(این تفسیر از جنگ قره باغ مربوط به پیش از مذاکرات سه جانبه در مسکو میان وزرای خارجه روسیه، ارمنستان و آذربایجان است که به قبول آتش بس انجامید.)

صبح روز بیست و هفتم سپتامبر درگیری های نظامی در کل خطوط تماس نیروهای مسلح آذربایجان و منطقه جمهوری برسمیت شناخته نشده قره باغ کوهستانی(ناگورنو قره باغ) آغاز شد. وزیر دفاع آذربایجان اعلام کرد که نیروهای مسلح ارمنستان به نقاط مسکونی واقع در خط تماس در قره باغ  که بین غیر نظامیان و نظامیان تلفاتی نیز در پی داشت شلیلک کرده‌اند. به گفته وزارت دفاع ارمنستان، قره باغ «مورد حملات هوایی و موشکی قرار گرفت» و باکو« حمله را به سمت قره باغ آغاز کرده است ». در جمهوری«ناگورنو قره باغ» گزارش دادند که نقاط مسکونی در قره باغ از جمله «استپانکرت» مورد آتش توپخانه قرار گرفته است. حکومت نظامی در قره باغ اعلام و بسیج آغاز شده است.ارمنستان نیز حکومت نظامی و بسیح همگانی را اعلام کرد. رئیس جمهور آذربایجان برقراری حکومت نظامی را در تعدادی از شهرها و مناطق تصویب و مقررات منع رفت و آمد در این جمهوری را برقرار کرده است. طرفین تلفات زیادی را از دشمن خود اعلام می کنند. وزارت دفاع آذربایجان از کشته شدن پانصد و پنجاه سرباز ارمنی خبر می‌دهد. طرف ارمنی اعلام می کند که دشمن صدها تلفات داشته است. اعداد و ارقام اعلام شده نامعقول هستند. طرفین از مقاصد و نیات طرفین برای جنگ بطور عمده در فضای اطلاعاتی صحبت می کنند: در مناقشات منطقه‌ای چنین تلفات زیادی فقط در موارد غیر جنگی، مثلا هنگام سانحه هواپیمای ترابری نظامی می تواند باشد. جهت مقایسه: در طول کل عملیات «سپر فرات»، ترکیه فقط پنج تانک «لئوپارد» را از دست داد. در نتیجه این عملیات نظامی هفتاد و شش نظامی ترک و پانصد و شصت سرباز«ارتش آزاد سوریه» طرفدار ترکیه کشته شدند. در جریان عملیات «سپر بهار» ترکیه در «ادلب» تلفات ارتش سوریه روی هم هفتاد و چهارسرباز بود. هنگامیکه طرفین از کشته شدن صدها سرباز دشمن در عملیات جنگی در طول شبانه روز در درگیری های محلی خبر می دهند، این یک تخیل غیر علمی است. عملیات جنگی در قره باغ کوهستانی نمی تواند مدت زیادی طول بکشد. صرف نظر از اهداف تعیین شده توسط کسانی که عمدا در گیری را شعله ور کردند، برخی فاکتورهای نظامی- فنی وجود دارند که امکان نمی دهند برای مدت طولانی جامعه را با اطلاعیه های پیروزی‌های بی سابقه بمباران کنند.

ذخایر تسلیحات هم در آذربایجان و هم در ارمنستان محدود است و تولید آنها غیر ممکن، زیرا هر دو طرف بدون داشتن مجتمع نظامی و صنعتی تمام عیار خود با تسلیحات خریده شده می جنگند. تجهیزات نظامی در درگیری‌های نظامی به سرعت از کار می افتند، لیکن تعمیر و بازگشت آنها برای به کار انداختن مجدد این امر سریع نیست. ارمنستان به تعمیرات اساسی انواع بسیاری از تجهیزات نظامی از جمله تانک «تی 72» در کارخانه ماشین سازی در«چارنتساوانتس»، یکی از کارخانه های اصلی تعمیر تانکها در اتحاد شوروی دست یافته بود. اکنون ظرفیت های کارخانه کشتی سازی دریای سیاه به این شرکت امکان می‌دهد که ماهانه پنج تانک را تعمیر اساسی و جزیی کند. با چنین زیربنایی انجام یک جنگ طولانی مدت غیرممکن است.امکانات و توانایی‌های تنها کارخانه تعمیر تانک باکو در آذربایجان بنام «باکی جیهازغایرما زاوود» حتی محدودتر است. چنین هستند محدودیت های امکان و توانایی های طرفین درگیر برای انواع دیگر تسلیحات و تجهیزات نظامی. درگیری های نظامی بین دو کشور قفقاز جنوبی می تواند برای مدت طولانی ادامه یابد، یا در سطح گروه های تاکتیکی کوچک در میدان عملیات جنگی مناطق محلی یا در مقیاس بزرگ مانند اکنون، اما برای مدت کوتاهی باشد. با این حال این درگیری می تواند به یک استثناء تبدیل شود، زیرا به نفع شماری از نیروهای خارجی است (اما به نفع آذربایجان و ارمنستان نیست) یعنی تبدیل بلند مدت درگیری در قره باغ کوهستانی به منطقه عملیات جنگی فرسایشی. «روس استارت» (انستیتوی بین المللی استراتژی های سیاسی و اقتصادی. مترجم) می نویسد: « پشت درگیری های آذربایجان و ارمنستان که طی روزهای اخیر بطور جدی در حال شعله ور شدن است... پیش از همه آنکارا و تل آویو، و پشت سر آنها واشنگتن و لندن قرار دارد». تصادفی نیست که مرحله داغ درگیری مسلحانه همزمان شده است با رزمایش نظامی روسیه «قفقاز- 2020». به مسکو می خواهند نشان دهند که او نمی تواند در قفقاز حوزه ای از منافع ژئوپلیتیک خود را داشته باشد. منبع کردی«عفرین پست» نام واحدهای شبه نظامیان سوری در آذربایجان را که از طریق ترکیه اعزام شدند و در درگیری های نظامی در قره باغ کوهستانی شرکت می کنند را گزارش می دهد. براساس این اطلاعات در جریان نبرد ها بیش از هشتاد ستیزه جو کشته شده‌اند؛ این بدان معنی است که آنها در خط اول حمله واحدهای نظامی آذربایجان قرار دارند. طبق داده های سازمان حقوق بشر- «عفرین»، «بیش از چهار هزار مزدور مسلح سوری از ارتش ملی سوریه که هوادار ترکیه است، در نبردهای آذربایجان علیه ارمنستان شرکت می کنند». به گزارش «عفرین پست»، ترکیه دو مرکز جذب نیرو برای استخدام ستیزه جویان سوری اعزامی به آذربایجان باز کرده است. مزدوران سوری که برای جنگ به قره باغ اعزام می شوند بین هزار و پانصد تا دو هزار دلار حقوق دریافت می کنند. پس از آنکه دولت ترکیه حقوق مزدوران سوری در لیبی را کاهش داد، افراد زیادی مایل به رفتن به جنگ در قفقاز شدند که از آنها صف‌های طولانی بوجود آمدند.

ارتش آذربایجان از تاکتیکهای تهاجمی از کار افتاده ترکیه در لیبی و سوریه با استفاده از پهپادها و پشتیبانی گسترده آتش توپخانه و سیستم موشکی پرتاب چندگانه تقلید کردند که نشان دهنده مشارکت ستاد کل ترکیه در برنامه ریزی عملیاتی نظامی علیه جمهوری قره باغ کوهستانی است. ترکیه در عملیات مشابه در«عفرین» سوریه تجربه اقدامات جنگی دارد. در آنجا بطور فعال پهپاد های ترکیه  بکار گرفته شد و ستیزه جویان«جیش الحمزه» اکنون در آذربایجان مستقر هستند. تاکنون همه حملات ارتش آذربایجان به کوه های قره باغ کوهستانی موفقیت آمیز نبوده است. علاوه بر ترکیه اقدامات آذربایجان در قره باغ کوهستانی توسط پاکستان، قرقگاه دیرین سازمان اطلاعاتی «ام آی- 6» انگلیس پشتیبانی شد. منبع آذربایجانی «خبرگزاری ترند» گزارش داد که در زمان دیدار اخیر وزیر دفاع جمهوری آذربایجان سپهبد «ذاکر حسن اف» با رئیس ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی پاکستان ژنرال «ندیم رازا» «مسائل مربوط به گسترش همکاری بین آذربایجان و پاکستان در زمینه های امنیتی،نظامی، نظامی- فنی، آموزش نظامی، در مبارزه با تروریسم، از جمله توسعه روابط بین نیروی دریایی و هوایی دو کشور و همچنین برگزاری رزمایشهای مشترک مورد بحث قرار گرفتند». پاکستان- تنها کشور جهان است که ارمنستان را به عنوان یک کشور مستقل به رسمیت نمی شناسد و کاملا از موضع آذربایجان حمایت می کند.  پرتال مستقل آمریکایی «ایندرا استار» می نویسد: مثلث پاکستان- ترکیه- آذربایجان در حال تبدیل شدن به مهم ترین عامل وضعیت استراتژیکی نه تنها در قفقاز بلکه در خاورمیانه بزرگ است. در درگیری های کنونی پیرامون قره باغ کوهستانی اهداف نظامی مهمترین نیستند. ارتش آذربایجان حتی با پشتیبانی ترکیه مستعد شکستن پدافندهای جمهوری قره باغ نیست و می تواند در بهترین حالت به پیروزی های محلی در بخشها و مناطق کوچک جبهه در امتداد خط تماس دست یابد. هدف از کل عملیات تلاش برای وادار کردن روسیه به خارج شدن از موضع پابرجا توازن پویا و حمایت از طرف ارمنستان است. در این صورت غرب و همه امت اسلامی علیه روسیه خواهند بود. و دو جمهوری قفقاز جنوبی که زمانی دو جمهوری برادر بشمار می آمدند، در شعله‌های درگیری های بین خود خواهند سوخت.

https://www.fondsk.ru/news/2020/09/30/komu-ne-terpitsja-szhech-azerbajdzhan-i-armeniu-v-ogne-mezhdousobija-51952.html

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

        پیج فیسبوک راه توده