کودتای نظامی- موتوری علیه مورالس ولادیمیر پروخواتیلف بنیاد فرهنگ استراتژیک ترجمه کیوان خسروی |
رئیس جمهور بولیوی «اوو مورالس» دهم نوامبر اعلام کرد که استعفاء می دهد. بیستم اکتبر وی در اتنخابات ریاست جمهوری پیروز شد و پس از آن در کشور اعتراضات با متهم کردن دولت به اینکه نتایج انتخابات را جعل کرده است آغاز شد.«مورالس» آنچه روی داده را کودتا نامید. مکزیک، کوبا، ونزوئلا نیز رویدادهای بولیوی را بمثابه کودتا ارزیابی کردند. «اوو مورالس» سرخ پوستی از قبیله «آیمار» است و در سال 2005 رئیس جمهور شد. وی اولین رئیس دولت در آمریکای لاتین است که نماینده مردمان بومی این قاره بود. سیاست اقتصادی «مورالس» عنوان «اوونومیک» را دریافت کرد. این سیاست به کاهش وابستگی به سازمانهای مالی بین المللی، ملی شدن صنعت نفت و گاز، قانونی کردن کشت و پرورش «کوکا» برای کاهش فقر که دهقانان سرخ پوست به آن اشتغال دارند و 62 درصد مردم بولیوی را تشکیل می دهند، سمتگیری کرده بود. در طول دوره ریاست جمهوری «مورالس» بولیوی پیشتاز رشد اقتصادی در آمریکای لاتین بود. تولید ناخالص داخلی آن که در سال 2005 ، 57\9 میلیارد دلار بود، تا سال 2018 به 41\41 میلیارد دلار رسید. وزیر اقتصاد بولیوی «لوئیس آرسه» در سال 2014 در مصاحبه ای با مجله روسی« آمریکای لاتین» گفت که این کشور تاحد زیادی بدلیل رد مدلهای نئولیبرالی به موفقیت های مهم اقتصادی دست یافته است. طبق گفته «لوئیس آرسه» تا حد بسیاری دولت مالک نفت و گاز، استخراج معادن، صنایع متالوژی و در بخش انرژی بود. در سال 2006 برنامه مکانیزاسیون کشاورزی آغاز شد که در چارچوب آن به کشاورزان سرخپوست تراکتور داده شد. میزان بهره دهی کار افزایش یافت و رشد درآمد دهقانان آغاز شد. دولت یارانه های اجتماعی را برای نوجوانانی که در مدارس دولتی مشغول به تحصیل هستند، برای زنان باردار و زنان دارای فرزندان زیر دو سال، برای افراد مسن بالای 60 سال که مستمری دولتی را دریافت نمی کنند، برقرار کرد. براساس اعلام بانک توسعه بین آمریکایی برای سال 2019 طی 14 سال ریاست جمهوری «مورالس»، وی موفق شد سطح فقر را از 38 درصد به 15 درصد کاهش دهد. شمار فقرای بولیوی از 60 درصد به 34 درصد کاهش یافت. «اِل پایس» اسپانیا می نویسد که «مورالس» باعث رشد اقتصاد بولیوی بطور متوسط به 9\4 درصد درسال شد و تورم در عمل متوقف گردید. بولیوی به یکی از شرکای برجسته روسیه در آمریکای لاتین تبدیل شد. در پی دیدار «اوو مورالس» از مسکو در ژوئیه سال 2019 تفاهم نامه همکاری بین «روساتوم» و وزارت انرژی بولیوی در زمینه اکتشاف و توسعه معادن لیتیوم و مبادله اطلاعات و تحقیقات علمی در عرصه استخراج و تولید لیتیوم و فرآورده های لیتیومی امضاء شد. از سال 1825 هنگامیکه استقلال بولیوی اعلام شد، در کشور 10 کودتای نظامی رخ داد. و اکنون ارتش بولیوی« اوو مورالس» را مجبور کرد که استعفاء بدهد. علت رسمی و ظاهری شورشهایی است که توسط هواداران بازنده انتخابات ریاست جمهوری« کارلوس مسا» سازماندهی شده بود که ارتباط بسیار تنگاتنگی با محافل مالی آمریکا دارد. «والدو آلباراسین» رئیس دانشگاه بولیوی «سن آندرس» گفت که نیروهای مسلح آموزش مقاومت دربرابر هوادران «مورالس» را دیده اند. اعتراضات در «سانتا کروس دلاسیرا» مرفه ترین شهر این کشور آغاز شد. این شهر بمدت یازده روز فلج شده بود. چنین اتفاقی هرگز در بولیوی رخ نداده بود. در این اواخر «سانتا کروس» میزبان گروه هایی بود که از یکی از هواداران«مسا»، رهبر به اصطلاح کمیته شهروندان «سانتا کروس» بنام«فرناندو کاماچو» تبعیت می کند. آنها شهروندانی که از ایست بارزسی عبور می کردند را بازرسی و تفتیش می کردند و مناطق خاصی از شهر را محاصره و مسدود کرده بودند. موتورسواران، به اصطلاح جنبش «مقاومت جوانان کوکالا» به نیروی های ضربتی اپوزیسیون تبدیل شدند و یکی از رهبران آنها به نشریه «اوپنیون» گفت که این گروه در حد عالی مجهز شده و 1200 موتور سیکلت با دو راننده در اختیار دارد. گروه های موتور سوار توسط کاروانهای اتوبوس اپوزیسیون حمایت می شدند. در شهر«ویلا پاگادور» « موتور سواران» به ساکنان یکی از مناطق شهر که خواستار پایان دادن به محاصره منطقه خود شده بودند حمله کردند. کانال تلویزیونی ونزوئلا بنام «تله سور» گزارش داد که ششم نوامبر ستیزه جویان اپوزیسیون به راهپیمایی دهقانان بومی حمله کردند. بویژه مخالفان با زنان بومی کشاورز با قساوت بیشتر رفتار کردند. معاون رئیس جمهور «آلوارو گارسیا لینرا» اظهار داشت که « این فاشیسم نامیده می شود و آنچه امروز بولیوی با آن روبرو می شود، - یک موج فاشیستی است». اعضای پارلمان بولیوی فیلم های ویدیویی از خشونت علیه راهپیمایی زنان سرخ پوست و همچنین آدم ربایی و ضرب و شتم شهردار «وینتو» را نشان دادند که توسط ستیزه جویان موتورسوار مورد شکنجه قرار گرفته بودند. در ویدئویی که کانال «تله سور» نشان داد میتوان دید که چگونه «پاتریسیا آرسه» را با موهای تراشیده در خیابان می کشند و رویش رنگ قرمز می ریزند. آنها روی او تف و ادرار می کنند و سپس به او می گویند از مقام خود استعفاء بدهد. تهاجم و تجاوز علیه زنان در بولیوی، بویژه زنان سرخپوست، موجب اعلامیه سازمان ملل متحد شد که مثل همیشه بی رنگ و بو بود: سازمان ملل متحد «از خشونت و رفتارغیر انسانی» با شهردار«وینتو» وهمچنین از«حمله به زنان و مردان، جوانان و دختران متاسف است ».«کریستوفر هاریگ» همکار علمی دانشگاه آلمان در نیروهای مسلح، که روابط بین رهبران نظامی و شهروندان در آمریکای لاتین را پژوهش می کند، می گوید که «اعتراضات در بولیوی... موقعیت نظامیان را در نقش داور نهایی در بحرانهای سیاسی تقویت می کند. این کارشناس آلمانی معتقد است که این پروسه به قطبی شدن بیشتر جامعه کمک خواهد کرد». فعلا معاون دوم رئیس مجلس سنا «جنین آنیس» رهبری کشور را برعهده گرفته است. قدرت واقعی در این مورد در دستان ارتش به رهبری ژنرال«ویلیامز کالیمان رومرو»خواهد بود که رهبر واقعی کودتا است. او به خاطر روابط برقرار شده با آمریکا که در سالهای 2016- 2013 در زمانی که «رومرو» وابسته نظامی در واشنگتن بود، معروف است. کودتا در بولیوی یک دلیل متهم اقتصادی دارد: غنی ترین ذخایر«لیتیوم» موجود که حاوی بزرگترین مرداب نمکی جهان است. در اینجا از 50 تا 70 درصد ذخایر «لیتیوم» شناخته شده جهان، حدود 100 میلیون تن متمرکز شده است. لیتیوم «نفت آینده» نامیده می شود. تبدیل موتورهای بنزینی به الکترو موبیل(خود روی برقی.مترجم) که از باتری های «لیتیوم یونی» استفاده میشود، به آن وابسته است. بزرگترین مصرف کننده لیتیوم در جهان شرکت آمریکایی «تسلا ایلونا ماسک» است. «ماسک» برای اجرای ایده ها و برنامه های خود که تولید 500 هزار خودروی برقی(الکتروموبیل) در سال است، باید تمامی«لیتیوم» در بازار جهانی را بخرد. بهای فلز بسرعت در حال رشد است: اگر در سال 1998 یک تن «لیتیوم» حدود دو هزار دلار ارزش داشت اکنون آماده آن بیست هزار دلار خریده می شود. در ژوییه سال 2019 «روساتوم» به پروژه ساخت کارخانه لیتیوم- کربنات در منطقه «اویونی» پیوست که توسط شرکت سپرده گذاری «لیتیوم» بولیوی و کنسرسیوم چینی«ت.و.اِ.آ. گروپ»(تولید کننده ترانسفورما تور های برق و سایر تجهیزات برقی.مترجم) اداره می شوند. در چارچوب این پروژه ساخت کارخانه تولید باتری ها در نظر گرفته شده بود. «ا.ب.سی. انترناسیونال» می نویسد که« راهپیمایی بزرگ مردم بومی در حمایت از «مورالس» آغاز شده است. ستون های عظیمی از سرخپوستان بسوی «لاپاز» پایتخت بولیوی درحرکت هستند.
https://www.fondsk.ru/news/2019/11/13/kto-stoit-za-gosudarstvennym-perevorotom-v-bolivii-49453.html
|
راه توده شماره 716 - 30 آبانماه 1398