برخلاف تصورات شایع مبنی بر اینکه ترکیه موتور اصلی ماشین نظامی آذربایجان است که بطور تهدید آمیزی در جریان تازه ترین جنگ قره باغ خود را نشان داد، در واقع از نظر کیفی و کمی این نقش به اسراییل تعلق دارد. چطور شد که باکو چنین روابط عمیق نظامی- استراتژیک برقرار کرد؟

به یاد بیاوریم که در تاریخ دوازدهم اکتبر دادگاه عالی اسراییل درخواست منع فروش تسلیحات به آذربایجان را بدلیل فقدان دلیل و شواهد «استفاده از آن برای ارتکاب جنایت جنگی علیه ارمنستان» رد کرد. این بدان معنی است که سرازیر شدن پهپادهای اسراییلی به باکو ادامه خواهد یافت. در جریان رسیدگی در دادگاه عالی اسراییل، مدارکی ارائه شدند که اسراییل تا 60 درصد کل خرید تسلیحات آذربایجان در خارج از کشور را تامین می کند. یعنی این اسراییل است که تامین کننده عمده تسلیحات نظامی برای باکو است. روسیه و بلاروس در مقام های دوم و سوم و ترکیه در جایگاه چهارم قرار دارد. در سال 2016  رئیس جمهور آذربایجان «الهام علی اف» هنگام بازدید از کارخانه دولتی تولید پهپاد ها در اسراییل، اذعان داشت که کل خرید تجهیزات نظامی کشورش از اسراییل به پنج میلیارد دلار می رسد. این مبلغ در مقیاس منطقه ای بسیارعظیم است و  شامل طیف وسیعی از پهپادهای شناسایی تا  موشکهای با دقت بسیار بالا از پروفایل‌های مختلف ضد تانک تا ضد هوایی و تاکتیکی- عملیاتی، مهمات«هوشمند» خودنشان گیر، سیستم های راداری و سیستم های هدایت و ابزارهای جنگ الکترونیکی است. حتی خود ارتش اسراییل برخی از انواع سلاح های پیشرفته اسراییلی را که به آذربایجان فروخته، ندارد. از جمله موشک زمین به زمین با سوخت جامد با برد متوسط (حدود 430  کیلو متر)، که مجهز به کلاهک  پانصد و شصت کیلو گرمی، سامانه موشکی «لورا»(موشک توپخانه ای دور برد)، تولید شرکت اسراییلی «تاسیا آوریت»(صنایع هواپیمایی اسراییل. آی.اِ.آی) است. این موشک برای از بین بردن پستهای فرماندهی دشمن، سیستم های هدایت، سیستم دفاع موشکی، نیروگاه ها و سایر اهداف کلیدی درنظر گرفته شده است. در جریان جنگ اخیر قره باغ، این موشک تنها یک بار استفاده شد و با اولین پرتاپ آن پل بزرگراه ارمنستان به قره باغ نابود گردید. تصور می رود که به  آذربایجان همچنین اجزاء سامانه دفاع موشکی معروف اسراییل بنام« گنبد آهنین» تحویل داده شده اند. گویا این سامانه دفاع موشکی بطور ویژه برای مقابله با سیستم های موشکی روسی «اسکندر» در ارمنستان طراحی شده اند. چندین سال پیش «البیت سیستم»بزرگترین شرکت خصوصی اسراییلی شمار قابل توجهی از تانکهای آذربایجانی « ت-هفتاد و دو» را مدرنیزه و سیستم های جدید کنترل آتش و زره پوش مدرن بر روی آنها نصب کرد. همین کنسرن اسراییلی به باکو خمپاره اندازهای خود‌رو یکصد و بیست میلیمتری«کاردووم» [سیستم کامپیوتری مستقل برای سوار شدن بر روی زره های سبک و متوسط است. مترجم] نیزتحویل داد. اسراییل به آذربایجانی ها سیستم های مین زدایی قابل حمل «پومینز- دو» فروخت که قادر به ایجاد معبرهایی بطول پنجاه متر و عرض  یک و نیم متر در عرض نیم دقیقه در میادین مین هستند. ارتش آذربایجان همچنین مجهز به نارنجک انداز «ب- 300» اسراییلی است که تا چهارصد میلیمتر زره را می‌شکافد. سالنامه نظامی بریتانیایی«توازن نظامی» گزارش داد که تسلیحات سامانه توپخانه ای اتوماتیک 155 میلیمتری«آتموس دوهزار» تولید اسراییل وارد آذربایجان شدند. در اواسط سالهای دهه 2000 آذربایجان تعدادی  خودرو‌های بیابان گرد اسراییلی نوع «سوفا»خریداری کرد. در زرادخانه ارتش جمهوری آذربایجان اسلحه‌های کوچک اسراییلی «میکرو یوزی»(یوزی کوچک)، تفنگهای تهاجمی«تاور- بیست و یک»(آی‌‌ دبلیو آی‌ تاور، از صنایع نظامی اسراییل است و به یک اسلحه بین المللی تبدیل شده است.مترجم)،  مسلسل سبک «نِگِو» ساخت صنایع نظامی اسراییل و موارد دیگر وجود‌‌ دارند. در اسراییل این اطلاعات هیچگاه بازتاب نمی یابد. کارشناسان اسراییلی گوش زد می کنند که شراکت با آذربایجان یکی از  منافع استراتژیکی کشورشان است و این فقط مربوط به در آمد حاصل از فروش تکنیکهای پهپاد و تحویل و حمل نفت آذربایجان نیست (تا حدود نیمی از نیازهای اسراییل در میان تحریمهای مداوم اعراب از آذربایجان است). آذربایجان – همچنین بستری برای فعالیت اسراییل در مورد ایران، از جمله اسرار تاسیسات هسته ای ایران و احتمال حمله به آنها از فرودگاه های آذربایجان است.

«افرام اینبار» رئیس انستیتوی استراتژی و امنیت اورشلیم به خبرگزاری «فرانس پرس» گفت که «آذربایجان برای ما کشور مهمی است». «ما همیشه سعی می کنیم تامین کننده خوبی برای آنها، حتی در مواقع تنش باشیم...  ما موظف هستیم قراردادهایی از این نوع که با آذربایجان بسته ایم را انجام دهیم. ما هیج مسئولیتی در قبال آنچه که آنها انجام می دهند را نمی پذیریم. آنها می توانند با چاقو گلاویز بشوند و یا می توانند سنگ پرتاب کنند. مردم با سلاح های مختلف می جنگند». تا آنجا که به ارمنستان مربوط است هیچ کس مانع این کشور برای خرید  تجهیزات مشابه نشده است. مسئله دیگر این است  که ارامنه برای این امر بودجه ای ندارند. در سال 2019 گردش تجاری بین اسراییل و ارمنستان روی هم رفته 60 میلیون دلار بود- تقریبا صد برابر کمتر از گردش تجاری بین اسراییل و آذربایجان. ایروان بیشتر به «همبستگی تاریخی» دو خلقی که از بازماندگان نژاد کشی جان سالم بدر بردند، متکی است، اما این پایه ای  متزلزل وغیر قابل اطمینان برای تامین حمایت یهودیان است: اسراییل به تلاش دیگران برای «برداشت میوه» از «درخت حزن آور» هولوکاست حسادت می ورزد؛ نسل کشی ارامنه رسما هنوز در آنجا به رسمیت شناخته نشده است. کارشناسان اسراییلی رنجش و آزردگی ارامنه را در این زمینه با گفتن اینکه:«جهان- نهادی برای دوشیزگان نجیب نیست». ارمنستان در سوریه از بشار اسد حمایت می کند و در لبنان نیز به «حزب الله» نزدیک است و مهمتر از همه ایروان روابط استراتژیک با دشمن« قسم خورده» اسراییل، یعنی ایران دارد. البته در اسراییل نگرانی های معینی در رابطه با پیامدهای احتمالی درگیری آذربایجان و ارمنستان وجود دارد. از جمله بیم از درگیر شدن ایران، روسیه و ترکیه در آن. برخی از تحلیلگران محلی خاطر نشان می کنند که اگر پیشتر اسراییل از افزایش نفوذ ایران در ارمنستان هراس داشت، حالا نگران گسترش و تعمیق نفوذ ترکیه در آذربایجان است. زیرا این نفوذ از نظر اسراییل نمی تواند چیز خوبی را به ارمغان بیاورد». با این حال تصمیم دیوان عالی کشوراسراییل، به اجازه ادامه تحویل سلاح به آذربایجان حکایت از آن دارد که هنوز هم اسراییل مسیر قبلی خود را حفظ کرده است.

https://www.fondsk.ru/news/2020/10/14/o-roli-izraila-v-armjano-azerbajdzhanskoj-vojne-52049.html

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

        پیج فیسبوک راه توده