گفتگو با عزت الله سحابی بذری که حزب توده ایران برای آشنائی ایرانیها با جهان پراکند!
|
بخشی از گفتگوی مهندس عزتالله سحابی از چهره های شاخص ملی مذهبی ایران که زندانی دوران شاه بود و در جمهوری اسلامی نیز به زندان افکنده شد با اسماعیل آزادی (در سال ۱۳۸۴) که در روزنامۀ "اقبال" منتشر شد:
«همانطور که میدانید بخش عمدهٔ ادبیات جدید بهوسیلهٔ نویسندگان حزب توده [ایران] به ایران آمد. مثلاً «ژان پُل سارتر» کمونیست نبود، امّا تودهایها آثار او را ترجمه میکردند. مثلاً دبیر ادبیات دبیرستان من به نام دکتر «صادق گوهری» که فردی بسیار توانا بود و به قدری قشنگ حرف میزد که باعث جذب بچهها میشد، از میان آثار ادبیات جدید ما را تشویق به خواندن آثار ژان پُل سارتر میکرد. اصولاً ادبیات جدید بهوسیلهٔ حزب توده ترجمه شد و کلاً نهضت حزب توده نهضتی ترجمهای بود. البته در درون ترجمه، نویسندگانی نیز پدیدار شدند، مثل احسان طبری که آن زمان واقعاً قلم او بیداد می کرد. ایشان کتابی به نام «شکنجه و امید» نوشته. با اینکه مخالف حزب توده بودم امّا خواندن این کتاب من را به آسمانها میبرد. در واقع حزب توده یکدفعه مقدار زیادی فرهنگ وارد جامعهٔ ایران کرد. جامعهای که در زمان رضاشاه آن را خالی نگه داشته بودند. البته ۸۰-۷۰ درصد این فرهنگ مارکسیستی بود، امّا ۲۰- ۳۰ درصد نیز فرهنگهای جدید و غیرمارکسیستی بود... مثلاً یکی از کتابهای سارتر به نام «دیوار» که از ادبیات جدید اگزیستانسیالیستی بود چنان مورد استقبال واقع شده بود که همه آن را میخواندند. این کتاب را نیز تودهایها ترجمه کردند، هرچند حزب توده شدیداً با مکتب اگزیستانسیالیست مخالفت میکرد، امّا در عین حال منابع آنها را نیز منتشر میکردند. به این ترتیب مردم، بهخصوص نسل جوان که تشنهٔ حرفهای جدید بودند، از حزب توده آثار فرهنگی زیادی میدیدند که همین وسیلهای برای جذب افراد به حزب توده بود. تلگرام راه توده:
|
شماره 664 راه توده - 26 مهر ماه 1397