رانت ارز بردند!

در روزهای اخیر نرخ ارز در کشور بار دیگر جهش صعودی کرد و یوروی اروپا به مرز 17 هزار تومان نزدیک شد. سودبرندگان اصلی از این افزایش نرخ ارز مافیای صادراتی به ویژه فولادی و پتروشیمی هستند که یک پایشان در حکومت و پای دیگرشان در بخش خصوصی و دو دستشان در جیب ملت است. محصولات خود را با سوبسید و ارز دولتی تهیه‌ می‌کنند و سپس آن را به بهای بازار آزاد بفروش‌ می‌رسانند. یعنی در واقع سرمایه و درآمد و دستمزد هشتاد میلیون جمعیت ایران از جیب آنها بیرون کشیده‌ می‌شود و به جیب صادرکنندگان ریخته‌ می‌شود. حدود دو هفته پیش و قبل از افزایش بهای کنونی دکتر حسین راغفر در یک سخنرانی مهم که وبسایت جماران آن را منتشر کرد به تحلیل این مسئله و دلایل افزایش نرخ ارز و سودبرندگان از آن پرداخت و با اشاره به اینکه "مدیر عامل فولاد مبارکه ده روز پیش می‌گوید ما ارز خود را به بانک مرکزی نمی‌دهیم و این را وارد بازار ثانویه‌ی ارز می‌کنیم" گفت: "اکنون فولادی‌ها تنها شش سنت بابت گاز می‌دهند و ما همان را به ترکیه بیست سنت می‌فروشیم. اگر شما بیست سنت خریدید و نهادهای سنگ معدن، برق خود را با قیمت جهانی گرفتید آن وقت هر چه پول در خارج درآوردید برای خودتان باشد یا در بازار آزاد ایران صد هزار تومان بفروشید! اما اگر این اتفاق بیفتد چیزی برای تولید ندارند! به دلیل ناکارآمدی، قیمت‌هایشان به قدری افزایش پیدا می‌کند که در بازارهای جهانی قادر به عرضه نیستند. ما به مصرف کننده‌ی ترک و اروپایی سوبسید می‌دهیم. سوبسیدی که از مردم خودمان دریغ می‌کنیم. محاسبه‌ی تفاوت قیمت برقی که صنایع انرژی‌‌بر مثل فولاد و پتروشیمی و سیمان در ایران دریافت می‌کنند با میانگین قیمت برق کشورهای صنعتی تولیدکننده‌ی فولاد نشان می‌دهد که سالی ده میلیارد دلار سود یارانه‌ای است که مردم به این‌ها می‌دهند و این ده میلیارد دلار از مردم دریغ می‌شود. شما از یک طرف می‌گویید که ما بخش خصوصی هستیم بعد از امکانات عمومی استفاده می‌کنید و بعد می‌گویید نباید مداخله‌ی دولت صورت بگیرد. این بازی یک کلاهبرداری و تعرض به حقوق مردم است."

به گفته دکتر راغفر "تحولی که در ایران شکل گرفته این است که افرادی که درون قدرت بودند صاحب ثروت شدند. آدم‌های یک لاقبای دولتی آن زمان یکباره بعد از جنگ صاحب ثروت‌های کلان شدند. در سازمان صنایع ملّی که آن زمان صنایع بزرگ کشور بود، رئیس سازمان به مدیران دولتی بنگاه‌های دولتی می‌گوید که شما می‌توانید از فردا بنگاه‌هایی را که مدیر آن هستید بخرید تا برای خودتان شود. پول بیاورید. کسانی که پول ندارند ما سعی کنیم از بانک‌ها به آن‌ها وام بدهیم. منابع ملّی را به همین شکل و سادگی به ثمن بخس به دوستان و رفقا واگذار کردند و این زمینه‌ای برای شکل‌گیری آنچه شد که امروز کانون اصلی فساد در ایران است و آن شکل‌گیری انحصارهای بزرگی است که امروز دولت را در تسخیر خودشان دارند."

به گفته وی "منشأ اصلی همه‌ی این فساد‌ها تسخیر منابع عمومی و به ویژه درآمد‌های نفتی و منابع طبیعی است و ما شاهد اقتصادی مبتنی بر رانت منابع طبیعی هستیم. اینها سال‌هاست دولت و منابع عمومی را گروگان گرفته‌اند. گاز، آب، برق، سنگ معدن که با توجه به قیمت‌های جهانی تقریباً مجانی است را دریافت می‌کنند، آنگاه محصول خود را با استفاده ازاین امتیازات صادر می‌کنند و سود حاصل می‌کننند.  تا پیش از دوره‌های اخیر که این‌ها تا این حد بزرگ نشده بودند، این پول را بایستی به بانک مرکزی برمی‌گرداندند و معادل ریالی آن را بر اساس نرخ ارز رسمی دریافت می‌کردند. سال گذشته سود خالص عملیاتی فولاد مبارکه به 7300 میلیارد تومان رسید. فولاد مبارکه و پنج پتروشیمی کشور سال گذشته بر اساس قیمت دلار چهار هزار و دویست تومان، 5 میلیارد دلار سود خالص عملیاتی دارند که  این سود را با دلار 3800 تومان محاسبه کنیم بالغ بر 6 میلیارد دلار می‌شود. این نشان می‌دهد که برای افزایش قیمت‌های ارز چه کسانی پشت این قضیه هستند که فقط با ضرب و تقسیم ساده ملاحظه می‌کنید با تحولاتی که در نرخ ارز ایجاد شده چیزی حدود 35 هزار میلیارد تومان‌ می‌توانند رانت ارز دریافت کنند. اندازه آن خیلی بزرگ است برای اینکه محرک و انگیزه‌ی لازم داشته باشند که این سیستم اقتصادی کشور را اینچنین متلاطم کنند. اضطرابی که مردم با آن روبرو هستند را در نظر بگیرید، صبح بلند می‌شوند و می‌بینند که بخش قابل توجهی از دارایی‌هایشان از بین رفته است. همه‌ی ما فکر‌ می‌کنیم با پول اندکی که در بانک داریم چه کار باید کنیم که ارزش پول ما حفظ شود؟ شما صبح بلند می‌شوید و ملاحظه می‌کنید مالک بخشی از قدرت خرید خودتان نیستید. این یک فرآیند سلب مالکیت است که دولت‌ها مردم را چپاول و دست داخل جیب و حساب مردم می‌کنند و آن را برمی‌دارند."

به گفته دکتر راغفر "از روز اولی که ارز هفت هزار تومان شد تا زمانی که آن را به دوازده هزار تومان رساندند، مدافعین بازار آزاد می‌گویند این قرار است محرکی برای صادرات باشد. اما ما در وضعیتی قرار داریم که حتی وقتی روسیه بخاطر اختلافی که با ترک‌ها دارند بازار خود را در اختیار ما می‌گذارند کالا نداریم به آنجا ببریم چه رسد به اینکه بخواهیم چیزی را صادر کنیم. عراقی که در اختیار ما بود و ما برای او جنگیدیم و کلی کار کردیم کالای ترکیه‌ای آنجا وارد می‌شود برای اینکه متأسفانه تولید ما کیفیت لازم برای حضور در بازار جهانی را ندارد. اما افزایش قیمت‌ها به بهانه‌ی افزایش صادرات صورت می‌گیرد. البته اکنون صادرات دارد صورت می‌گیرد منتهی غارت منابع مردم است که می‌تواند به قحطی بینجامد و این نشانه‌ی سوء مدیریت کشور است."

"این یک فاجعه‌ای است که بانک مرکزی در کشور ما، دلالی را که چند مرتبه او را گرفتند و دستگاه قضایی اعلام کرد ما چند نفر گرفتیم اعلام‌ می‌کند این آدم ما هست. او را رها کنید. سر چهار راه روی بلندی می‌رود و به قیمت ارز چوب می‌زند. به اصطلاح آقایان در بازار کشف قیمت می‌کنند. این واقعاً فاجعه‌ای است و در هیچ جای دنیا این شیوه‌ی بدوی چپاول امکان‌پذیر نبوده است. بنابراین اقدامات خیلی روشن برای کنترل عرضه و تقاضای ارز را مطرح کردیم.

اعلام کردند ده میلیارد دلار کل تقاضای ارزی غذا و دارو در ایران است و بیست میلیارد دلار هم کل تقاضای صنعت ساخت در ایران است. قسمت دوم را از بسته‌ی ارزی حذف کرده‌اند. بدین معنا که آن‌ها بایستی از بازار آزاد ارز خود را بخرند که معنی این نابودی تمام صنعت در ایران است. فقط صنایعی می‌توانند بمانند که به رانت نفت وصل هستند. دیگر صنایع به سرعت مشکل‌دار می‌شوند چون 70 درصد هزینه‌ی تولید در ایران ارزی است. اگر قیمت ارز بالا برود همه بیچاره خواهند شد.

امروز صدا و رأی مردم شنیده نمی‌شود کما اینکه اکنون کسی نمی‌گوید چه کسی پاسخگوی اضطراب مردم است؟ اضطرابی که در تک ‌تک آدم‌هایی که در جامعه ما با آن‌ها سروکار داریم، وجود دارد. هیچ کسی درباره‌ی این‌ مسائل حرف نمی‌زند اما همه به دنبال بازار ثانویه‌ی ارز هستند بخاطر اینکه پتروشیمی‌ها و فولادی‌ها در آن شریک هستند. البته من به طور کلی نقش عناصر خارجی را نتوانستم نادیده بگیریم. قطعاً عناصر خارجی در این التهاب‌ آفرینی و تخریب اقتصاد ملّی ما نقش پر رنگ و حضور خیلی مؤثری دارند. اکنون در ایران بسته‌های پنجاه هزار دلاری به نرخ هر دلار هفت هزار و چهارصد تومان به فروش می‌رود. (منظور دو هفته پیش است) شما این را‌ می‌توانید در بازار  به قیمت هر دلار دوازده هزار تومان بفروشید. بخشی از آن را خارج می‌برند و همین پول را به ایران وارد می‌کند. به عنوان ارز وارداتی در بازار دوازده هزار تومان‌ می‌فروشند. اکنون این اتفاق در کشور دارد رخ می‌دهد.

بنظر دکتر راغفر: تنها محرکی که می‌تواند قیمت دلار را تعیین کند تولید صنعتی و نیاز تولیدکننده است به شرط اینکه اشتغال ایجاد کند. بنابراین امروز تولیدکننده‌ی صنعتی چه نیازی دارد؟ قیمت ارز برای او چه اندازه خوب است؟ می‌گویند اگر قیمت ارز را پایین بیاورید اتفاقی که می‌افتد این است که واردات زیاد می‌شود. در حالیکه باید بتوانید تعرفه بگذارید. ترامپ در مقابل چینی‌ها تعرفه ایجاد می‌کند. شما از واردات بزرگی که سودهای کلان می‌برید و به طور تاریخی در ایران سرمایه‌ی تجاری حاکم بوده حاضر نیستید آن را کنترل کنید برای اینکه خودتان منتفع هستید.

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

        پیج فیسبوک راه توده