|
هفته گذشته محمد خاتمی، رئیس جمهور پیشین و شخصیت مطرح جنبش اصلاحات در
کشور، در دیدار شورای مرکزی حزب پیشرو اصلاحات با وی، ضمن سفارش به شرکت
درانتخابات مجلس شورا و تاکید بر این که "انتخابات نباید تحریم شود" از
حاکمیت، رواداری بیشتر و فراهم کردن زمینه حضور مردم و از گروه‌ها و
جریان‌های اصلاح طلب، شفافیت در بیان نظرات خود با مردم را خواست. او توصیه
کرد که اصلاح طلب‌ها برنامه‌های دقیق خود برای آینده و حدود
توانمندی‌هایشان را بیان کنند.
مهمترین موضوع این سخنان یعنی ضرورت تدوین برنامه اصلاحات در روزهای گذشته
کمتر مورد بحث قرار گرفته و شاید اصلا فراموش شده است. در واقع قبل از
اینکه اصلاح طلبان بخواهند در انتخابات شرکت کنند یا نکنند باید دید چه
برنامه متفاوتی را ارائه می دهند و آن را به میان مردم می برند که مردم
بدانند اگر اصلاح طلبان رد صلاحیت هم شدند بدلیل ارائه این برنامه بوده
است. در اینصورت به انتخابات می توان مانند فرصتی برای بردن این برنامه در
میان مردم نگاه کرد.
ولی سخنان محمد خاتمی در چند روز گذشته از منظری دیگر موضوع بحث‌ها و
انتقادها و گاه ناسزاهای بسیار قرار گرفته است. از ناسزاهای فراوان - که
معمولا دست "اصولگرایان" در پشت آن زیر پوشش انقلابی نمایی دیده می شود-
که بگذریم محور بیشتر انتقادات بر آن است که مردم اراده‌‌ای به شرکت در
انتخابات مجلس آینده ندارند و ظاهرا حکومت خاتمی را به میدان فرستاده تا
تنور انتخابات را گرم و عمر آن را طولانی تر کند. در واقع در این نگاه دو
موضوع متفاوت با هم مخلوط می شود. مسئله اول این است که امروز همه مردم
احساس می کنند که کشور ما در همه عرصه‌ها اعم از سیاسی و اقتصادی و اجتماعی
و فرهنگی وارد یک بن بست شده و به یک تغییر و خانه تکانی اساسی نیاز دارد.
مسئله دوم آن است که آیا این تغییر و خانه تکانی اساسی با عدم شرکت در
انتخابات مجلس در اسفند ماه آینده حاصل می شود یا لااقل شرایط آن فراهم
می شود؟ ما هنوز از انتخابات مجلس دور هستیم تا بخواهیم درباره شرکت یا عدم
شرکت یا چگونگی آن نظر دقیقی داشته باشیم. ولی کسانی که تصور می کنند با
عدم شرکت در انتخابات مجلس شورا آن دگرگونی اساسی و "تعیین تکلیف قطعی"
حاصل خواهد شد در واقع درباره میزان تاثیرگذاری انتخابات مجلس شورا در
ساختار جمهوری اسلامی دچار پندار و تناقض هستند. از یکسو مدعی‌اند که شرکت
در انتخابات هیچ تاثیر مهمی ندارد، از سوی دیگر مدعی هستند که عدم شرکت در
آن تاثیری عظیم و تعیین کننده در حد دگرگونی اساسی دارد.
تصور اینکه مردم در انتخابات مجلس شورا شرکت نکنند جمهوری اسلامی دچار
بحرانی عجیب و غریب خواهد شد و سقوط خواهد کرد یا آن تعیین تکلیف قطعی که
کشور ما اکنون بدان نیاز دارد با عدم شرکت در انتخابات مجلس شورا حاصل
خواهد شد یک خیالپردازی صرف است. بفرض عدم شرکت مردم در انتخابات، حاکمیت
نمی گوید مردم چون از نظام ناراضی بودند یا چون مثلا آیت الله خامنه‌‌ای در
همه امور کشور دخالت می کند ولی مسئولیت نمی پذیرد مردم هم رای ندادند.
می گویند چون روحانی نتوانست مشکل معیشت را حل کند، یا برجام را امضا کرد و
به نتیجه نرسید یا طرفدار مذاکره با ترامپ بود یا فلان وزیر فاسد بود و
غیره مردم هم ناراضی شدند و در انتخابات شرکت نکردند، آنها هم که کردند به
ما رای دادند و در این میان بی گمان اولین کسی که مدعی و طلبکار دولت و
مردم خواهد شد خود رهبر جمهوری اسلامی است که چرا به "منویات" و تذکرهای او
توجه نشده است که مردم نارا ضی شوند!
بنابراین در مورد انتخابات مجلس که موضوع صحبت آقای خاتمی است کمترین
نگرانی را در مورد شرکت نکردن مردم ندارند و قطعا اگر وضع به همین منوال
بماند همه کار خواهند کرد که هرچه کمتر مردم شرکت کنند و گناه عدم مشارکت
را بیاندازند به گردن روحانی و اصلاح طلبان و آن را سکویی کنند برای زمین
زدن و فلج کردن بیشتر دولت در یک سال باقی مانده پس از آن تا انتخابات
ریاست جمهوری.
البته انتخابات ریاست جمهوری تا حدودی تفاوت دارد و در آنجا درصد شرکت
کننده مطرح است بنابراین هم مقداری فضا برای مانور طرفداران تحولات وجود
دارد و هم تاثیر آن بر سرنوشت کشور می تواند متفاوت باشد ولی بحث امروز و
فعلا و ماه های آینده بر سر شرکت یا عدم شرکت در انتخابات مجلس بعدی است نه
ریاست جمهوری یا انتخابات بطور کلی که البته برای برخی هیچ تمایزی میان همه
اینها نیست.
بدیهی است آنچه گفته شد به معنای توصیه به شرکت یا عدم شرکت در انتخابات
مجلس شورای آینده نیست که هنوز زمان تصمیم گیری برای آن فرا نرسیده است.
ولی به معنای حداکثر کوشش برای باز کردن راه شرکت در این انتخابات و مهمتر
از آن بهره گیری از فضای انتخابات برای طرح خواست‌ها و مطالبات مردم می
تواند باشد و هست. از اینجا باز می گردیم به همان بخش مغفول مانده سخنان
محمد خاتمی که در آغاز بدان اشاره کردیم. یعنی ضرورت تدوین برنامه اصلاحات.
از این نظر وظیفه قطعی و فوری همه طرفداران اصلاحات و تحولات ارائه برنامه
تغییر و تحول و دگرگونی در کشور و استفاده از فرصت انتخابات برای طرح آن در
میان مردم است. برای تدوین چنین برنامه‌‌ای لازم نیست منتظر توافق همگانی
باقی ماند. گروه‌های پیشروتر اصلاح طلب می توانند برنامه خود را ارائه دهند
و آن را در معرض قضاوت مردم و دیگر طرفداران اصلاحات یا تحولات قرار دهند و
براساس آن وارد همکاری‌ها و ائتلاف‌ها بر روی خواست‌های مشترک شوند. بجای
بحث بی فایده و بی موقع درباره شرکت یا عدم شرکت در انتخابات باید بر روی
تدوین برنامه تغییر و تحولات و بردن آن به میان مردم و تبدیل کردن آن به
خواست و مطالبه عمومی متمرکز شد. البته یافتن و ارائه راه های پایان دادن
به قدرت نهادهای انتصابی می تواند یکی از اجزای این برنامه باشد که در
انصورت شرکت یا عدم شرکت مردم در انتخابات معنایی دیگری خواهد داشت و شکل
یک رفراندم را بخود خواهد گرفت و این همه بستگی به این دارد که تا زمان
انتخابات شرایط چگونه پیش رود.
تلگرام راه توده:
https://telegram.me/rahetudeh
|
