مرکز حمل و نقل تدارکاتی دارای اهمیت قاره ای خواهد بود برگزار
می شود. طرف ازبکستان نیز به آنجا دعوت شده است.
فعالیت سیاسی کشورهای آسیای مرکزی دردریای خزر بطور فزاینده ای در ارتباط
با امضای عنقریب بسته اسنادی که وضعیت دریای خزر را بعنوان یک مخزن مرزی
منحصر بفرد مشخص می کند افزایشمی یابد. مشخص است که همه کشورهای
پیرامون"خزر" (روسیه، قزاقستان،آذربایجان،ترکمنستان، ایران) و حتی ترکیه
این دریا را بعنوان مهمترین عنصر خطوط حمل ونقل خود بررسی می کنند. درهر
صورت در کنفرانسی که 20 آوریل در "آقتاو" شهرساحلی قزاقستان در زمینه مسائل
دریای خزر برگزار شد، سفرای پاکستان و ترکیه نیز شرکت کردند.
درعین حال سرکنسولگر ترکیه کورحان کونگرو به اهمیت مانگیستاو (شبه جزیره
مانعیشلاق) بعنوان محل مرکزی در تقاطع کریدورهای حمل ونقل مهم بین چین و
اروپا با جریان محمولات 600 میلیارد دلار در سال اشاره کرد. وی گفت که«ما
آماده ایم همکاری خود را با قزاقستان درزمینه حمل ونقل، زیرساختها، گمرک و
تدارکات براساس مزایای متقابل، که همچنین به توسعه و تکامل بیشترمنطقه کمک
خواهد کرد افزایش دهیم. کنسول ترکیه گفت، خوشحالیم که اولین محموله گندم
قزاقستان در ماه فوریه به بندر مرسین از طریق خط راه آهن باکو- تفلیس-
کارس» رسیده است.
در این شرایط تاشکند که از همان دوران شوروی به امید دستیابی به دریای خزر
است، قطعا از پیشنهاد عشق آباد بهره خواهد برد، بویژه که نقش رهبر منطقه ای
در آسیای مرکزی به آرامی از نظربایف 77 ساله به میرزایف 60 ساله برسد. جالب
اینجا است که در روز بعد پس از ابتکار تاشکندِ بردی محمدف اتحادیه عمومی
بازرگانان ترکیه اکوآوراسیا نخستین جایزه اخیرا مقرر شده «جهت خدمات به
اورآسیا» را به رئیس جمهور ازبکستان شوکت میرزایف اهدا کرد. شورای هئیت
مدیره انجمن به پویایی اصلاحات میرزایف اشاره کرد و گفت «رشد بی سابقه در
مناسبات متقابل ازبکستان با کشورهای آسیای مرکزی و افغانستان، روسیه، چین،
کره جنوبی، ترکیه مشاهده می شود و مناسبات اقتصادی بین دولتها» فعالتر می
شوند.شوکت میرومانویچ، به جدیت و حسابگری در امور معروف است. وی گفت از
جمله افزایش نقش رئیس جمهور ازبکستان در تنظیم مسائل افغانستان بعید نیست.
در اینجا میتوان به از بین بردن اخیر رهبر گروه بندی افغانی ممنوع در روسیه
«دولت اسلامی» در فاریاب از قوم ازبک بنام کری حکمت الله، دیدار ژانویه در
تاشکند سخنگوی وزیر امورخارجه ایالات متحده آمریکا در امور آسیای جنوبی و
مرکزی آلیس اولز با وزیر امورخارجه ازبکستان عبدالعزیز کامیلف و نماینده
ویژه میرزایف درامور افغانستان عصمت الله ارگاشیف، ابتکار برگزاری کنفرانس
وزارتی بین المللی «افغانستان- راه بسوی آینده صلح آمیز» در بهار در تاشکند
نیز اشاراتی کرد. میرزایف 23 آوریل اظهار داشت که «ازبکستان شرکت در ساخت
وساز ترکمنستان، افغانستان،پاکستان، هند، بعنوان «طرحی که به ثبات اوضاع در
افغانستان کمک می کند» خواهد پذیرفت. بردی محمدف ترکمستان را بعنوان مکانی
برای سازماندهی دیالوگ سراسری افغانستان پیشنهاد کرد.
https://www.fondsk.ru/news/2018/04/25/tashkentskaja-iniciativa-improvizacia-berdymuhamedova-ili-holodnyj-raschet-mirzieeva-46012.html
تلگرام راه توده:
https://telegram.me/rahetudeh
تلگرام راه توده:
https://telegram.me/rahetudeh
|
