در مقابل مشارکت علنی ترکیه در جنگ قفقاز در سپتامبر و نوامبر سال 2020، دخالت اسراییل در این درگیری نه کمتر بلکه چه بسا جدی تر در سایه باقی ماند. همکاری های فنی و نظامی اسراییل و آذربایجان به باکو امکان داد تا ارتش آذربایجان را مجدداً به تسلیحات و تجهیزات نظامی پیشرفته مجهز کند. در پنج سال اخیر اسراییل 43 درصد تسلیحات آذربایجان را تامین کرده است. در زمان دیدار نخست وزیر اسراییل «نتانیاهو» از باکو در دسامبر سال 2016، طرفین توافق نامه همکاری در زمینه امنیت را امضاء کردند. اقامت افسران با تجربه موساد در باکو مورد توافق قرار گرفت. از این لحظه به بعد تحویل سلاح ها و تجهیزات نظامی اسراییلی به آذربایجان شتاب بیشتری گرفت.«دیوید شارپ» تحلیلگر نظامی اسراییلی در مقاله خود «نزاع قره باغ» نوشت که هرچند «روابط بین اورشلیم و باکو بقدر کافی با پرده کاملی از راز پوشیده شده است، اما مشخص است که آذربایجان یکی از بزرگترین خریداران اسلحه اسراییلی است». در میان تجهیزات نظامی اسراییلی پهپادهای تحویل داده شده به آذربایجان جای نخست را دارند. طی دوازده سال (2008-2020) نیروهای مسلح آذربایجان کاملا مجهز به پهپادهای اسراییلی، از جمله تسلیحات گشت زنی در هوا بودند و تنها در ماه های اخیر است که اوضاع تا حدی تغییر کرده است: آذربایجان شروع به دریافت پهپادهای «بایراکتار تی بی 2» ترکیه [ پهپاد رزمی با مقاومت در ارتفاع متوسط ساخت ترکیه است و عملیات پرواز از راه دور را بطور مستقل انجام می دهد. مترجم] و چند پروانه ای«اس تی ام کارگو» ضربتی [پهپاد کوچک متحرک یا کامیکازی برای جنگهای نامتقارن یا ضد شورش است.مترجم] از ترکیه کرد.

رسوایی معروف سال 2017 با تحویل سلاح های جنگی گشت زنی در هوا «اوربیتر-1 کا»[هواپیمای بدون سرنشین جمع و جور و سبک وزن برای استفاده در کاربردهای نظامی و امنیتی است.مترجم] به آذربایجان مرتبط است. آنطور که روزنامه اسراییلی «معاریو» نوشت، در جریان نمایش این دستگاه ها در آذربایجان از اپراتورها خواسته شد تا ترتیب «حمله زنده» به اهداف ارمنستان را بدهند. علیرغم فشار مسئولان آنها امتناع کردند. در آن زمان گویا پرتاب ها توسط هیئت اسراییلی انجام شد، اما به دلیل نبود تجربه عملی به اهداف اصابت نکردند. ارتش آذربایجان به اسلحه های تهاجمی« تووار»" تار- 2"، (تفنگ پیاده نظام اسراییلی است که در تعداد کمی تولید شده و عمدتا به واحدهای ویژه نخبه داده می شود. مترجم)، مسلسل های«یوزی»، مسلسل های سبک «نِگِوNegev»، سامانه های موشکی ضد تانک «اسپایک»،سامانه های موشکی عملیاتی- تاکتیکی« لورا»( موشک شیب داری است که در اسراییل تولید می شود. برُد آن 400 کیلومتر است.مترجم)، سیستم های موشکی پرتاب چندگانه یا سیستم توپخانه راکتی است که شامل چندین پرتابگر است، اسلحه های خود ران چرخدار 155 میلیمتری«آتموس -2000، سیستم خمپاره انداز 120 میلیمتری «کاردوم»، سیستم رایانه ای و خودمختار برای نصب روی ناوهای زرهی سبک و متوسط است و خمپاره انداز های خود ران 120 میلیمتری «اسپر م.کا.2-47»مجهز شده است. آذربایجان از اسراییل تعدادی رادار مدرن، سامانه دفاع هوایی «باراک-8»، ناوچه های مرزی و گشت ناو جنگی کوچک خریداری کرد. شرکت اسراییلی « البت» تانکهای آذربایجان ساخت روسیه «ت-72» و «ت-55»، و همچنین «ب ام پی 2»(نوعی خود رو جنگی پیاده نظام ساخت دوران شوروی است.مترجم) را مدرنیزه کرده است. بدین ترتیب این همکاری دامنه وسیعی دارد و محدود به موارد مذاکره شده نیست. آنطورکه «کنستانتین ماکیانکو» مدیر مرکز تحلیل استراتژی ها و فناوری ها معتقد است، عملیات در قره باغ کوهستانی «نه توسط آذربایجانی ها و نه حتی توسط ترکها، بلکه توسط اسراییلی ها برنامه ریزی شده بود که نه تنها اهداف تجاری بلکه ژئوپلیتیکی را تعقیب می کند». به عقیده «م

اکیانکو» تل آویو از مدتها قبل آرزو داشت «از خاک آذربایجان برای انجام عملیات اطلاعاتی و خرابکاری علیه ایران استفاده کند». اقدامات ارتش آذربایجان در قره باغ کوهستانی با توپهای تهاجمی کلاسیک انجام شد: حملات انحرافی به یک جبهه وسیع و ضربه اصلی در جهت جنوبی، جاییکه نقاط ضعف پدافند جمهوری آرتساخ (قره باغ کوهستانی) از ییش مشخص شده بودند. نه در سوریه و نه در لیبی ارتش ترکیه عملیاتی با چنین پیچیدگی را با همکاری سر و سامان داده شده همه شاخه های ارتش انجام نداده بود..

آژانس خبری «میدل ایست آی»(1) گزارش می دهد که در زمان نبردها در قره باغ اسراییل کمکهای نظامی خود را به آذربایجان افزایش داد:«حد اقل چهار هواپیمای «ایل- 76»، که متعلق به شرکت هواپیمایی باری آذربایجانی «سیلک وی» است، و به وزارت دفاع باکو خدمت می کند، از پایگاه نظامی «اودا» در جنوب اسراییل فرود آمده و دوباره پرواز کرده است...برخی از این هواپیماها همچنین اخیرا از باکو به آنکارا و استانبول پرواز کرده و باز گشته اند». «موساد» در آذربایجان یک ایستگاه ردیابی ایجاد کرده است که در حکم « چشم، گوش و میدان عملیات استراتژیکی و سرپلی» برای نظارت بر ایران است. بالاخره اسراییل خریدار عمده نفت آذربایجان هم هست.

اتحاد ترکیه و اسراییل در حنگ قره باغ به نظر عجیب می آید. اردوغان در اول ماه اکتبر ضمن سخنرانی خود در پارلمان ترکیه اعلام کرد که اورشلیم متعلق به ترکیه است («این شهر مال ما است، این شهر از ما گرفته شد»). از جانب رئیس جمهور ترکیه این امر به مظهر نمایشی از عثمانیسم جدید تبدیل شد: امپراتوری عثمانی که از اواخر سده شانزدهم میلادی از شرق به غرب هفت هزار کیلومتر و از شمال به جنوب پنج هزار کیلومتر امتداد داشت، واقعا از 1516 تا 1917 بر بیت المقدس حکومت و آنرا اداره می کرد. اردوغان در نخستین روزهای جنگ قره باغ به یاد «اوشلیم خود» افتاد، اما اسراییل گفته «سلطان» را ندیده گرفت و از اظهار نظر در مورد آن خودداری کرد. چشم پوشی و اغماض یهودیان اسراییلی نسبت به سخنان یک ترک مسلمان چیزهای زیادی را می گوید. به این رفتارهای عجیب و غریب باید پی برد. در هر صورت امروز «موساد» و سرویس اطلاعاتی نظامی اسراییل «آمان» [سازمان ضداطلاعات ارتش اسرائیل موسوم به «آمان» رکن اطلاعات ستاد کل نیروهای دفاعی اسرائیل است.مترجم] از روابط تنگاتنگ با سرویس اطلاعاتی ترکیه بنام «میت» و ارتش ترکیه حمایت می کنند؛ هر دو در سوریه دست در دست هم  فعالیت می کنند؛ گاهی موساد به ترکیه در مبارزه با کردها کمک می کند. حدس و گمانهایی مطرح شده است مبنی بر اینکه تحکیم پیوند روابط ترکیه و اسراییل به منافع انگلیس در قفقاز خدمت می کنند. به هر ترتیب یک روز پس از بیانیه دهم نوامبر توسط روسای جمهور روسیه، آذربایجان و نخست وزیر ارمنستان در مورد توقف کامل آتش و همه عملیات نظامی در منطقه درگیری قره باغ کوهستانی، «ریچارد مور» دوست شخصی اردوغان و رئیس جدید (از ژوییه سال 2020) اطلاعات انگلیس« ام.آی 6.» فوراً به آنکارا وارد شد. گفته می شود که منافع بریتانیا همیشگی و ثابت باقی می ماند.

----------------------

(1 سایت خبری است که به گزارش رویدادهای خاورمیانه می پردازد.سردبیر آن دیوید هرست از نویسندگان ارشد سابق روزنامه گاردین و مقر آن در لندن است. «میدل ایست آی» علاوه بر بیست کارمند تمام وقتش از روزنامه نگاران مستقل نیز کمک می گیرد. مترجم

https://www.fondsk.ru/news/2020/11/13/chto-obedinjaet-turciju-i-izrail-na-kavkaze-52248.html

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

        پیج فیسبوک راه توده