"فروزنده فرزاد"

بریتانیا در راهی گام گذاشت که دولت آمریکا میخواست. توقیف نفت کش ایران و شکاف میان ایران و انگلیس و در نهایت اروپا با هدف شکست کامل برجام. شواهد نشان میدهد که دولت ترامپ به دنبال ائتلافی از کشورهای اروپایی علیه ایران است. هدفی که در کنفرانس لهستان به آن نرسید و ناکام ماند.

از این سو سیاستی که ایران دنبال میکند به گونه ی همان سیاستی است که ترامپ در برابر ایران دارد یعنی تهدید تا مهیا شدن شرایط مذاکره. تنش آفرینی در کنار تلاشهای دیپلماتیک. همانطور که ترامپ نه تنها در برابر ایران که در مقابل کره ی شمالی نیز سیاست ارعاب و همزمان ابراز تمایل به مذاکره را برای کشاندن آنها پای میز مذاکره پیشه کرده است، ظاهرا ایران نیز با آگاهی از احتمال پایین رویارویی نظامی با آمریکا تا پیش ار انتخابات ۲۰۲۰ همچون ایالات متحده تنش زایی و تهدید در منطقه ی تنگه ی هرمز را برای وادار کردن آمریکا به مصالحه پی گرفته است. آشکار است که ایران مایل نیست در شرایط تحریم و جنگ اقتصادی بر سر مسائل مورد مناقشه با ایالات متحده گفتگو کند.

از سخنان جواد ظریف بر میاید که تیم جان بولتن مشاور امنیت ملی امریکا با دسیسه چینی برای جنگ پس پرده ی توقیف نفتکش ایرانی بود. آنچه ظریف آنرا بدرستی دزدی دریایی خواند. جرمی کوربین رهبر حزب کارگر بریتانیا نیز بر این باور است که دولت ترامپ به تنش میان ایران و انگلیس دامن میزند. به عبارتی با وجود اختلاف نظر در کاخ سفید بر سر برخورد نظامی یا گفتگو با ایران همنوایی ارکستر سیاسی دولت ترامپ در این مقطع برای نواختن سمفونی اروپا علیه ایران است. این سخنان جرمی هانت وزیر خارجه ی بریتانیا که خواستار تشکیل ناوگان اروپایی برای حفاظت از تردد نفتکشها شد، معنایش ادامه ی مسیر تشکیل ائتلاف جهانی علیه ایران است که دولت ترامپ دنبال میکند. به گمان دولت آمریکا بقایای برجام و توافق ها میان ایران و اروپا با همه ی کاستی هایش باید نابود شود، آخرین روزنه های دیپلماتیک باید بسته شود تا ایران چاره یی جز مذاکره با آمریکا نداشته باشد. این هدف ترامپ است. از دل برچیده شدن کامل برجام و تقابل میان ایران و اروپا افزایش تنش در خلیج فارس و بحران نفت بیرون میاید که تهدید آن دامنگیر چین، ژاپن و اروپا خواهد شد که برای رشد اقتصادی خویش به واردات نفت از خاورمیانه وابسته هستند. هیچک از این کشورها مانند آمریکا دارای منابع نفتی نیستند. ترامپ بارها اعلام کرده که آمریکا دیگر به واردات نفت وابسته نیست.  ژاپن و چین برای نمونه اما عمده ی نفت خود را وارد می کنند.

بنابراین، ایران مهره یی است در شطرنج ژئواستراتژیک نوین آمریکا که با حرکت دادن آن (تنش زایی یا بازگرداندن ایران به مدار غرب) و کنترل شاهراه های انتقال نفت که تنگه ی هرمز و باب المندب از مهم ترینشان است، چین، هند، ژاپن و اروپا در موقعیت کیش نفتی قرار میگیرند. اما مساله تنها بر سر نفت نیست. دسته یی از علل و عوامل گوناگون دخیل بوده اند تا ایران را به کانون توجه بدل کند. از فردای کودتای انگلیسی- آمریکایی ۲۸ مرداد و یکه تازی آمریکا در ایران بواسطه ی شاه تا چهار دهه رویارویی میان ایران و آمریکا، زخم تحقیر اشغال سفارت آمریکا در تهران، برنامه ی موشکی ایران (که مقدمه و پشتوانه ی پیشرفتهای فضایی است. برای ایران و حیاتی چرا که احتمالا آینده ی جهان در فضا رقم خواهد خورد – بنگرید به تشکیل نیروی فضایی بوسیله ی ترامپ) و امنیت اسراییل، و بالاخره بیم حاکمان اتوکرات کشورهای عربی از نفوذ ایران و الگو گرفتن اعراب از انقلاب ۵۷، امروز ایران را به نقطه ی کنونی رسانده، مخمصه یی که به نظر میاید فرار از آن برای جمهوری اسلامی به قمار بر سر ماندن یا نماندن ترامپ در کاخ سفید گره خورده است. آنجا که تعقل استراتٓژیک و دیپلماسی و تکیه به حاکمیت ملی رنگ می بازد سرنوشت سیاسی حاکمیت و کشور را بخت و اقبال و چه بسا تصمیم آنی این یا آن فرد رقم میزند. معنی این سخن آن نیست که برون رفت از وضعیت فعلی از مسیر مذاکره با آمریکا میگذرد. شرایط اسلحه روی شقیقه حتما نه به گفتگو که به تسلیمی تهی از دستاوردی ملموس می ماند. جمهوری اسلامی ایران هر سیاستی را که پیش گیرد میباید از رساندن  تنش ها به مرز خطر بپرهیزد و با ادامه ی همزمان و همه جانبه ی  کارزار دیپلماتیک آنگونه که ظریف در تقلای آن است مانع از همگرایی انگلیس و اروپا با ایالات متحده و تشکیل ائتلاف جهانی علیه ایران شود. ائتلافی که در اجلاس لهستان ناکام ماند اینبار نیز باید بی نتیجه بماند.

انتخاب بوریس جانسون به نخست وزیری بریتانیا که میخواهد برگزیت را شاید حتی بدون توافق با اروپا به انجام برساند در برابر جرمی هانت که رویکردش به اروپا بود تا آمریکا، مناقشه ی نفتکش ها را پیچیده تر میکند. بریتانیا با عملی شدن برگزیت از نظر امنیتی و اقتصادی بیشتر به ایالات متحده وابسته میشود و این برگ مهمی است در دست ترامپ که تمایلش به پیروزی جانسون را پنهان نکرده بود. برگی که شاید به خروج بریتانیا از برجام منجر شود. جانسون در گذشته تلاش کرد ترامپ را از تصمیم به خروج از برجام منصرف کند. باید دید آیا ایندو معامله یی بر سر ایران خواهند کرد. آیا جمهوری اسلامی میخواهد با رو کردن دستگیری جاسوسان سیا ( به فرض واقعی بودن آن) و برگ نازنین زاغری مانع از چنان معامله یی شود و سرانجام خواهد توانست کشتی طوفان زده ی ایران را از تنگه ی حوادث در کمین بگذراند.

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

        پیج فیسبوک راه توده