ترجمه - کیوان خسروی

رئیس جمهور ترکیه معتقد است که برای وی یک ماموریت تاریخی برای بازگشت نفوذ کشور و انطباق آن با دوران امپراتوری عثمانی رقم خورده است. اردوغان قاطع و جسورانه عمل می‌کند؛ او را بطور فزاینده سلطان می‌نامند. در سال 2011 نخست وزیر بود، او شروع  به تغییرات بنیادی در توازن نیروها کرد تا پشت جبهه و حمایت لازم از برنامه های خود را از سوی تشکیلات امنیتی تامین کند. سازمان اطلاعات ملی (میت) تحت فرمان شخصی او اولویت بی قید وشرطی را دربرابر دیگر سرویس های ویژه و اداره کل امنیت دریافت کرد. رئیس آن زمان سازمان اطلاعات ملی (میت) «هاکان فیدان» اعلام کرد:«طی دو تا سه سال آینده «میت» تبدیل به یک سازمان و تشکیلات جهانی می شود». پس از آن «میت» یکی از نقش های اصلی را در پیاده کردن مقاصد وایده های اردوغان ایفا کرد. اما ارتش، بویژه فرماندهان عالی و ارشد آن با سیاست اسلامی شدن و تجدید نظر در میراث «آتاتورک» مخالف بودند. ارتش ترکیه بارها توانایی خود برای مداخله در سیاست را ثابت کرده بود، به این دلیل بویژه بر قشر فوقانی ارتش ضربات سختی وارد شد. بیش از دویست و پنجاه افسر ارشد ارتش و نیروی دریایی، از جمله آنها رئیس سابق ستاد کل «ایلکرباشبوگ» دستگیر شدند- وی را به «ایجاد و رهبری یک سازمان تروریستی» و تلاش برای کودتا در سال 2003 متهم کردند. در ماه اوت سال 2013 وی به حبس ابد محکوم شد، اما دلایل و استدلالهای بازجویان چنان مسخره بودند که با تصمیم دادگاه قانون اساسی ژنرال را آزاد کردند. با این حال این مکانیسم راه اندازی شد؛ معاون اردوغان در حزب حاکم عدالت و توسعه (آ.ک.پ.) «حسین چلیک» اعلام کرد:«کسانی که در ترکیه شورش می کنند حتی اگر آنها در بستر مرگ هم باشند، باید محاکمه شوند». دادستانی که در رهبری آن تغییرات اساسی در کادرهای آن انجام گرفته بود به رویدادهای قدیمی تر یعنی سپتامبر سال 1980 زمانیکه نظامیان قدرت را بدست گرفتند و از جنگ داخلی جلوگیری کردند، متوسل شد. 32 سال بعد در سال 2012 فرمانده پیشین نیروی هوایی «تحسین شاهینکای» 86 ساله و «کنان اورن» 94 ساله که در سال 1980 رئیس ستاد کل  و سپس هفتمین رئیس جمهور ترکیه (تا سال 1980) بود، دستگیر شدند. در ژوئن سال 2014 هر دو به جرم ارتکاب «جنایت علیه مقامات دولتی» متهم  شناخته شدند و  تا سرباز عادی خلع درجه و به حبس ابد محکوم گردیدند.

 آکورد پایانی، رویداد ژوییه سال 2016 بود که بعنوان«تلاش ناموفق کودتای نظامی» معروف شد. غیرممکن است آنرا کودتا نامید: به سربازان دستور داده شده بود که به خیابانهای چند شهر بروند، بدون اینکه بدانند، چرا به آنها اعلام خطر کرده اند. در استانبول تانکها دو پل «بسفر»، جایی که سربازان تقریبا یک روز تمام را در انتظار دستورالعملهای بعدی بودند، اشغال کردند، در آنکارا یک هلیکوپتر ناشناس شبانه به یک ساختمان خالی شلیک کرد... در این زمان خود اردوغان آزادانه در کشور در حال حرکت بود و با دادن فراخوان به شهروندان این کشور که برای«حفظ دمکراسی» به خیابانها بروند، در کانال تلویزیونی«س.ان.ان. تورک» ظاهر شد. این عملیات بوضوح صحنه سازی شده بود. اما کارگردانان علاقه ای به تهیه جزییات نداشتند- نتیجه مهم بود. برای بسیاری این موضوع غم انگیز و تاسف آور بود: طبق داده های وزارت دادگستری ترکیه، تا ژوئن سال 2017، « پنچ هزار و پانصد و ده» نفر دستگیر شدند. 169 ژنرال و دریادار و 7098 افسر ارشد -  عملا تمامی رهبری شعب و شاخه های نیروهای مسلح، فرماندهان ارتش های میدانی، تشکلها و یگانها مورد تضییق و سرکوب قرار گرفتند. غیر نظامیان – 24 فرماندار، روسای دانشگاه ها، دانشمندان و حتی2431 مقام قضایی، نیز مورد ضرب و شتم قرار گرفتند. در کل پرونده های جزایی علیه صد و شصت و نه هزار و سیزده نفر تشکیل شدند. غیر ممکن است باور کرد که همه این افراد ساخت و پاخت کردند، مخالف رئیس دولت بودند و شکست خوردند. برای کسانی هم  که به روایت رسمی رویداها تردید داشتند مقررات وضعیت فوق العاده به اجرا گذاشته شد که  به مدت دو سال برقرار بود ؛ طی این مدت طبق داده های آژانس خبری ترکی «بیانت»، بیش از دویست و بیست و هشت هزار نفر دستگیر شدند، حدود صد و سی و چهار هزار کارمند دولتی اخراج، پانزده دانشگاه، نوزده اتحادیه کارگری، صد و هفتاد و چهار رسانه بسته شدند. تصمیمات بر اساس پرونده های «میت» گرفته می شدند. کودتاگر اصلی ژنرال«آکین اوزتورک» فرمانده پیشین نیروی هوایی و عضو شورای عالی نظامی اعلام شد. با وجود همه تلاشهای بازپرسان، دادگاه اعتراف کرد و پذیرفت که ژنرال «کودتای نظامی» را از طریق رسانه ها اطلاع پیدا کرده و اقدام مجرمانه را مرتکب نشده است. با این وجود فرمانده ارتش و خلبان جنگی ممتاز را به سرباز عادی خلع درجه و از ارتش برکنار کردند. سازمانده «کودتا» در آنکارا را «ف.گولن» 76 ساله و متحد پیشین اردوغان که به آمریکا کوچ کرده اعلام شد. ترکیه کوشید او را از واشنگتن تحویل بگیرد و در این میان  دادستان غیاباً برای او دو هزار سال حبس تقاضا و سپس ضمن تامل، دو حکم ابد را نیز بدان اضافه کرد.

از طریق اصلاحیه در قانون، ترکیه از جمهوری به نظام ریاستی تبدیل شد و اردوغان خود در عمل قدرت نامحدودی را بدست آورد، که در نهایت انحصار طلبی شخصی او را تقویت می‌کرد. وی می کوشد نفوذ جمهوری ترکیه را نه تنها بین خلق های ترک زبان و جوامع سنی مسلمان گسترش دهد بلکه بسیار گسترده تر کند. حتی نقشه ای هم وجود دارد که ترکیه پیشتر منافع خود را شناسایی کرده است. در بالکان بلغارستان، کرواسی، آلبانی، کوزوو و در آسیای میانه- ترکمنستان، در قفقاز- آذربایجان و گرجستان میدان عملیات استراتژیکی و تکیه گاه نفوذ ترکیه در می آیند. اردوغان حمایت از گروه های مهاجر را فراموش نمی کند؛ تاتارهای کریمه و «جرکس» های ساکن ترکیه میدانند که از پشتیبانی دولت ترکیه برخوردار هستند. رئیس جمهور و اطرافیان او، ضمن مطالبه احیای«عدالت تاریخی» نسبت به این خلقها در مجامع مختلف سخنرانی می کنند(پروژه های احیای دولت تاتار کریمه و «چرکس» بزرگ). یکی از روشهای اصلی تقویت نفوذ رژیم «قدرت نرم» است: توسعه روابط تجاری و اقتصادی، حمل و نقل- انرژی، قومی مذهبی، فرهنگی و رابطه های دیگر هستند. در این میان نسبت به ارمنستان برای نمونه آنکارا رهبری آذربایجان را برای حل مسئله «قره باغ» با زور را مصراً تحت فشار قرار می دهد ؛ وخامت اخیر در مرزهای این کشورها-  تایید دیگری بر این امر است. رهبری ترکیه در برابر ورود نیروهای مسلح خود به خاک سایر کشورها- سوریه، عراق و لیبی کوتاه نمی آید. پایگاه های نظامی ترکیه در قطر و سومالی وجود دارند؛ توافق برای ایجاد پایگاه در «نیجر»  بدست آمده است؛ مسئله پایگاه در «عمان»، در نزدیکی مرزهای امارات در حال بررسی است. تهدید اصلی برای امنیت ملی ترکیه در آنکارا فعالیتهای حزب کارگران کردستان(پ.کا.کا) اعلام شده است. در این میان «مسئله کرد» را اردوغان ضمن استفاده از مجموعه ای از ابزارها و شیوه های ساده تا حد زیادی قبلا حل کرده است،: ایجاد تفرقه، کنترل کردن نرم و انعطاف پذیر، استفاده از زور علیه بقیه. در سال 2011 در «اسلو» مذاکرات محرمانه و پنهانی سازمان اطلاعات ملی«میت» با رهبران «پ.کا.کا»انجام گرفت. این زد وبند هدفی  برای دستیابی به توافق با اتحادیه جوامع کردستان[کنفدراسیون جوامع کردستان یا اتحادیه انجمن های کردستان.مترجم] و دیگر سازمانها در مورد خودداری از اقدامات تروریستی در ازای آزادی رهبر «پ.کا.کا» «آ.اوجلان»(در آن زمان او یازده سال در زندان بود و محکوم به حبس ابد است) و دادن آزادی های مختلف سیاسی و تضمین به کردها بود. پیاده کردن طرح بطور کامل شکست خورد- اطلاعات به بیرون درز کرد و مخالفان دولت را به تلاش برای «معامله با تروریستها» متهم کردند. «رجب اردوغان» اعلام کرد:« این من بودم که رئیس «میت» را به این دیدار فرستادم. رهبری دادستانی و بازپرسان اخراج شدند، سپس دنباله این موضوع را نگرفتند.

امروز 20 میلیون کرد ترکیه در مجلس توسط فراکسیون حزب دموکراتیک مردم و جنبشهای دیگر نمایندگی می شود؛ بسیاری از کردها دارای مسئولیتهایی در قوه مجریه دولت در همه سطوح را برعهده دارند و بخش اعظم مجریان«پ.کا.کا» و «اتحادیه جوامع کردستان» اقوام ترک هستند و تحت کنترل شدید «میت» فعالیت می کنند. در مورد کردهایی هم که به مبارزه برای حقوق خود ادامه می دهند رهبری ترکیه آنها را تروریست و غیر قانونی اعلام کرده است. دهها هزار کرد تلاش کردند به خاک سوریه و عراق پناه ببرند، اما ارتش ترکیه نیز در آنجا علیه آنها عملیات جنگی را گسترش داد. نیروهای مسلح ترکیه در عراق از ابتدای سال پنج عملیات با استفاده از نیروهای ویژه، هواپیما و توپخانه، آن هم نه تنها در مناطق مرزی بلکه در عمق خاک عراق انجام دادند. پانزدهم آوریل هواپیماهای ترکیه اردوگاه پناهجویان در «مخمور» جایی که بیش از دوازده هزار کرد زندگی می کنند، بمباران کردند. بیست و هفتم ماه مه در پایگاه «پ.کا.کا» در «قندیل» در نتیجه حمله هوایی عضو کمیته مرکزی«پ.کا.کا» «اسماعیل نازلی کول»[ با نام مستعار «قاسم عنگین» از فرماندهان بلندپایه این حزب.مترجم] کشته شد. بیست و نهم ژوئن وزیر دفاع ترکیه «حلوصی آکار» خاطر نشان کرد که «ارتش شبانه روز فعالیت می کند»، و اردوغان گفت که در خاک عراق ده پایگاه نظامی ترکیه مستقر است و شمار آنها تا بیست و چهار پایگاه افزایش خواهد یافت. در یازدهم ماه اوت یک پهپاد ترکیه به گروهی از اعضای «پ.کا.کا» در منطقه «سیدکان»(استان اربیل) حمله کرد. این ضربه در زمان جلسه کردها با مقامات امنیتی محلی وارد شد و فرمانده تیپ دو لشکر مرزی کردستان عراق، سرتیپ «محمد رشید سلیمان»، فرمانده گردان این تیپ و دو نظامی دیگر در شمار قربانیان این حمله بودند. مقامات ترکیه  با تکیه بر روابط خوب با طایفه بارزانی و بطور فعال ضمن استفاده از ستون پنجم خود ترکمنها در مقام سومین گروه بزرگ قومی در عراق، روابط تجاری و اقتصادی متقابلا سودمندی را با اقلیم کردستان، ضمن توجه ویژه به شاهراه استراتژیکی خطوط لوله نفت به بندر مدیترانه ای «جیهان» ترکیه، سروسامان دادند. خصوصا از طریق این بندر است که نفت از کردستان عراق صادر می شود. در سالهای آینده احداث خط لوله گاز از اقلیم کردستان برنامه ریزی شده است (با پول شرکت «روس‌نفت» که در این پروژه صدها میلیون دلار سرمایه گذاری کرده است.)

https://www.fondsk.ru/news/2020/08/22/kto-ostanovit-sultana-51677.html

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

        پیج فیسبوک راه توده