فروزنده فرزاد

مقاله ی پیشین، که در شماره 689 راه توده  با عنوان «روز نکبت در فلسطین تکرار می شود؟» منتشر شد، بررسی اجمالی بود پیرامون به اصلاح «معامله ی قرن» و سیاست دولت ترامپ برای راندن فلسطینیان از بخش های دیگری از سرزمین فلسطین و خلع مالکیت از آنها به سود اسرائیل و بالاخره اسکان آوارگان فلسطینی در کشورهای عربی مانند اردن، لبنان و بویژه در صحرای سینای مصر. در چارچوب این سیاست، مصر و ژنرال السیسی نقش کلیدی در قبولاندن این طرح به رهبری فلسطین و جا انداختن آن در بین کشورهای عربی دارد.

چندی پیش دونالد ترامپ در کاخ سفید میزبان ژنرال السیسی بود. در پی این دیدار خبر آمد که ایالات متحده میخواهد اخوان المسلمین را گروهی تروریستی اعلام کند. این همزمانی به این گمان دامن میزند که ژنرال السیسی در ازای کمک به طرح «معامله ی قرن» و همراهی با عربستان، امارت و اسراییل در برابر جبهه ی ایران، ترکیه، سوریه و لبنان از ترامپ خواسته است تا اخوان المسلمین را در لیست گروههای تروریستی قرار دهد. عربستان سعودی، امارات متحده عربی و برخی دیگر از کشورهای عربی نیز اخوان المسلمین را خطر امنیتی میدانند، هم از نظر ایدئولوژیک و هم بلحاظ توانایی سازماندهی توده یی. بیم و هراسی که بویژه پس از قدرت گیری اخوان در جریان بهار عربی و به دنبال آن ریاست جمهوری محمد المرسی در مصر که در پی کودتای خونین ۲۰۱۳ ژنرال السیسی سرنگون شد، بیشتر هم شده است. هر چند اخوان المسلمین پیشینه یی تاریخی تیره یی دارد و بویژه در دوره ی جنگ سرد به جمعیتی در راستای منافع غرب برای مقابله با جنبشهای ملی و چپ بدل شده بود اما در طی سالها بیش و کم از حمایت توده یی برخوردار بوده است و یکی از دلایل بیم حاکمان اتوکراتی مانند ژنرال السیسی، محمد بن سلمان ولیعهد عربستان، محمد بن زاید ولیعهد ابوظبی، نیز همین مقبولیت و هراس از نقش آفرینی اخوان و تکرار بهار عربی است. بنابراین گنجاندن اخوان در زمره ی گروههای تروریستی تضمین امنیتی بیشتر برای این کشورها و از دیگر سو ضربه یی به ترکیه و ایران هم هست. حزب عدالت و توسعه که در ترکیه حاکم است گرایش اخوانی دارد، و همچنین ارتجاع مذهبی در ایران که پیشینه اش به فداییان اسلام بازمیگردد. علی خامنه ی نیز خود به لحاظ فکری به اخوان المسلمین نزدیک بوده و ترجمه هایی را از کتابهای سید قطب - از نظریه پردازان اسلام سیاسی و اخوان المسلمین - پیش از انقلاب منتشر کرده است. محمد المرسی نیز هنگامیکه در قدرت بود با ایران و حماس روابط دوستانه یی داشت. افزون بر این، تروریستی خواندن این گروه در عمل گرایشهای اسلامی را بیشتر به افراطی گری سوق خواهد داد که به نوبه ی خود دستمایه ی سرکوب بیشتر و تضعیف جنبشهای اسلامی میانه روی مخالف حکام عربی میشود.

حمایت ترامپ از ژنرال خلیفه حفتر فرمانده ی ارتش آزاد لیبی و سودا زده ی تسلط بر لیبی، آنهم کمتر از دو هفته پس از دیدار ترامپ و ژنرال السیسی نیز در همین راستا تفسیر پذیر است. در برابر ژنرال حفتر، ترکیه از احزاب و گروههایی در پارلمان این کشور حمایت میکند که در پیوند با اخوان المسلمین هستند. در مقابل،‌ عربستان سعودی وعده داده است که چند ده میلیون دلار به حفتر کمک خواهد کرد تا دولت حاکم در طرابلس را ساقط کند.

در نگاهی کلی تر، آنچه در قالب سیاست مقابله با «اسلام سیاسی» از سوی دولت ترامپ دنبال میشود نمایاندن آن بعنوان ریشه ی مشکلات در خاورمیانه است برای تضمین امنیت اسراییل از یک سو، و بالکانیزه کردن خاورمیانه با هدف اجرای طرح «اسراییل بزرگ». دیروز حمایت ایالات متحده از سازمانهای اسلامگرا و اخوان المسلمین بعنوان سدی در برابر کمونیسم و جنبش های ملی، سیاست مطلوب بود (بنگرید به کتاب بازی شیطانی نوشته ی رابرت دریفوس). امروز اما، آن بخش از هیات حاکمه ی ایالات متحده که عمیقا با اسراییل و صهیونیسم پیوند دارد و در راس قدرت اجرایی است، تضمین امنیت ملی آمریکا و اسراییل را در رویارویی و تقابل و نه تنش زدایی و مهار می بیند. این رویارویی زیر پرچم «اسلام رادیکال» پیش برده میشود. مایکل فلین که بویژه مغضوب دولت سایه در آمریکا قرار گرفت و تنها مدت کوتاهی مشاور امنیت ملی ترامپ بود آشکارا در کتابش با عنوان «میدان نبرد» ضمن انتقاد سخت از سیاست همکاری اوباما با اسلامگرایان و از جمله ایران و سپس مساله ی برجام، خطر و دشمن اصلی برای امنیت ملی ایالات متحده را «اسلام رادیکال» مینمایاند.

        پیج فیسبوک راه توده