بررسی دقیق علت حمله نظامی ترکیه به سوریه، دلایل تجاوزکارانه آن را آشکارتر می سازد. جدا از اظهارات رسمی که علت این حمله را در رقابت‌ های سیاست‌ های داخلی و مبارزه برای دستیابی به گاز و نفت سوریه می دانند و به منافع روسیه  نیزاشاره می کنند، مسایل تاثیر گذار دیگری هم در این تجاوز نقش داشته اند.

قبل از هر چیز باید توجه داشت که رسانه‌ های پیشرو روسیه با پوشش دادن روند حوادث در ترکیه، حضور حزب کمونیست این کشور را نا دیده می گیرند. این امر در تجزیه و تحلیل همه جانبه رویداد های ترکیه تأثیر منفی داشته و خواهد داشت.

اول اینکه حزب کمونیست ترکیه به طور پیوسته از اعتبار روز افزونی در این کشور برخوردار می شود. (بر اساس نتایج انتخابات اخیر، با پیروزی فاتح محمد ماچوغلو، نامزد انتخابات استان تونشلی 130 نفر از اعضای حزب کمونیست عضو شورا های شهرداری ها شدند. اخیراً حزب کمونیست دو بار میزبان احزاب کمونیستی و کارگری جهان بود که آخرین آن در روز های 18 تا 20 اکتبر در ازمیر برگزار شد.)

دوم، حزب کمونیست ترکیه جدا از اظهار نظرهای رسمی نخبگان و سیاستمداران این کشور، همه اتفاقات داخلی و خارجی ترکیه را مسئولانه مورد بررسی قرار می دهد. از آن جمله تجزیه و تحلیل و دلایل حمله نظامی روز 9 اکتبر ترکیه به خاک سوریه را.

در بدو امر کمونیست‌ ها به عدم تطابق ماهیت ضد تروریستی شعار« سرچشمه صلح» اردوغان پی بردند. ترکیه همواره احزاب کردی را متهم به تروریسم کرده است و در این نوبت برای سرکوب کردهای سوریه تحت عنوان مبارزه با داعش به شمال سوریه لشکر کشی کرد. این در حالی است که دوسال قبل کلیه نیروهای تروریستی داعش که از ابتدا با ترکیه در ارتباط نزدیک بودند، در این منطقه پاکسازی شدند، خصوصا نقش کردهای سوریه در سرکوب داعش در منطقه بسیار قابل توجه است.

تشدید شرایط اخیر روابط ترکیه و سوریه ریشه در اختلاف ترک و کرد دارد که اردوغان پس از انتخابات ناموفق ژوئن سال 2015  قرار داد آتش بس با حزب کارگران کردستان ترکیه را لغو کرد. کردهای ترکیه سال‌ها برای حق تعیین سرنوشت و به رسمیت شناخته شدن زبان مادری در مدارس و رسانه‌ های همگانی مبارزه کردند. بنا بر این بیانیه 22 اکتبر ولادیمیر پوتین مبنی بر اینکه آنکارا حق دارد امنیت ملی خود را با اطمینان تأمین کند، قضاوت یک‌ جانبه ای می باشد. 

بر اساس گزارش حزب کمونیست ترکیه، مسئولیت فاجعه سوریه مستقیماً متوجه ترکیه است. ترکیه با تأمین منابع اعتباری جهادی، مستقیما جنگ داخلی سوریه را برانگیخت. کمونیست ها بر این نظر هستند که دو عامل اساسی منجر به تشدید آشوب جدید در سوریه شد: آرزوی اردوغان برای تمدید زندگی سیاسی خود در هیبت ریاست جمهوری تحت پوشش منافع ملی و دیگری، حفظ منافع قدرت‌های سرمایه داری جهانی برای کنترل یک منطقه مهم استراتژیک و سرشار از منابع انرژی. رایزنی های پنهان آنکارا، واشنگتن و مسکو دلیل روشنی است برای همکاری منافع مشترک.

 بحرانی که رژیم اردوغان با آن مواجه شده است در 20 سال گذشته بی سابقه است. در آخرین انتخابات ترکیه مخالفان کنترل شهرهای بزرگ این کشور از جمله آنکارا و استانبول را به دست آوردند. پیروزی اکرم امام اوغلو در انتخابات شهرداری استانبول، کاندیدای حزب جمهوری خلق، در ماه مارس با چالش حزب حاکم عدالت و توسعه مواجه گردید اما با رأی گیری مجدد در ماه ژوئن و بیشتر شدن تعداد آرای رأی دهندگان به امام اوغلو، حاکمیت مجبور به پذیرفتن نتایج انتخابات گردید.

آزردگی و خشم اردغان از رقیب سیاسی خود امام اوغلو، ناشی از محبوبیت روز افزون این رقیب سیاسی می باشد. منتخب انتخابات اخیر، جدیداً در سفر به مناطق کرد نشین از شهر های دیار بکر، وان و ماردین بازدید کرد و از منتخبان شهرداری های مورد حمایت کرد ها در این مناطق پشتیبانی کرد. هر چند برگزیدگان مردم توسط حکومت با ادعای رابطه با پ ک ک، حذف شده بودند.

وزارت کشور ترکیه چندین بار امام اوغلو را به برکناری تهدید کرده است اما به علت بحران های درونی حزب حاکم از عملی کردن این  تهدید، پرهیز کرده است.

انشعاب از حزب حاکم امری است جدی که تا به حال افراد تأثیر گذار و صاحب نامی از جمله علی باباکان، وزیر سابق امور خارجه، وزیر اقتصاد و معاون نخست وزیر از این حزب جدا شده اند. باباکان، تصمیم دارد حزب جدیدی را بنیانگذاری کند که تا به حال 10 در صد از رأی دهندگان آماده پشتیبانی از او می باشند. در میان افرادی که در حزب عدالت و توسعه ناراضی هستند و از باباکان حمایت کرده اند، هاشم کلیچ، رئیس  سابق دادگاه قانون اساسی، صدر ارگین، وزیر سابق دادگستری و تعداد دیگری از شخصیت‌های مشهور ترکیه دیده می شوند.

اردوغان همچنین با احمد داوود اوغلو، وزیر خارجه سابق این کشور مخالف بود. داوود اغلو اردوغان را به انحصاری کردن قدرت متهم ساخت و تهدید کرد، رابطه حکومت را با تروریست ها افشا می کند. آن زمان رسانه‌های مخالف اعلام کردند الهام بالی، مسوول انفجار ایستگاه قطار آنکارا که در ماه مارس 2016 در پایتخت اتفاق افتاد در هتل 5 ستاره همان شهر زندگی می کرد.

بیکاری و تورم در کشور، لبه انتقاد از اردوغان را تیز تر می کند. آمار رسمی بیکاران 14 در صد و بین جوانان تا 27 در صد را نشان می دهد. از طرف دیگر مقامات حکومتی روابط دولت را با طلبکاران غربی و تأثیر سوء آن بر جامعه را نفی می کنند. برات آلبا براک، داماد رئیس جمهور و وزیر دارایی ترکیه پس از ملاقات با مسئولان صندوق بین‌المللی پول، برنامه جدید اقتصادی تحمیلی این صندوق را اعلام کرد.

با توجه به شرایط موجود، حزب کمونیست بر این نظر است که قدرت نمایی با هزینه مردم به بحران های بیشتر اجتماعی منجر خواهد شد. حکومت از ترس عمیق‌ تر شدن اختلافات طبقاتی و بحران های اجتماعی متوسل به حرکت‌های ناسیونالیستی کاذب می‌شود تا مردم را از توجه به خواست های اساسی دور گرداند.

استفاده از کارت های قدیمی رنگ و روغن زده شده در اخبار روزانه تجلی پیدا می کنند. مرزهای ترکیه، شمال سوریه و عراق، جزایر یونانی رودس، چیپوس و غیره را شامل می شوند. این ادعا ها با وراثت عثمانی تکمیل می‌گردند، سلاح هسته ای مد نظر قرار می گیرد و لفاظی های بی‌ پایه و دروغین ضد غربی تکرار می شوند.

واقعیت امر این است که مقامات ترکیه، با منافع غارتگرانه ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا و دیگر کشور های سرمایه داری همسو عمل می کند. رژیم ترکیه با منافع بورژوازی همخوانی دارد و برای گسترش بیشتر آن تلاش می ورزد. آنکارا در عراق، قطر، سودان، سومالی و شمال قبرس پایگاه نظامی دارد و در حوادث لیبی یکی از طرف‌های در گیری های نظامی این کشور است.

بدون تردید حمله نظامی ترکیه به سوریه، نشان از معامله و زد و بند سیاسی نهانی واشنگتن و آنکارا می باشد. این امر مبتنی است بر منافع طبقه حاکمه ترکیه با سیستم اقتصادی و سیاسی جهانی.

 خرید سیستم دفاعی اس 400 ترکیه از روسیه و سکوت واشنگتن را نیز در همین چار چوب باید دید. آمریکا ترکیه را بخاطر خرید سیستم دفاعی روسی مجازات نکرد. خرید هواپیما های جنگی اف. 35 و موشک های پاتریوت آمریکایی هم چنان پا بر جا است. این کشور یکی از اعضای مؤثر سازمان نظامی ناتو است. علاوه بر این، ترامپ و اردوغان، از گسترش روابط اقتصادی و تجاری تا 100 میلیون دلار صحبت به میان آوردند. بقیه مذاکرات قرار است روز 13 نوامبر که اردوغان با دعوت ترامپ به واشنگتن می‌ رود مورد گفتگو قرار گیرد. روز 6 اکتبر پس از مذاکرات تلفنی ترامپ و اردوغان، رئیس جمهور ترکیه گفت، ایالات متحده آمریکا بزرگ‌ ترین شریک تجاری ترکیه است.

چه عواملی باعث شده است تا تحریم مقامات ترکیه و تهدید ترامپ مبنی بر« نابودی اقتصاد ترکیه» اعمال نشود؟ تنها می‌توان گفت، یک مانور سیاسی انجام شد! اردوغان به روشنی اعلام کرد، ترامپ مایل به بد تر شدن اوضاع نبود. در همین رابطه وزیر دفاع آمریکا با صراحت بیان داشت، آنکارا و واشنگتن به همکاری خود را در ارتباط با سوریه ادامه خواهند داد.

انگیزه‌های ترامپ واضح و روشن هستند. رئیس جمهور آمریکا ضمن حمایت از منافع این کشور در سوریه خواهان برگشت به قول‌های تبلیغاتی خود در سال 2016 است که اعلام کرد، حضور نیروهای نطامی آمریکایی را در خارج کاهش خواهد داد. با این حال نظامیان آمریکایی بخشی از پایگاه های خود را در سوریه ترک نخواهند کرد. ایالات متحده همچنان میدان های نفتی جنوب شرقی سوریه را در کنترل دارد و قطعاً در این زمینه‌ها با ترکیه به توافق رسیده اند.

مسکو بدون در نظر گرفتن منافع سوریه معاهده ای را با اردوغان به امضا رساند. قبل از امضای تفاهم نامه اردوغان با ترامپ و پوتین، از موقعیت سازنده روسیه ابراز رضایت کرد.

میدان عمل دمشق در شمال سوریه وسیع نیست و دولت این کشور نمی‌تواند بر میدان های نفتی و گازی آن مناطق نظارت داشته باشد. با این حال روسیه در پی منافع دیگری است.

 از سال 1917 روس نفت،( شرکت بزرگ نفتی روسیه)، حق تولید نفت کرکوک و برخی دیگر از مناطق نفتی عراق را به دست آورد. مواد اولیه  آنجا از طریق ترکیه به آلمان و به روز نفت این کشور تحویل داده می شود. این همکاری با آنکارا احتمالاً یکی دیگر از دلایل نزدیک بودن همکاری ترکیه و روسیه می باشد.

مسیر دیگر انتقال نفت به اروپا از طریق عراق با بندر طرابلس لبنان است. کار عملیاتی این پروژه از سال 2003 متوقف مانده است. در ماه اوت ایران تمایل خود را برای راه اندازی این مسیر اعلام کرد و حاضر شد سهم مالی خود را در اجرای این پروژه پرداخت کند اما ظاهراً مسکو ابتکار عمل اجرای این طرح را طی قرار دادی با دولت لبنان به دست گرفت و روز نفت، با توافق لبنان پایانه نفتی طرابلس را در دست گرفت.

بازی‌های اطراف سوریه با تمایل شرکت های نزدیک به کرملین با کمک آنکارا و ارسال نفت عراق می‌تواند مرتبط باشد. بعید بنظر می رسد که ایران به طورتصادفی (نا گهانی) رفتار منفی پیش بگیرد و تقاضا  کند که ترکیه نیروهای نطامی خود را بیرون ببرد.

چانه زنی های کشورهای امپریالیستی در رابطه با حوادث سوریه، یک رویه شناخته شده سیستم سرمایه است. کمونیست های ترکیه تأکید دارند، تنها مردم کشور ها حق تعین سرنوشت خود را دارند و زحمتکشان سوریه نیز از این قاعده کلی جدا نیستند.

https://gazeta-pravda.ru/issue/119-30906-25-28-oktyabrya-2019-goda/anneksiya-na-troikh/

تلگرام راه توده:                                                                                                

https://telegram.me/rahetudeh

        پیج فیسبوک راه توده