|
بازتاب قتل جمال خاشقچی روزنامه نگار سعودی همچنان در مرکز توجه رسانه های
جهانی قرار دارد. مقامات عربستان سعودی این روزها روایت رسمی مرگ روزنامه
نگار ستون نویس واشنگتن پست را اعلام می کنند، که دوم اکتبر در کنسولگری
عربستان سعودی در استانبول بخاطر برگ بی اهمیت که برای انعقاد ازدواج مجدد
لازم بود حضور می یابد. به نامزد او خدیجه چنگیز اجازه ورود به ساختمان
کنسولگری داده نشد. نامزد وی تا نیمه شب منتظر بود، اما خاشقچی هرگز
کنسولگری را ترک نکرد. بجای او فردی گریم شده شبیه او را در لباس خاشقچی به
خارج از کنسولگری فرستادند . اردوغان رئیس جمهور ترکیه بلافاصله اعلام کرد
که قتل جمال خاشقچی برنامه ریزی شده بوده و سرویس‌های امنیتی ترکیه شواهدی
قوی در این مورد دارند. طبق روایت رسمی سعودی ها خاشقچی در جریان یک درگیری
در درون کنسولگری مرده است. دونالد ترامپ سریعا این توضیح را کامل و قابل
اعتماد توصیف کرد. درحقیقت این حرف پوچی است، زیرا بعید است بتوان تصور
زدوخورد خاشقچی میانسال و نسبتا چاق را با 15 مامور امنیتی سعودی که با دو
فروند هواپیما به استانبول پرواز کرده بودند کرد.
اطلاعات مربوط به سرویس امنیتی عربستان سعودی درباره آنکه روی دست جمال
ساعت هوشمندی وجود داشته که به تلفن همراه اش متصل بوده و صدای شکنجه و قتل
او را نامزد وی ضبط کرده است، تردید برانگیز است. به احتمال زیاد وجود
شنودهای ترکیه در کنسولگری عربستان بود، که از برکت آن گفته های مقامات
سعودی از قتل خاشقچی را بی اعتبار می کردند. در شنودهای ضبط شده بویژه
شنیده شده که چگونه کنسول عربستان سعودی از ماموران امنیتی درخواست می کند
که « تکلیف او را خارج از ساختمان روشن کنید».
روزنامه «حریت» استانبول می نویسد که جسد خاشقچی به 15 قسمت تقسیم و بیرون
برده شده است. کنسول عربستان سعودی در استانبول محمد ال اوتیبی به اطلاع
نشریات رساند که به آژانس خبری رویترز اجازه داده است که از ساختمان
کنسولگری بازدید کند و حتی خبرنگاران را به زیرزمین کنسولگری - جایی که
خاشقچی را شکنجه کرده بودند- راه داد، اما نتوانست به آنها ویدئوی ضبط شده
بازجویی خاشقچی با دوربینهای متعددی که در هر گوشه کنسولگری بود را نشان
بدهد. به گفته اوچیزی ضبط نشده است. واشنگتن پست شخصا ولیعهد عربستان سعودی
محمد بن سلمان را به قتل ستون نویس خود متهم می کند. این نشریه می نویسد که
«جمال خاشقچی منتفد رژیم عربستان سعودی و بویژه محمد بن سلمان ولیعهد این
کشور بود». چند تن از دوستان روزنامه نگار اظهار داشتند که طی چهار ماه آخر
مقامات عالی رتبه عربستان نزدیک به ولیعهد او را به خانه دعوت کردند و
پیشنهاد کارعالی به او دادند اما او از پذیرش آن خودداری کرد. این روزنامه
به کارمند پیشین سرویس امنیتی آمریکا استناد می کند که در صورت ناشناخته
ماندن گفت که کسانی که به استانبول با دو هواپیمای خصوصی وارد شدند ماموران
وِیژه حذف بودند. آنها می بایست بطور غیر قانونی خاشقچی را از ترکیه خارج
می کردند، اما به دلایلی برنامه نتوانست انجام شود. داماد دونالد ترامپ و
مشاور امنیت ملی رئیس جمهور آمریکا جان بولتون فورا از طریق تلفن با ولیعهد
تماس گرفتند، اما او به آنها توضیحات روشنی نداد. مقامات کاخ سفید شروع به
بحث کردند، نشریه آمریکایی می نویسد چگونه می توان عربستان سعودی را وادار
به پاسخگوئی کرد و کدام مجازاتی را ممکن است بکار گرفت اگر ریاض مسئول قتل
خاشقچی از آب در آید.
کنگره ایالات متحده بشدت به قتل روزنامه نگار واکنش نشان داد. گروهی از
سناتورهای دوحزب از ترامپ خواستند تحریمها را علیه عاملان این قتل از جمله
مقامات ارشد عربستان سعودی اعمال کند. فردی که اخیرا با ولیعهد عربستان
تماس داشته به واشنگتن پست گزارش داده که سال گذشته خاشقچی از طریق او از
ولیعهد عربستان تقاضای پذیرش او بعنوان مشاور کرده است. ولی ولیعهد پاسخ
داد که خاشقچی بیش از حد به «اخوان المسلمین» و قطر، - مخالفان عربستان
سعودی- تمایل دارد، بطوریکه این درخواست انجام ناپذیر است.
خانواده سلطنتی سعودی ها امروزه حدود 25 هزار نفر برآورد می شوند که در هشت
قبیله متحد شده اند. سلمان پادشاه رئیس قبیله سودیری است و تلاش می کند پسر
خود محمد را به تخت سلطنت بنشاند. ولی سایر قبایل با این مسئله راضی
نیستند. جمال خاشقچی به قبیله ترکی نزدیک بود که با قبیله سودیری رقابت
دارد. در میان ترکی ها بندر بن سلطان که سفیر پیشین عربستان سعودی در
ایالات متحده آمریکا، رئیس پیشین استخبارات عمومی عربستان سعودی و دبیرکل
پیشین شورای امنیت ملی عربستان سعودی بود، محبوب است. در حال حاضر شاهزاده
بندر در ریاض تحت بازداشت خانگی است. بندر و خاشقچی از دوستان نزدیک هم
بودند. خاشقچی همچنین باز با یک شخص با نفوذ از قبیله ترکی و با شاهزاده
ترکی بن فیصل، همچنین با مدیر کل ریاست استخبارات عمومی عربستان سعودی که
10 روز پیش از حملات یازده سپتامبر از پست خود انفصال یافته بود و با عجله
ایالات متحده آمریکا را با هواپیمای شخصی خود با 31 نفر از اعضای خانواده
سلطنتی سعودی ترک کرده بود دوستی داشت.
خاشقچی روزنامه نگار معمولی نبود. او را میتوان یک لابی پرنفوذ سیاسی
نامید. او خویشاوندان معروفی داشت. پسر عمویش دوست پسر پرنس دایانا بود که
در سال 1997 همراه او در تصادف پر ابهام و سقوط اتومبیل کشته شد. عموی او
عدنان خاشقچی تاجر معروف اسلحه بود. جمال خاشقچی بعنوان روزنامه نگار پس از
مصاحبه با اسامه بن لادن که شخصا او را به افغانستان دعوت کرده بود مشهور
شد.
طبق اطلاعات رئیس مرکز مطالعات استراتژیک «روسیه- جهان اسلام» شامیل
سلطانوف، خاشقچی «منافع قبیله ترکی در ایالات متحده آمریکا را ارتقاء داد و
با سیاست هایی که محمد بن سلمان بکار می برد مخالفت می کرد».
در مطبوعات آمریکا بحث می شود در مورد اینکه آیا سرویس های اطلاعاتی ایالات
متحده آمریکا می بایست خاشقچی را از تهدید خطر مطلع می ساختند. به این
ترتیب تلویحا اقرار می کنند که مراقبت و تعقیب روزنامه نگار به قتل رسیده
را نه تنها ترکی ها بلکه سرویس های اطلاعاتی آمریکا انجام می داده اند.
نشریه محافظه کار "پرتال" از قول یکی از مشاوران نزدیک دونالد ترامپ می
نویسد که اخیرا خاشقچی روی ایجاد سازمان غیر دولتی « دمکراسی برای جهان عرب
هم اکنون» کار می‌کرد و مبالغی را برای این گروهی که قصد داشت رهبر آن بشود
جمع آوری کرد.
به هر حال غیرممکن است فرض کرد که جمال خاشقچی دست اندرکار سازماندهی
ساختارهای معمولی اسلامی بدون اطلاع و حمایت و پوشش سرویس های اطلاعاتی
آمریکا بوده است.
شواهد نشان میدهد که «دولت پنهان» آمریکا یعنی ترکیبی از قدرتها، ساختارهای
مالی و رسانه ای می تواند ستون نویس واشنگتن پست را قربانی کند و چشمها را
برای توطئه قبیله سعودی سودیری بمنظور ربودن خاشقچی بعنوان پیشگام قبیله
رقیب ترکی برای کشتن دو خرگوش با یک سنگ ببندد: تضعیف هرچه بیشتر جمهوری
خواهان پیش از انتخابات کنگره و ضربه زدن به عربستان سعودی که نئوکانها قصد
دارند حملات ژئوپلیتیکی خود را درست زمانی که ترامپ تصمیم داشت با «دولت
سرکش» ایران درگیر شود انجام دهد.
بدین ترتیب است که پیروزی دمکرات ها در انتخابات میان دوره ای کنگره امریکا
می تواند به قیمت تاج و تخت ولیعهد عربستان تمام شود. البته ترجیح رای
دهندگان در ایالات متحده فعلا دونالد ترامپ و حزب جمهوری خواه است و وارث
تخت سلطنت عربستان شانس دارد.
تحلیلگران گروه متخصصان پیشرو در حوزه انرژی خاطر نشان می کنند که ریاض زیر
فشار رسوائی قتل خاشقچی برای خواباندن سر و صدا ها چاره ای ندارد جز آن که
میزان استخراج نفت خود را بالا ببرد و این اقدامی است درجهت تحریم نفت
ایران.
بدین ترتیب اگر مزایای احتمالی رسوایی قتل خاشقچی را برای «دولت پنهان»
آمریکا و به میزانی برای قبیله سعودی ترکی سودآور بحساب بیاوریم، مشتاقان
این مزایا محمد بن سلمان بلند پرواز را بر تخت سلطنت سعودی خواهند پذیرفت
گرچه بدون رغبت.
اگر جمهوری خواهان در اتخابات 6 نوامبر پیروز شوند روز بعد قتل روزنامه
نگار سعودی بدست فراموشی سپرده خواهد شد.
منبع.بنیاد فرهنگ استراتژیک.26.10.201
تلگرام راه توده:
https://telegram.me/rahetudeh
|
