ترجمه از کیوان خسروی

افزایش حضور اقتصادی روسیه در آسیای میانه و دیدار اخیر ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه از ازبکستان (اکتبر سال 2018)  موجب واکنش شدید ایالات متحده آمریکا شد. واشنگتن طرح های خود برای نفوذ اقتصادی در آسیای میانه را اعلام کرده است. با پیروی از نسخه زبیگنیو برژینسکی ایالات متحده آمریکا تلاش می کند ازبکستان را حیاط خلوت خود در آسیای میانه تبدیل کند. تاشکند به نوبه خود می خواهد از سرمایه گذاری و فناوری آمریکا برای مدرنیزه کردن صنایع کشور استفاده کند.

 نخستین گام مهم درجهت تعمیق همکاری آمریکا و ازبکستان در زمان دیدار رئیس جمهور ازبکستان از واشنگتن در سپتامبر سال 2017، زمانی که قرار داد دوجانبه به مبلغ 6\2 میلیارد دلار به امضاء رسید برداشته شد. دستیابی به توافق برای تحویل اورانیوم به ایالات متحده آمریکا ( ازبکستان یکی از منابع بزرگ جهانی در ذخایر اورانیوم است.م)، خرید هواپیماهای آمریکایی، همکاری در صنایع نفت وگاز، پتروشیمی، الکترونیک و بخش های ماشین سازی در شمار دیگر قراردادها بود.                                                                       

از سوی دیگر بسته پیشنهادی اقتصادی روسیه به ازبکستان بسیار قابل ملاحظه بنظر می رسد. در نتیجه دیدار رئیس جمهور روسیه از تاشکند در ماه اکتبر ولادیمیر پوتین و شوکت میرضیایف رئیس جمهور ازبکستان ساخت نخستین نیروگاه هسته ای در ازبکستان آغاز شد. در مجموع در نتیجه این دیدار طرفین توافق نامه 27 ر1 میلیارد دلاری را امضاء کردند. با توجه به این مسئله ورود  چند روز بعد رئیس اتاق بارزگانی آمریکا وارد ازبکستان شد و پیشنها همکاری اقتصادی و سرمایه گذاری تا حد 10 میلیارد دلار را به دولت ازبکستان ارائه داد.

هفدهم و هیجدهم اکتبر در تاشکند هشتمین گردهمآیی تجارت آسیای مرکزی تشکیل شد که تحت حمایت آژانس توسعه بین المللی ایالات متحده آمریکا انجام گرفت. در این گردهمآیی بیش از هزار نماینده از بیست و هفت کشور جهان از جمله ایالات متحده آمریکا و کشورهای اروپائی و آسیای مرکزی حضور داشتند اما روسیه، چین و ایران در آن شرکت نداشتند.

پیشتر مجمع تجارتی آسیای مرکزی شش بار در آلما آتا و یکبار در بیشکک (در قزاقستان) برگزار شدند و حالا انتقال آن به تاشکند باید نماد نقش فزاینده ازبکستان در اقتصاد منطقه و همزمان در برنامه های استراتژیک ایالات متحده امریکا باشد. شعار گردهمآیی تاشکند «افق نوین در تجارت و سرمایه گذاری‌ها» بر تغییرات در حال وقوع اجتماعی و اقتصادی ای تاکید داشت که در ازبکستان و به «افق‌های» برنامه ریزی شده نمایندگی ایالات متحده آمریکا برای توسعه بین المللی در ازبکستان اشاره می رود. دراین گردهمآیی از مزایای عضویت در سازمان تجارت جهانی سخن گفته شد. تاکنون سه کشور از پنج کشور منطقه یعنی قزاقستان، قیرقیزستان و تاجیکستان در این سازمان عضو شده اند اما هنوز ازبکستان عضو نشده است. پیوستن ازبکستان به سازمان تجارت جهانی می تواند درجهت منافع خاص ایالات متحده مورد بهره برداری قرار گیرد. برکسی پوشیده نیست که تاجیکستان با ورود به سازمان تجارت جهانی راه ورود خود به اتحادیه اقتصادی اوراسیا را دشوار کرده است.

ایالات متحده آمریکا با فعال سازی روابط تجاری با ازبکستان  در پی استراتژی خود و همچنین در جهت تجارت است.

درماه فوریه سال 2018 شوکت میرضیایف با معاون رئیس شرکت جنرال الکتریک دیدار کرد و پروژه ساخت نیروگاه جدید برق آبی در دامنه کوه های چتکال (منطقه تاشکند) را مورد بحث قرار دادند. یکی دیگر از غولهای انرژی آمریکایی اکسون موبیل تا سال 2022 عملی ساختن پروژه مشترکی را با شرکت « نفت وگاز ازبک» در زمینه تولید روغن‌های پایه ای در پالایشگاه تولید مواد نفتی فرعانه به ارزش 150 میلیون دلار طرح ریزی می کند.

روغن‌های پایه ای برای تولید روغن های موتور هستند که تا بحال در آسیای مرکزی تولید نشده‌اند. اکسون موبیل اولین شرکت آمریکایی خواهد بود که تولیدات نفت و گاز را در ازبکستان آغاز می کند. قبلا در این بخش اقتصادی تنها « گازپروم» و« لوکوییل» روسیه حضور داشتند.

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

        پیج فیسبوک راه توده