ولادیمیر پوتین و رجب طیب اردوغان، ۱۷ سپتامبر در سوچی دیدار کردند که نتیجه ی آن تفاهم برای توقف عملیات در ادلب سوریه و ایجاد منطقه ی غیر نظامی به عرض ۱۵ تا ۲۰ کیلومتر بین نیروهای ارتش سوریه و گروه های مسلح شورشی بود. این توافق فرصتی است برای ترکیه برای خارج کردن گروههای مسلح تروریستی. یکروز پس از این تفاهم و منتفی شدن عملیات در ادلب یک هواپیمای روسی در لاذقیه هدف موشک ارتش سوریه قرار گرفت و ۱۵ خدمه ی نظامی آن کشته شدند. موشک به سوی جت های اف ۱۶ اسرائیلی حین عملیات هوایی علیه تاسیسات نظامی سوریه شلیک شد اما جت های اسرائیلی هواپیمای روسی را سپر بلای خود کردند تا ضد هوایی سوریه به هواپیمای روسیه اصابت کند که کرد.

شاید این رخداد را نیز باید در ادامه ی تلاش نوکان ها و اسرائیل برای واداشتن آمریکا و ناتو به واکنش نظامی در سوریه نگریست. تلاشهایی که در صورت عملی شدن می تواند به قیمت یک حمله ی شیمیایی دیگر بوسیله ی گروههای مسلح و اسلامگرا در ادلب و کشتن غیر نظامی ها آنهم برای چندین بار تکرار شود. اما توافق ادلب میان روسیه و ترکیه فرصت اجرای این نقشه را دست کم فعلا از محافل جنگ طلب گرفت که خوشایند اسرائیل نبود. اسرائیل احتمالا با آگاهی از پرواز هواپیمای روسی به امید واکنش تلافی جویانه ی روسیه که بدون شک به بهانهٔ دفاع از اسرائیل پای ایالات متحده را به میدان جنگ روسیه و امریکا در  سوریه باز میکرد دست به این اقدام زد. البته خویشتنداری و پاسخ دیپلماتیک روسیه مانع از تنش بیشتر شد. احتمال تلاشهای هدفمند در سقوط هواپیمای روسی و توافق ادلب بیش از هر چیز در سخنان سه شنبه ی دیمیتری پسکوف سخنگوی کرملین آشکار است که گفت «حمله ی اسرائیل و سقوط هواپیمای روسیه کمترین اثری بر تفاهم میان روسیه و ترکیه بر سر ادلب نخواهد داشت.» توافق ادلب دست کم دو جنبه ی مهم دارد. نخست اینکه عملا ترکیه را که عضو ناتو است به روسیه نزدیکتر نگه میدارد امری که با توجه به موقعیت ترکیه و دخالت در سوریه و نیز طرح  خط لوله ی گاز به اروپا (ترک استریم) بسیار مهم است. آمریکا که به دنبال تضعیف اروپا است و میخواهد اروپا را به گاز ال.ان.جی خود با قیمت دلخواه اش وابسته کند به شدت مخالف اجرای طرح ترک استریم است که گاز روسیه را به اروپا میرساند. جنبه ی دیگر توافق ادلب آنست که جبهة النصره و گروههای تروریستی باید از منطقه ی غیر نظامی خارج شوند به این ترتیب این توافق راه را برای از بی اثر کردن گام به گام این نیروها بدون جنگ و عملیات نظامی فراهم میکند. این احتمال هم هست که این گروهها زیر بار توافق نروند – همچنانکه زمزمه ی مخالفت هیات تحریر الشام و حزب ترکستان اسلامی (یک گروه جهادی) هم به گوش می رسد -  ولی ترکیه انگیزه های بسیاری برای متقاعد کردن این گروهها دارد. از آن میان مساله ی کردهای سوریه و جلوگیری از روان شدن سیل جدیدی از جنگ زدگان به داخل خاک ترکیه و همچنین جلوگیری از تشدید بحران اقتصادی که امریکا با تعرفه های وارداتی برای ترکیه بوجود آورده است.

طی چند روز گذشته تمام رسانه های جریان اصلی پر است از تحریکاتی که گویا روسیه در برابر ساقط شدن هواپیمای اش واکنشی منفعلانه داشته است. برای نمونه «هواپیمای روسی با موشک روسی زده شد»! پوتین در پاسخ گفته است که تدابیر روسیه «بیش و پیش از هر چیز برای اطمینان از ایمنی نیروهای نظامی روسیه خواهد بود.» سوال این است که واکنش روسیه چه خواهد بود؟ آیا روسیه با توجه به شرایط جدید و بر خلاف توافقی که با اسرائیل دارد، سیستم دفاع هوایی اس ۳۰۰ را به سوریه خواهد فروخت تا حریم هوایی سوریه را به روی اسرائیلی ها ببندد؟ پاسخ این سئوال مثبت بود زیرا روسیه اعلام کرد سیستم ضد هوائی اس 300 را بزودی به سوریه میدهد تا در مرزهای این کشور مستقر شود. همچنین سیستم راداری مهاجمین (اسرائیل) در بخشهای لازم آبهای مدیترانه مستقر خواهد شد.

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

        پیج فیسبوک راه توده