دولت ترامپ عمدا ایران را به خروج از معاهده هسته ای تحریک می کند.

در طول یک ماه و نیم گذشته مسئله بحث انگیزی بخش بزرگی از جهان را بخود مشغول داشت: آیا آمریکا خیال دارد با ایران جنگ کند؟ اوضاع می تواند از کنترل خارج شود، اگر هر دو کشور نخواهند با دقت آنرا اداره کنند. اما هنوز روشن نیست که چگونه آمریکا و ایران از لبه پرتگاه می خواهند عقب نشینی کنند. این بحران پنجم ماه مه هنگامیکه بولتون مشاور امنیتی کاخ سفید اعلام کرد که آمریکا در واکنش به «برخی تهدیدها و دستورالعمل های تشدید شده و هشدار دهنده» از سوی ایران پهپادها و بمب افکن ها خود را در خلیج فارس مستقر می کند آغاز شد. رویدادهای بعدی اوضاع را وخیم تر کردند. دولت ترامپ اصرار دارد که ضربه ایرانی ها به آمریکایی ها در خاور میانه«اجتناب ناپذیر» است. در روز هفدهم ژوئن پنتاگون اعلام کرد که 1000 نیروی نظامی بیشتر را به خاورمیانه برای «اهداف دفاعی»اعزام می دارد. در باره مقاصد ایران می توان بحث کرد، اما تا کنون تهران از اقدامات تلافی جویانه ای که بهانه ای به آمریکا برای تشدید درگیری بدهد اجتناب کرده است. در حال حاضر تهران برای نخستین بار بطور مستقیم تهدید می کند که میتواند برجام را نقض کند. نماینده انرژی اتمی ایران هفده ژوئن گفت که کشور او افزایش غنی سازی اورانیوم را در چارچوب قرارداد هسته ای بین المللی سال  2015 که آمریکا از آن خارج شده آغاز خواهد کرد. 27 ژوئن ذخایر اورانیوم غنی شده ایران در حد تعیین شده برجام (کمتر از 300 کیلوگرم) بیشتر خواهد شد. این مقام اتمی ایران می افزاید که اورانیوم غنی شده تا 5 درصد برای نیروگاه هسته ای بوشهر با کمک روسیه ساخته شده و به اورانیوم 20 درصدی خالص برای سوخت راکتور تحقیقاتی تهران که آمریکا در سال 1967 به ایران تحویل داده بود  نیاز است.

اورانیوم غنی شده پایین را میتوان در راکتور هسته ای اما نه در یک بمب اتمی بکار برد. با این حال تبدیل 20 به 90 درصد – نسبتا بسیار سریع است. معلوم می شود که دولت ترامپ عمدا ایران را به طرف خروج از توافق هسته ای هُل می دهد. از 16 ژانویه سال 2016 ( روز شروع برجام) آژانس بین المللی انرژی اتمی بر اجرای تعهدات هسته ای ایران مطابق با شرایط مندرج در برجام و ضمانت استاندارد عملی آژانس بین المللی اتمی بررسی و نظارت می کند. گزارش ها بصورت سه ماهه به هیئت مدیره آژانس و همزمان به شورای امنیت سازمان ملل اراده می شوند. گزارش های آژانس بین المللی انرژی اتمی در حال حاضر مبنایی است برای ارزیابی بسیاری کشورها که ایران موافقتنامه را مراعات می کند یا خیر. پیش از خروج امریکا از برجام گزارشات آژانس بین المللی انرژی اتمی در تائید اجرای برجام توسط ایران بود. بازرسی های آژانس منع استفاده از راکتور آب سنگین در اراک را تایید می کنند. شکی نیست که تصمیم دولت ترامپ به ارزش و اهمیت نهادهای بین المللی، بویژه آنهایی را که به نفع مقررات عدم گسترش سلاح هسته ای عمل می کنند لطمه می زند. ترامپ ضمن مخالفت با برجام، آژانس بین المللی انرژی اتمی را نیز به چالش کشید. علاوه بر آن ضمن تحریک تهران به خروج از توافق هسته ای، در آغاز ماه مه آمریکا تحریمها یی را علیه ایران اعمال کرد.

در متن برجام مکانیزم حل اختلافها موجود است. طبق آن هر یک از طرفین توافقنامه می تواند ادعا کند که طرف دیگر مفاد آنرا نقض می کند و ضمن دستیابی به اجرای نص و روح برجام خواستار برآورده ساختن شکایت خود شود. دولت ترامپ میتوانست از این مکانیزم در صورت داشتن استدلالی مبنی بر نقض برجام توسط ایران استفاده کند. هم طرف های اروپائی و هم چین و روسیه تائید می کنند که ایران برجام را نقض نکرده است و چین به امریکا هشدار داده است که نفت بر آتش بحران نریزد.

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

        پیج فیسبوک راه توده