از همان آغاز مشخص بود که لهستان علیه انتخاب مجدد «آلکساندر لوکاشنکو» به تکاپو خواهد افتاد. با این حال در ماه اوت سال 2020 اتحاد لهستان و لیتوانی مهارتی باورنکردنی را از خود نشان داد(1). دهم اوت نخست وزیر لهستان «ماتئوش موراوسکی» ویروس کرونا، که روزانه در لهستان 700 تا 800 نفر را مبتلاء به ویروس می کند را فراموش کرده؛ تمام نیروی خود را مشغول بلاروس کرد: جلسات مشورتی با وزیران داشت، به رئیس کمیسیون اروپا «اورزولا فون درلاین» تلفن می کرد و به رئیس شورای اروپا «شارل میشل»، برای برگزاری اجلاس اضطراری اتحادیه اروپا اصرار داشت. به نخست وزیر لهستان در بروکسل چنین پاسخ دادند که این اجلاس در ماه سپتامبر برگزار می شود و در آن «مسئله بلاروس» مورد بحث قرار خواهد گرفت. رئیس جمهور لهستان «آندژی دودا» و رئیس جمهور لیتوانی«هیتاناس ناوسدا» به دولت بلاروس پیام فرستادند و خواستار«احترام گذاشتن به معیارهای دمکراتیک» و «خودداری از خشونت» شدند. به مینسک وعده حمایت و کمک «در راه تعمیق روابط آن با خانواده واحد اروپایی» دادند. به مناسبت انتخاب «لوکاشنکو» نه در «ورشو» و نه در «ویلینوس» تبریکی گفته نشد. فشار جدی به بلاروس از طریق وزارت امور خارجه لهستان وارد آمد. وزارت امور خارجه لهستان بیانیه ای صادر کرد که در آن سخن از قابل قبول نبودن «واکنش شدید نیروهای انتظامی» در اعتراضات رفته است.

وزیر خارجه لهستان« یاجیک جاپوتوویچ» دامنه فعالیت پرجوش و خروش خود را گسترش داد. وزرای خارجه کشورهای تازه کار «مثلث لوبین» (لهستان، لیتوانی، اوکرایین) خواستار آزادی همه دستگیرشدگان در بلاروس و چشم پوشی از بکارگیری زور شدند. یازدهم ماه اوت «جاپوتوویچ» به «ریگا» پرواز کرد و در آنجا او در مورد بلاروس با وزیران خارجه لیتوانی، استنونی و فنلاند گفتگو کرد. سپس رئیس دیپلماسی لهستان مینسک را به تحریم های اجتناب ناپذیر اتحادیه اروپا تهدید کرد. «جاپوتوویچ» همچنین اعلام کرد که سازمان های غیر دولتی لهستان حق دارند با «جامعه مدنی» بلاروس تماس بگیرند. واقعیت های پیوند اپوزیسیون بلاروس با حامیان خارج از کشور  پنهان نماند.

بطور کلی دخالت و حضور لهستان در رویدادهای بلاروس کاملا آشکار شد. دهم اوت از صبح تا شب در کانال خبری «تی وی ان 24» موضوعاتی با چنین عنوانی پخش می شد:«برای نخستین بار در زندگی می خواستم رای بدهم، و من شکست خوردم. زن بلاروس در برابر دوربین گریه می کند». در صحنه تلویزیون زن جوان بلوندی که نتوانسته به محل رای گیری برسد گریه می کرد. کارش در«بیالا پودلاسکا» [در استان لوبلین.مترجم] بوده و این دخترجوان به زبان لهستانی مانند سایر قهرمانان سوژه «تی وی ان» بسیار خوب حرف می زد، گویا تمام روز را در صف مقابل کنسولگری بلاروس ایستاده بوده و نتوانسته است به «تیخانوسکایا» رای بدهد. رسانه های لهستان مردم بلاروس را اینگونه به تصویر می کشند. تارنگار«نکستا» (استپان پوتیلو) که از لهستان پخش می شود و در مقابل پول دولت لهستان کار می کند مثل همیشه ساکنان بلاروس را ترغیب می کرد که به خیابانها بروند. بین روزنامه نگاران «آگنشکا روماشوفسکایا- گوزی» مشتری زیاد دارد -  مدیر و ایجاد کننده کانال تلویزیونی ماهواره ای«بلسات» که به زبان های روسی و بلاروسی فعالیت می کند. «روماشوفسکایا»- شخصی است که بر شکل گیری سیاست شرقی لهستان تاثیر دارد. در یکی از مصاحبه های خود وی اظهار داشت که با نخستین اقدامات اعتراضی ماه اوت «لوکاشنکو» کنار خواهد رفت، اما با موج اعتراضات گسترده تری که در پیش رو است، قادر به انجام کاری نخواهد بود. «ورشو» اکنون به مینسک پیشنهاد می کند که میزگردی را بین دولت و اپوزیسیون طبق نمونه ایجاد شده در سال 1989 در لهستان سوسیالیستی سازماندهی کند. در آن زمان در نتیجه میز گردی اتحادیه کارگری غیرقانونی «سولیدارنوست»(همبستگی) قانونی شد، انتخابات چند حزبی را تعیین کردند و بتدریج رشته های اداره و رهبری دولت در لهستان از دست ژنرال «یاروزلسکی» به دست «لخ والسا» و دیگر مبارزان علیه «رژیم توتالیتاریستی» افتاد. میزگرد بلاروس سناریوی مشابه است. «پاول یابلونسکی» معاون وزیر امورخارجه لهستان ضمن ایراد سخنانی در استودیوی کانال «پلسات نیوز» اعلام کرد که بحران در بلاروس این کشور را به نزدیکی با روسیه سوق خواهد داد و این تهدیدی برای اتحادیه اروپا است. معاون وزیر در پاسخ به این سؤال که آیا لهستان می تواند میانجی میزگزد بلاروس شود، گفت:«لهستان کاندیدای طبیعی برای این نقش است». «یاجیک جاپوتوویچ» این ایده را پشتیبانی و ضمن سخنرانی در «ریگا» اعلام کرد:« ... اگر دولت مینسک موافقت می کرد یا می خواست، ما می‌توانستیم نقش میانجی را در چنین مذاکرات داخلی ایفا کنیم. بدون بحث با جامعه بلاروس در مورد این تغییرات در کشور تصور راه خروج مثبت از اوضاع دشوار است»(«ما»- یعنی لهستان، لیتوانی و اوکرایین است)

یازدهم ماه اوت به ندایی که بلاروس را به میزگرد فرخوانده بود سه رئیس جمهور پیشین لهستان – «لخ والسا»، «آلکساندر کواسنوسکی» و «برونیسلاو کوموروفسکی» پیوستند. کلیسای کاتولیک بلاروس که ارتباط تنگاتنگی با ورشو دارد نیز برکنار نماند. ـ اسقف اعظم مینسک «موگیلوفسکی تادوش کندروسویچ» فراخوان داد که «برای حل سریع بحران در جامعه و متوقف کردن خشونت پیشنهاد می کنم فوراً یک میزگرد ویژه تشکیل بدهید...». از ورای اقیانوس هم سخنانی را بطور پنهانی به بازیگران لهستانی می گفتند. دهم ماه اوت در رسانه های لهستان مصاحبه ای با «تیموتی اسنایدر» عضو شورای آمریکایی  در امور روابط بین الملل که وی را متخصص مسائل اوکراین، بلاروس، لیتوانی، لهستان و روسیه می دانند ظاهر شد. «اسنایدر» تاکید کرد که «لوکاشنکو» مستعد رفتن در مسیر«یاروزلسکی» یعنی آماده سازی انتقال دولت به «لخ والسای» بلاروس است. در عین حال «اسنایدر» معتقد است روسیه در موقعیتی نیست که بطور جدی در اوضاع بلاروس مداخله کند. گذشته از این، در این مورد بین کارشناسان لهستان اتفاق نظر وجود ندارد.«ویتولد واشیکوفسکی» انتظار داشت مسکو بتواند در بلاروس کودتا را انجام دهد.«آگنشکا روماشفسکی» سقوط اجتناب ناپذیر رژیم « لوکاشنکو» را پیش بینی می کرد. «آدم ابرهارت» مدیر مرکز مطالعات شرقی ورشو معتقد بود که در بلاروس تکرار رویدادهای اوکرایین سال 2014 و چیزی شبیه به «سناریوی کریمه» غیرممکن است: کرملین بدون این هم به اندازه کافی ابزارهایی برای تاثیر گذاری بر مینسک دارد. «آنا ماریا دینر» از انستیتوی امور بین الملل لهستان گفت «در آینده نزدیک انقلابی در بلاروس نخواهد بود. اپوزیسیون بلاروس بسیار پراکنده و جدا از هم است». آنچه که این دیدگاه ها را بهم نزدیک می کند این است که در لهستان نه چشم انداز توسعه بلاروس بلکه کناره گیری رئیس جمهور «لوکاشنکو» مورد بحث قرار می گیرند. سازماندهی تشییع جنازه سیاسی رهبر بلاروس باید با میزگردی بشیوه لهستانی صورت گیرد.

----------------------------

1- در اینجا منظور اتحادیه و یا فدراسیون هایی از لهستان و لیتوانی است که در سال 1569 میلادی از ادغام پادشاهی لهستان و دوک نشین بزرگ لیتوانی حاصل شد. مترجم.

https://www.fondsk.ru/news/2020/08/14/o-planah-smeny-rezhima-v-belorussii-cherez-kruglyj-stol-51620.html

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

        پیج فیسبوک راه توده