"بلند پروازی های" اردوغان نیازمند رفتارشناسی وی و استفاده از روحیاتِ مردمِ ترکیه  با تحریکات ملی گرایانه آمیخته به اسلام در ترکیه است. بسیاری از حرف ها و موضع گیری های او مصرف داخلی دارد.

شعری که اردوغان در مراسم رژۀ نیروهای نظامی آذربایجان و ترکیه در باکو در مورد رودِ "اَرس" خواند و پاسخِ درخوری که از ظریف وزیر خارجه دولت دریافت کرد را نیز می توان در نهایت در چارچوب همین رفتار شناسی اردوغان ارزیابی کرد.

اردوغان میگوید: "اروشلیم مال ماست" و جالب است که وی در مورد شبه جزیرۀ کریمه (خاک روسیه) نیز و با توجه به نفوذی که از طریقِ تاتارهای کریمه در آنجا دارد از همین روش پیروی می کند.

فراموش نکنیم که "سیر تدوین و تکوین تفکرِسیاسی و اتخاذ تصمیماتِ سیاسی از کلُ به جزء و از عمده به خُرد است"  و تفکیک عمده و غیر عمده یک فرضِ غیر قابل اغماض.

تمامیت ارضی و حفظ  و احترام به آن همان "عمده ای" ایست که همه کشورها و از جمله ایران، آذربایجان، روسیه، ترکیه و هر کشور دیگری در برابر آن مسئول هستند و دست ترکیه در مقابل کردها وعلوی ها این کشور نیز زیر سنگ آسیاب است.

در ماجرای شعرخوانی اردوغان چنین بنظر میرسد که برخی ها، علیرغم قبول اصل عمده و غیر عمده و کلُ و جزء در تشخیص آن از خود ضعف نشان دادند. در این شناخت علمی احساسات نمی تواند جای واقعیات را بگیرد.

از اینرو نباید به  "نزدیک بینی سیاسی" دچار شد.

در مناقشۀ قره باغ تضاد اصلی بین دو موضع یعنی:

الف) حفظ تمایت ارضی ( یعنی موضع آذربایجان)

ب) حق تعیین سرنوشت (موضع ارمنستان برای اکثریتِ ارمنی تبارِ منطقۀ قره باغ)

مصاحبۀ دیمیتری کیسیلیوف مدیر شبکۀ دولتی روسیه با الهام علی اف و نیکول پاشینیان دقیقا همین دو نکته را نشان میدهد.

آن نسخۀ "حق تعیین سرنوشتی" که غرب و آمریکا برای منطقۀ  می پیچند، با حقِ تعیین سرنوشتی که "لنین" آن را مطرح کرد زمین تا آسمان تفاوت دارد .

نگاهی به مواضع روسیه در مقابلِ مناقشۀ قره باغ و در برخورد با بلند پروازی های اردوغان (که بنظر اینجانب بیشتر جنبۀ داخلی و صوری دارد) بهترین نمونه است.

درباره جنگ اخیر قره باغ نظر من اینست که برندۀ اصلی آذربایجان و روسیه و بازندۀ اصلی پاشینیان و ارمنستان بودند و این عمدتا و تاثیر گرفته از گردش به غربی است که پاشینیان از بدو بدست گرفتن سکان ریاست جمهوری ارمنستان توسط انقلابی رنگی آغاز کرد و حتی خواست خود برای پیوستن به پیمان نظامی ناتو را نیز مطرح و پیشنهاد کرد و با فاصله گرفتن از روسیه خود را در انزوای کامل قرار داد.

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

        پیج فیسبوک راه توده