|
در اورشلیم نشست دو روزه (24-25 ژوئن) سران شورای امنیت ملی روسیه، آمریکا
و اسراییل برگزار شد. در این نشست سه جانبه «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر
اسرائیل نیز مستقیما دخالت کرد و به بحث های آنها پیوست. در آستانه این
نشست بسیاری پیش بینی‌ها در مورد اینکه این جلسه می‌تواند منجر به دستیابی
توافقاتی در مورد بسیاری مسائل خاورمیانه و پیش از هر چیز در ارتباط با
سوریه و ایران شود وجود داشت. آنطور که رسانه‌های غربی و تا اندازه‌ای
اسراییلی ادعا کردند، گویا سخن درباره عقب نشینی مسکو از مواضع خود در
برابر دریافت برخی «امتیازات» از جمله در اوکراین و کریمه بود، اما برخلاف
چنین گمانه زنی هایی که در غرب جریان داشت (و رسانه های ایران نیز کپی آنها
را ترجمه و منتشر می کردند- م) تا بی اعتمادی بین روسیه و متحدان آن در
خاورمیانه را ایجاد کنند، بین شرکت کنندگان نشست جنجال خاصی دیده نشد. در
مطبوعات سوری و برخی کشورهای خاورمیانه با اطمینان پیش بینی کردند که
انتظار از روسیه برای عدول از مواضعش اشتباه است.
پیش از این نشست، مسکو مذاکراتی را با سوریه و ایران در آستانه انجام داده
بود. خط مشی‌ایی که هیئت روسی قصد اجرای آن را داشت بخوبی شناخته شده بود و
حمایت کامل متحدان روسیه را به همراه داشت.
برای نمونه بشار اسد رئیس جمهور سوریه در دمشق با نماینده ویژه روسیه در
امور سوریه «آ. لاورنتیف» و معاون وزیر امور خارجه «س. ورشینین» دیدار کرد
و آنها «حمایت قاطع از تلاش های دولت سوریه برای برقرای مجدد امنیت و ثبات
در سراسر سوریه» را تایید کردند. «ان. پاتروشف» دبیر شورای عالی امنیت
روسیه پیش از سفر به اسرائیل برای شرکت در اجلاس اورشلیم با دبیر شورای
عالی امنیت ایران علی شمخانی در مسکو ملاقات کرد و آنها جزییات مربوط به
نشست آینده و مسائل مرتبط با آن را مورد بحث قرار دادند. «سرگئی لاوروف»
وزیر امور خارجه روسیه در مسکو با همتای مصری خود«سامح شکری» دیدار کرد و
بر ضرورت حل و فصل بحران سوریه در انطباق با قطعنامه شماره 2254 سازمان ملل
متحد و احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه تاکید کرد.
در دمشق و تهران نظرات رئیس جمهور روسیه پوتین در مصاحبه وی با خبرنگاران
با دقت دنبال شد. نظراتی که خط مشی مذاکرات اورشلیم بود. پوتین در پاسخ به
این سئوال که آیا «معامله» در جریان است؟ گفت: "معامله یعنی چه؟ مگر ما یک
شرکت تجاری و سهامی هستیم. ما نه بر سر متحدین خود و نه بر سر منافع ملی
خود با هیچکس معامله نمی کنیم."
ریئس هیئت نمایندگی روسیه در نشست اورشلیم همین موضع را اینگونه اعلام کرد:
حاکمیت، استقلال و تمامیت ارضی سوریه باید تامین شود و دیگر کسی با مشروعیت
دولت بشار اسد مخالفت نکند.
درباره حضور نظامی ایران در سوریه نیز نماینده روسیه در اجلاس اورشلیم گفت
که ایران بارها اعلام کرده است که نیروهای خود را، به محض اینکه سوریه بطور
کامل از تروریست های بین المللی و مداخله گران خارجی پاک شود آنها سوریه را
ترک کرده و به میهن خود باز خواهند گشت.
رئیس هیئت نمایندگی روسیه در اجلاس اورشلیم در باره ایران مواضع استواری
ارائه داد و نسبت به خطر نظامی که بر این کشور سایه افکنده هشدار داد و
گفت:« ایران متحد و شریک ما بوده و خواهد بود. انجام هرگونه توطئه ای علیه
تهران تهدید امنیت جهانی است. قرار دادن ایران و داعش در یک سبد غیر قابل
قبول است ». مسکو اعتقاد دارد که ایران سهم بزرگی در مبارزه با تروریسم در
سوریه دارد و به ثبات اوضاع در آنجا کمک می کند. از این رو در رابطه با
ایران لازم است، ضمن بکار بردن تلاش برای کاهش تنش ها از جمله در روابط بین
اسراییل و ایران از خود خویشتنداری نشان داده شود.
«پاتروشف» اتهام مبنی بر اینکه ایران اخیرا به تانکرهای آمریکایی حمله کرده
را نیز رد کرد و خواستار تحقیق در مورد این حادثه شد. در مورد پهپاد سرنگون
شده آمریکایی توسط ایران نیز او بیان داشت که این پهپاد در فضای هوایی
ایران بوده و همچنین گفت که حملات هوایی اسراییل به نیروهای ایرانی در
سوریه «غیر قابل قبول» است.
او گفت که«جان بولتون» مشاور امنیت ملی امریکا باتفاق همکاران اسراییلی خود
اصرار دارند که حضور ایران در سوریه تجاوزگرانه اعلام شود. «جان بولتون»
حتی در کنفرانس مطبوعاتی خود با نگاه مثبت «پاتروشف» درباره نقش نیروهای
نظامی ایران در سوریه مخالفت کرد. او مدعی شد که حمایت روسیه از حضور نظامی
ایران در سوریه مواضع رسمی روسیه نیست. گوئی وی بهتر از مسکو میداند که
روسیه چه نظری دارد! البته «بولتن» در اجلاس اورشلیم تا اندازه ای مواضع
خود را تعدیل کرده و رویکردی آشتی جویانه نسبت به روسیه داشت. رویکردی که
از وی کمتر دیده می شود. شاید به این علت که میدانست دستور کار دیدار ترامپ
و پوتین در حاشیه اجلاس جی 20 تشدید خصومت ها نیست.
دولت آمریکا اکنون نیاز به واسطه ای دارد که بتواند بین امریکا و تهران پلی
برقرار کند. به همین دلیل تصادفی نیست که «بولتون» در گذشته خواستار تغییر
رژیم ایران بود و حالا می گوید که این را بعنوان یک شهروند گفته و نه
بعنوان مشاور امنیت ملی. مسکو بخوبی از این رویدادها مطلع است و از نقشی که
می تواند بعنوان پل میانجی ایفاء کند نیز اطلاع دارد. از این رو واشنگتن
صلاح نیست اکنون روابط با ایران را بیش از این تخریب کند.
برخی رسانه های اسرائیل می نویسند: آیا نشست اورشلیم بیش از حد مصلحت
جویانه نبود؟
آنها همچنین می نویسند که برخی متحدان امریکا نگران چرخش سیاسی امریکا برای
همکاری با روسیه اند. روزنامه لهستانی «ویبورژا» با نا امیدی می نویسد:
بحران سیاسی موجود بین تهران و واشنگتن روس ها را به اروپایی ها نزدیکتر می
کند. بی مسئولیتی ترامپ آزار دهنده و برای روسیه سودمند است. آیا این مواضع
رسمی دولتی است که پیشقدم تشکیل یک جبهه نظامی جهانی علیه ایران شده بود؟
توافق روسیه با آمریکا در مورد سوریه (به رسمیت شناختن رژیم سوریه توسط
واشنگتن و کاهش تحریم ها در مقابل محدود شدن حضور نظامی ایران در سوریه) به
روسیه امکان می دهد نقش یکی از بازیکنان کلیدی در خاورمیانه را باز یابد.
لهستانی ها با نگرانی این را نطفه«یک نظم نوین جهانی» می بینند. با این حال
واضح است که بدون روسیه اکنون هیچگونه تغییرات جدی در خاورمیانه امکان پذیر
نیست.
تلگرام راه توده:
https://telegram.me/rahetudeh
|
