درانتخابات مجلس تکرار خواهد شد؟

هفته گذشته انتخابات شورایارها برگزار شد و در شهری مانند تهران تنها پانصدهزار تن در آن شرکت کردند. اگر میزان واجدان شرایط رای دادن در تهران را آنگونه که وبسایت "الف" وابسته به آقای احمد توکلی اعلام کرده حدود هفت میلیون تن بدانیم در آنصورت کمتر از 7 درصد مردم تهران در انتخابات شورایارها شرکت کرده‌اند. در بقیه شهرهای بزرگ نیز وضعیت تفاوت چندانی ندارد. این میزان پائین مشارکت، بنوعی وضعیت انتخابات آینده مجلس شورای اسلامی را هم نشان می دهد و اکنون بزرگترین پرسش حکومتی این است که از این هفت میلیون تهرانی و دیگر ساکنان شهرهای بزرگ که مشروعیت حکومت با میزان مشارکت آنها سنجیده می شود چند درصد در انتخابات مجلس شورا که در اسفند ماه آینده برگزار می شود شرکت خواهند کرد.

می توان گفت انتخابات شورایارها و نتیجه خجالت آور آن زیاده روی حکومت و بیت رهبری در سیاست‌های دوران اخیر در بی اعتبار کردن مجلس و برهم خوردن نقشه تکرار مجلس‌های فرمایشی هشتم و نهم بدون مشارکت مردم را نشان داد. تکراری که دیگر در شرایط امروز ایران سال 98 عملی نیست، به چندین دلیل.  

دلیل نخست این که میزان عدم مشارکت مردم همانطور که انتخابات شورایارها نشان داد بی گمان بسیار بیش از انتخابات مجلس هشتم و نهم خواهد بود و در واقع نوعی فروپاشی حکومت و خود جناح راست هم خواهد بود. کسانی که با رای پنج یا ده درصد مردم به مجلس راه پیدا کنند حتی اگر همه حدود 300 نماینده مجلس هم از جناح راست باشند نه خودشان مشروعیت دارند و نه مشروعیتی برای کل حکومت باقی می گذارند.

امید به تکرار آن انتخابات از این جهت هم ناممکن است که برگزار کننده انتخابات دولت روحانی است و دلیلی ندارد اجازه دهد مجلسی که قرار است دولت او را زیر سوال برد و به زیر کشد خود مشروعیت تقلبی پیدا کند و بنابراین با دستکاری در میزان آرا آنچنان که در مجالس هشتم و نهم با تقلب شد و اعلام میزان مشارکت 50 درصدی مثلا در تهران مقابله خواهد کرد.

اما دلیل از همه مهمتر این است که هم قدرت‌های جهانی و هم همسایگان ایران منتظر نتایج این انتخابات و درصد مشارکت مردم هستند تا میزان انسجام داخلی و پایگاه احتمالی یا بالقوه حکومت را تشخیص دهند و سیاست‌های خودشان را براساس آن تنظیم کنند. ضمن اینکه مردم هم نشان داده‌اند که دیگر حاضر نیستند رای خود را رایگان نصیب حکومت کنند که بعد به حساب آن علیه مردم تصمیم بگیرد. به همین دلیل بسیاری در اینکه تدبیرهای مسئولانه کسانی نظیر محمد خاتمی هم که به منافع درازمدت کشور می‌اندیشند موثر واقع شود تردید دارند و معتقدند که حکومت فرصت جبران را از دست داده است اگر اصلا راهی برای جبران داشته باشد.

مشکل هم فقط تایید صلاحیت‌ها یا باز کردن راه حضور اصلاح طلبان نیست. باید از هم اکنون که چند ماه به انتخابات باقی مانده عقب نشینی‌های جدی در برابر مردم آغاز شود تا جامعه به این نتیجه برسد که حضور اصلاح طلبان در مجلس می تواند موثر واقع شود واگرنه صرف تایید صلاحیت شماری از طرفداران اصلاحات در آخرین لحظه دردی را دوا نمی کند. باید معلوم شود که این مجلس می تواند اثرگذار و واقعا در راس امور باشد نه اینکه مانند مجلس کنونی از هویت خود تهی شده و به چرخ پنجم حکومت تبدیل شده باشد.

بسیاری از تصمیماتی که امروز آقای خامنه‌‌ای یا پسرش در بیت رهبری می گیرند در اساس باید در مجلس مطرح و بحث شود اما این مجلس چنان بی هویت و بی اعتبار شده که دیگر اصلا در محاسبات حکومت و مردم نیست. که نمونه آن تصمیم گیری درباره فاتف یا سیاست خارجی کشور و ماجرای اخیر نفتکش‌ها و تقریبا همه امور مهم کشور است که بیت رهبری جای مجلس را گرفته است. حتی در انتصاباتی مثل بنیاد مستضعفان و کمیته امداد و  نهادهای دیگری که رهبر بی سر و صدا برای آنها مسئول تعیین و هیچکدام هم حساب و کتاب پس نمیدهند اگر مسئولین این نهادها در مجلس انتخاب می شدند یا دولت به مجلس معرفی میکرد و یا حتی رهبر به مجلس معرفی میکرد اقلا درباره سوابق این افراد بحث می شد و مردم با قدرت و ثروت این نهادها آشنا میشدند.

بنابراین شرکت مردم در انتخابات آینده مجلس چندین شرط دارد که اولین آن احیای قدرت مجلس است. امید و کوششی که تا به امروز برای بی هویت شدن مجلس به امید مشارکت کمتر مردم در انتخابات آن شده به این خیال که جناح راست در آن برنده شود نیز حالا خود به بزرگترین تهدید حکومت تبدیل شده و خطر عدم مشارکت مردم در انتخابات برای حکومت از پیامدهای شورش دیماه گذشته هم بیشتر خواهد بود.

البته چنانکه تجربه نشان داده نه بیت رهبر و نه کسانی که نقشه فروپاشی ایران را کشیده‌اند به این تدبیر‌ها توجه نخواهند کرد و به همان راه دور زدن مجلس و نمایندگان مردم و بی هویت کردن مجلس و رد صلاحیت‌ها ادامه خواهند داد ظاهرا تا زمانی که مردم و حوادث و واقعیت‌ها گوش آنها را بکشد یا با سر بر زمین بکوبد.

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

        پیج فیسبوک راه توده