شنبه ی گذشته مردم عراق برای انتخاب نمایندگان پارلمان به پای صندوقهای رای رفتند.

در کمال شگفتی ائتلاف «سائرون»متشکل از مقتدی صدر روحانی شیعه و حزب کمونیست عراقدر انتخابات پیروزشد. این ائتلاف ۵۴ کرسی از ۳۲۰ کرسی پارلمان را بدست آورد و با توجه به حضور احزاب گوناگون، ائتلاف برای تعیین نخست وزیر ناگزیر مینماید.

ائتلاف «فتح» به رهبری هادی العامری، فرمانده شبه نظامیان شیعه ی حشدالشعبی، با کسب ۴۷ کرسی جایگاه دوم را بدست آورد و ائتلاف «نصر» به رهبری حیدر العبادی (نخست وزیر کنونی) ۴۲ کرسی بدست آورد. حزب مالکی نخست وزیر پیشین نیز تنها ۲۵ کرسی را کسب کرد.

برای بسیاری که از میدان سیاست عراق دور هستند این انتخابات با شگفتی همراه بود. برای نمونه سهادالخطیب کاندیدای زن حزب کمونیست از شهر شیعه نشین نجف که به پارلمان راه یافته پوشش اسلامی (حجاب) دارد.

این انتخابات نخستین انتخابات پس از شکست داعش درعراق بود و ۴۴.۵ درصد مردم در آن مشارکت داشتند در حالیکه در انتخابات پیشین میزان مشارکت ۶۰ درصد بود. نرخ پایین مشارکت به سود احزاب بزرگ که طرفداران فراوان دارند تمام شد. امابرای تشکیل دولت آینده از ائتلاف میان این احزاب با احزاب کوچکتر گریزی نیست. این احتمال که حیدر العبادینخست وزیر بماند کم نیست اما اینبار او قدرت کمتری خواهد داشت و تصمیم در این باره بر عهده ی مقتدا صدر است.

مقتدا صدر ۴۴ سال دارد. او فرزند آیت الله صدر است که در رژیم صدام حسین ترور شد. پایگاه اجتماعی صدر را بیشترفقرای بغداد تشکیل میدهند. شهرک صدر در بغداد به احترام پدر او نامگذاری شده است. هواداران او در جیش المهدی پس از اشغال عراق با نیروهای آمریکایی و نیروهای سنی فرقه گرا جنگیدند تا جاییکه آمریکا در سال ۲۰۰۶ برای ترور او نقشه کشید ولی صدر به ایران گریخت.او در میان روحانیون و حکومت ایران که او را به ناسپاسی متهم میکنند محبوبیت چندانی ندارد. رسانه های آمریکایی هم او را «ضد آمریکایی» میخوانند اما مقتداصدر در واقع یک ملی گرای عراقی است.

در طی ۱۰ سال گذشته صدر رویه ای غیر سکتاریستی(فرقه گرایانه) پیشه کرد و در عین حال به فساد هیات حاکمه معترض بود. او برای انتخابات پارلمانی با کمونیستها و سکولارهای عراقی همراه شد. شعار تبلیغاتی این ائتلاف مبارزه باخویشاوند سالاری و فساد در دستگاه دولتیبود، چیزی که مدتهاست سیاست در عراق را فلج کرده است. شاید قدرت گرفتن دوباره ی صدر به کاهش فساد دولتی بیانجامد.

مقتدا صدر با سعودیها هم روابط خوبی دارد ولی احتمالا عربستان نتواند او را تحت اختیار خود در آورد. پس از این انتخابات احتمالا نه ایران، نه عربستان و نه ایالات متحده نفوذ سیاسی چندانی در عراق نخواهند داشت. با وجود اینکه ایران پیوندهای مذهبی و اقتصادی قوی با عراق دارد اما مداخله اش در امور عراق طی سالهای گذشته به بیزاری و نارضایتی مردم منجر شده است.

وضعیت اقتصادی عراق وخیم و نابسامان است. همچنانکه ترکیه سدهای بیشتری میسازد آب در عراق به مساله یی بحرانی برای عراق بدل میشود. کردها هم به دولت مرکزی عراق وفادار نیستند و در پی جبران شکستکرکوک در پی همه پرسی استقلال هستند. تلاش احتمالی داعش برای بازگشت دوباره و تهدیدهای آمریکادر برابر ایران نیز معادلات سیاسی در عراق را پیچیده تر خواهد کرد. با اینهمه اما دولت آینده ی عراق تلاش خواهد کرد این کشور را از تقابل و مناقشه ی میان ایران و آمریکا دور نگه دارد و سیاستی مستقل در پیش بگیرد!

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetude

        پیج فیسبوک راه توده