ترافیک سنگین، هوای پر شده از اوزون، پیچ و خم های گیج کننده زندگی شهری، سفرهای هوایی بی پایان و ... آیا ما باید برای اینها احساس دلتنگی کنیم؟

نزدیک به سه ماه روابط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تحت تاثیر شیوع کرونا به پایین ترین نقطه خود رسید و حالا عجولانه در تلاشیم که دوباره به شرایط پیش از کرونا باز گردیم: نابودی گونه های جانوران (اکنون دو سوم گونه ها دیگر یافت نمی شوند)، نابودی روز افزون جنگل‌ها، آلودگی محیط زیست، گرمایش زمین و بی عدالتی اجتماعی روز افزون بیش از پیش در برابر دیدگان مردم قرار گرفت. در این میان اگر به اهمیت آلودگی ریه های ما به گازهای آلوده برآمده از سوخت های فسیلی توجه عمیق بشود، خطر آن کمتر از ویروس های کشنده نیست.

باید به اندیشه فرو رفت! بسیاری از زبدگان اقتصاد در اندیشه اند که چگونه می توان به اقتصاد پیش از کرونا بازگشت. ولی باید به این مقوله این چنین نگاه کرد که همین اقتصاد خود همه شرایط شیوع جهانی را نه تنها تسهیل کرد بلکه مسبب آن بود، چرا که، اگر جنگل های اولیه کاهش یابند و تنوع زیستی روز به روز کمتر شود، همه گیری ها در واقع می توانند خیلی راحت تر گسترش یابند و در یک اقتصاد جهانی، عفونت با سرعت بیشتری از یک کشور یا قاره به کشور و قاره دیگر گسترش می یابد. تأثیر این عوامل نه تنها بر سلامتی عمومی جهان تاثیر مستقیم دارد، بلکه آنها همچنین دارای ماهیت سیاسی، اجتماعی و اقتصادی هستند. دولت های آمریکای جنوبی و جاهای دیگر جنگل زدایی را برای تولید "سویا" دستکاری شده ژنتیکی که برای رشد و نگهداری آنها از مقادیر زیادی سموم شیمیایی دفع آفات استفاده می شود تبلیغ می کنند. سپس این سویا همراه با سموم دفع آفات ذخیره شده در خود به اروپا و نقاط  دیگر فرستاده می شوند و در آنجا تبدیل به تغذیه حیواناتی می شوند که در مزارع تولید انبوه دام و لبنیات شکنجه می شوند، در کشتارگاه های وحشتناک کشته می شوند و سرانجام روی سفره های ما قرار میگیرند.

منابع مالی قدرتمندی که در مقابل تندرستی بشریت قرار دارد اقتصاد درنده ایست که ماجرای کرونا بیش از گذشته از چهره آن پرده برداشت. این اقتصاد درنده كه اگر بخواهیم همراه آن به پرتگاه سقوط نکنیم باید دگرگون شود. اقتصادی که هر سال با افتخار از تولید ناخالص داخلی خبر می دهد، اما از ذکر دقیق آنچه که در مقیاس وسیع از بین می برد خودداری می کند. اقتصادی که با افتخاری کم نظیر دارای ماهواره هایی در فضا برای یافتن آب یا زندگی در سیارات دیگر روانه می کند، اما قادر به حفظ و ترویج زندگی در سیاره زمین نیست. این رشد اقتصادی مبتنی بر تخریب زندگی است، ساختاری از پایه خطرناک که خود مولد  بلایایی مانند کروناست.

ویروس کرونا نشان داد که هم نسل های فعلی و هم نسل های آینده را محیطی محاصره کرده که ناشی از عملکرد اقتصاد حاکم است. این اقتصاد باید زیر سؤال برود.

باید ویژگی های کشنده این اقتصاد را شناسایی کنیم و جلوی رشد سرطانی آن را بگیریم. شاید این یک هدف بلندپروازانه جلوه کند، اما گزینه های دیگر چیست؟ فقط چشمان را ببندیم؟ آیا گرم شدن کره زمین تهدید بزرگی برای نسل های آینده نیست؟ ادامه روند موجود و پیشین که محیط آسیب دیده را بوجود آورده و آبستن همه گیری های دیگری است را نادیده بگیریم؟ جهانی که در داستان های ژول ورن در رمان "پاریس در قرن بیستم"  و جورج اورول در کتاب "1984"  توصیف کردند آن نبود که اکنون و در قرن 21 شاهد آن هستیم.

تا این سیستم اقتصادی دگرگون نشود از آلودگی هائی که "کووید 19" از جمله آنهاست نمی توان جلوگیری کرد. باید انسان و طبیعت را از شر سیستم اقتصاد آلوده به تولید انبوه، مصرف و سود رها کرد. حتی اگر "کووید 19" هم نبود باید می دانستیم که حدود 9 میلیون نفر در سراسر جهان به دلیل آلودگی هوا به طور زودرس در اثر بیماری های ریوی می میرند. این آن شرایط عادی نیست که می گویند با خاتمه "کووید 19" می خواهیم بدان بازگردیم. هدف باید تغییر این سیستم اقتصادی باشد.

-----

نویسنده مقاله سرپرست انستیتو بانکداری و دارایی دانشگاه زوریخ است.

https://www.infosperber.ch/Artikel/Wirtschaft/Sagten-Sie-zuruck-zur-Normalitat-Corona-Wachstum

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

        پیج فیسبوک راه توده